نو زیلند

نیوزلند یا نیوزیلند اتا کشور هسته که آرام اوقیانوس ِجنوب‌غربی دَره، این کشور دِتا گت ِجزیره و ات‌خله پچوک‌پچوک جزیره‌ئون جه تشکیل وانه و ونه شه‌مختار مناطق هم نیو، کوک، توکلائو و راس هستنه.

New Zealand نیوزیلند
ملی سرود: نیوزیلند ره خنابدون
نیوزیلند ِموقعیت
نیشتنگا		ولینگتون شرقی′۴۶°۱۷۴ جنوبی′۱۷°۴۱
گت‌ترین شهر		آوکلند
رسمی زوون		انگلیسی و مائوری
حکومت ِنوع		مشروطه سلطنت
حاکمون نوع  • شاه • فرماندار کل		چارلز سوم آناند ساتیاناند
موارد منجر به تشکیل		۲۶ سپتامبر ۱۹۰۷
گتی
-	گتی	۲۶۸٬۶۸۰کیلومتر مربع (۷۵ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۰٫۷
جمعیت
-	سرشماری	۴٬۳۶۰٬۰۰۰  (۱۲۳ام)
-	جمعیت انبسی	۱۶٫۱‎/km۲‏ (۱۵۷ام)
جی‌دی‌پی	(تخمین ۲۰۰۷)
-	مجموع	۱۲۸/۱ میلیارد دلار
-	سرانه	۳۰۲۳۴ دلار (۲۸ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۶)		۰٫۹۰۷ (بالا) (۳ام)
پول یکا		دلار (NZ$)
زمونی منطقه		(جهونی ساعت+۱۲)
اینترنتی دامنه		.nz
تلفن پیش‌شماره		+۶۴+

نیوزلند دیگه خاشکی‌ئون جه خله فاصله دانّه، استرالیا که ونه نزدیکترین همسایه هسته دِ هزار کیلومتر ونجه کار دانّه، این دِتا کشور ِمیون تاسمان دریا کَته. این جزیره‌ی ِدیگه همسایه‌ئون جه تونگا، فیجی، نیوکالدونیا هستنه.

نیوزلند ِجمعیت ره ویشته اروپایی مهاجرون (خصوصاً بریتانیایی و ایرلندی‌ها) تشکیل دِنّه. مهمترین اقلیت هم مائوری‌ئون هستنه که هزارون سال پیش جه اینجه ساکن بَیینه.

الیزابت دوم نیوزلند ِحکومِت ِرئیس هسته، گت ِفرماندار که نیوزیلند پارلمون وه ره انتخاب کانده، قوانین ره ونه امضا هاکِنه و این دِتا عنوان تشریفاتی هَستنه و نخست‌وزیر و پارلمون همه کارون ره انجام دِنّه.

انگلیسی این کشور ِرسمی زوون هسته و ویشته ونجه گپ زَنّه و اتی مائوری هم هنتا این کشور دله باقی بموندستنه که شه زوون ره دارنه.

مردِمون

مائوری آثار

نیوزلند ِجمعیت ۴٫۳ میلیون نفر هسته که حدوداً ۷۸٪ شه ره اروپایی دونّه. اروپائیون نیوزلند دله «Pākehā» ِنوم جه معروفِنه. این کشور ِنژادی تقسیمات ره بَنشِنه دِتا رج دله قِرار هِدائِن. اروپائیون ویشته بریتانیایی یا ایرلندی تِبار هستنه و بعضی مهاجرون آلمان، ایتالیا، یوگوسلاوی، هلند، اتریش و سوئیس جه دَرنه که ویشته گت ِشهرون دله دَرنه. سال ۲۰۰۶ ِسرشماری مائوریون ره ۱۵٪، آسیاییون ره ۹٫۲٪ و غیرمائوری ِپولینزیون ره ۶٫۹٪ سِراق دِنه. (هرکی بتونِسته شه ره دِتا نژادی گروه جه بدونه).

نیوزلند مهم‌ترین دین مسیحیت هسته، مردم ِ۵۶٪ مسیحی هستنه. انگلیکانون، کاتولیکون، پرسبیترنون، متدیستون و باپتیست وشون دله ویشته هستنه. مائوریون هم کم‌کم شه قدیمی باورون ره یاد هاکِردنه و دَرنه مسیحی وانّه.

سی‌وپنج درصد هم بی‌دین هَستنه. بودیسم، هندوئیسم، اسلام، بهائی و... هم پنج درصد ره تشکیل دِنّه. دین و سیاست نیوزلند دله سِوا هَستنه و هرکی بتونده شه دین ره آزادونه انتخاب هاکِنه.

فرهنگ

نیوزلند ِفرهنگ ویشته انگلیسی فرهنگ جه بَییته بَیّه ولی مائوریون ِفرهنگ هم خله وشون سَر تاثیر داشته و اسا وشون فرهنگون اینتی مخلوط بَیینه که دیگه همه ات‌جور زندگی کانّه و خله همدیگه جه فرق نَکانّه. این کشور دله مهاجرون زیاد هَستنه و همینسه اتا چن قومیتی کشور هسته و ونه مردمون فرهنگون و مذاهب مختلف دارنه.

سیاسِت

الیزابت دوم: نیوزلند ِمَلِکه

نیوزلند اتا مشروطه سلطنت هسته و اتا پارلمونی دمکراسی دانّه. بالاترین مِقوم این کشور دله قانوناً الیزابت دوم هسته که قانون دله ونه عنوان «نیوزلند ِملکه و کشور ِرئیس» هسته. گت ِفرماندار ملکه‌ی ِنماینده هسته و قوانین ره وِنه تأیید هاکِنه تا بِتونِن تصویب بَواشِن. این کشور بریتانیا واری اساسی قانون ندانّه ولی ونه مشروطه قانون سال ۱۹۸۶ بَنویشته بَیّه که همونتا کار ره کانده.

جان کی: نیوزلند ِنخست‌وزیر

نخست وزیر دولت ِرئیس هسته و پارلمون وه ره انتخاب کانده، اِسا این کشور ِنخست‌وزیر جان کی هسته که نیوزلند ملی حزب عضو هسته. سراسری انتخابات هر سه سال ات‌بار انجام وانه و صدوبیست‌تا نماینده پارلمون وسّه این رای‌گیری دله انتخاب وانّه.

مارس ۲۰۰۵ تا اوت ۲۰۰۶ نیوزلند تنها کشوری بَیبی‌یه که ونه هر سه‌تا قوه‌ی ِریاست ره زنان داشتنه؛

• ملکه الیزابت
• گت ِفرماندار: سیلویا کارترایت
• دیوان عالی رئیس: سیان الیاس
• مجلس رئیس: مارگارت ویلسون
• دولت رئیس: هلن کلارک

نیوزلند ره دِنیا دله همین مبارزه‌ئون علیه جنسی تبعیضات وسّه اِشناسِنّه. این کشور سال ۱۸۹۳ اولین کشوری بی‌یه که زنان ره رأی هِدائِن حق هِدائه ولی تا سال ۱۹۱۹ زنان نتونِستنه پارلمون دله عضو بَواشِن.

اقتصاد

نیوزیلند ِاقتصاد پیشرفته و مترقی هسته. این کشور ِدله‌یی ناخالص تولید سال ۲۰۰۷ بتونسته ۱۲۸/۱ میلیارد دلار و ونه سرانه تولید ۳۰۲۳۴ دلار جه بَرِسه که دنیای ِبیست و هشتمین کشوربی‌یه. سال ۲۰۰۰ تاسا وشون میونگین ِدرآمد خله زیاد بَیّه. این کشور ِمردمون ِرضایت هم بالائه و وشون ویشته شه زندگی جه راضی‌نه.

شهرون

آوکلند ِبرج

کرایست چرچ

ولینگتون

اینان نیوزلند ِتقسیماتنه:

• ۱۶تا منطقه (استان)
• ۵۰تا شهرستون
• شهرون

ولینگتون ِشهر نیوزلند ِنیشتنگا و ونه سومین پرجمعیت ِشهر هسته. این جدول دله دَه‌تا شهری که وشون جمعیت ویشته هسته ره وینّی:

رتبه	شهر	جمعیت +حومه	جمعیت +حومه	رتبه	منطقه
۱	آوکلند	۴۴۴٬۱۰۰	۱٬۳۳۳٬۳۰۰	۱	آوکلند
۲	کرایست چرچ	۳۸۶٬۱۰۰	۴۵۰٬۰۰۰	۲	کانتربوری
۳	ولینگتون	۱۹۵٬۵۰۰	۳۸۶٬۰۰۰	۳	ولینگتون
۴	هامیلتون	۱۴۰٬۷۰۰	۲۰۰٬۳۰۰	۴	وایکاتو
۵	دنیدن	۱۱۵٬۷۰۰	۱۲۳٬۷۰۰	۵	اتاگو
۶	تائورانگا	۱۱۲٬۵۰۰	۱۱۸٬۲۰۰	۶	بای آف پلنتی
۷	پالمرستون نورث	۸۰٬۲۰۰	۸۰٬۷۰۰	۷	ماسی
۸	هاستینگز	۶۵٬۱۰۰	۷۴٬۳۰۰	۸	هاوکس بای
۹	نلسون	۴۵٬۰۰۰	۵۹٬۲۰۰	۹	نلسون
۱۰	اینورکارگیل	۴۸٬۳۰۰	۵۲٬۰۰۰	۱۰	سوت لند

منابع

• سال ۲۰۱۱ ِفساد

وابسته جستارون

• همسود کشورون اتحادیه
• مائوریون