گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِدیدوست کیائی (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) که اختصاراً وه ره بریتانیا (Britain) گانّه، اتا کشور اروپای ِغربی قِسمِت دله هسه. وه چار تا منطقه جا تشکیل بیّه: انگلیس، شمالی ایرلند، اسکاتلند و ولز. وه اروپای اتحادیه، متحد ملل سازمان، مشترک‌المنافع کشورون، ناتو و جی ۸ دله عضو هسه. وه دنیای شیشمین گت ِایقتصاد هسه.

'United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
(گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِ دیدوست کیائی(شائی))
Flag of گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِ دیدوست کیائی(شایی) Coat of arms of گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِ دیدوست کیائی(شایی)
پرچم ملی نشون
Location of گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِ دیدوست کیائی(شایی)
Location of گت ِبریتانیا و شمالی ایرلند ِ دیدوست کیائی(شایی)
نیشتگا لندن
گت ترین شهر لندن
زوون انگلیسی زوون
حوکومت پارلمونی دموکراسی، مشروطه کیائی جه
گتی  
 - گتی ۲۴۳۶۱۰ کلومتر مربع
 - % او (%) ۱.۳۴
جمعیت  
 - جمعیت ۶۲۲۶۲۰۰۰
 -جمعیت تراکوم ۲۵۵.۶ کیلومتر مربع/km²
پیل یکا استرلینگ پوند (GBP)
زمونی منطقه +0.00
اینترنتی دامنه .uk
تلفون پیش شماره +۴۴

حدود شصت میلیون نفر بریتانیا دله دَرنه که ویشته انگلیسی صحبت کننه. پنج تا بومی زوون دیگه غیر انگلیسی جه دره. وشون ولزی، گالیک، اسکاتس، ایرلندی و کورنی هسنه.

بین قرون ۱۷ تا ۲۰ ِاواسط بریتانیا اتا مهم قدرت دنیای دله بی‌یه. وه اتا استعمارکَر ِِامپراتوری بی‌یه که ات خله نواحی آفریقا، آسیا، شمالی آمریکا و اقیانوسیه دله ره شه میس دله داشته. اسا این امپراتوری دنی‌یه ولی بریتانیای قدیمی مستعمرات اتا اتحادیه دله دَرنه.

بریتانیای گت شهرون لندن، ادینبورگ، کاردیف، بلفاست، منچستر، لیورپول، بیرمنگام، یورک و گلاسگو هسنه.

تاریخ دچی‌ین

 
استون‌هنج

باستونی تاریخ دچی‌ین

باستان شناسی بقایا سِراق دِنّه که اولین گروه مردمونی که بریتانیا جزایر دله زندگی کردنه شکارچی بینه و یخبندون عصر توم بئی په ونه دله زندگی کردنه. این تاریخ ِگادِر نشناسی هسه: ظاهراً هشت هزار تا پنج هزار سال ماقبل میلاد. وشون میون سنگی گادِر چویی و سنگی مقبره بساتنه. استون‌هنج بین سه هزار تا پنج هزار ماقبل میلاد بسات بیه.[۱] بعدن سلتی قبیله‌ئون اروپای اصلی زمین جا بمونه. بریتانیا اتا متغیر مجموعه قبیله ای مناطق جا بدون اتا گت رهبر بی یه. ژولیوس سزار سعی هکرده جزیره ره ۵۵ ماقبل میلاد دله تصرف هکنه ولی موفق نیه. رومی یون نهایت دله ۴۳ میلادی دله موفق بینه بریتانیا ره تصرف هکنن.[۲]

تاریخ شروع بیّن دچی‌ین

تاریخ وقتی شروع بونه که اتا بنویشت ثبت بوو و بنویشتن ره خله چیزون دسوری رومیون بریتانیا ره بی‌یاردنه. رومیون ۴۴ میلادی جا تا ۴۱۰ میلادی بریتانیای دله حکومت هکردنه، اما وشون فقط ولز و انگلستان ره مسلط بینه. رومیون هیچ وقت اسکاتلند و ایرلند دله حکومت نکردنه. وشون شمالی سامون همیشه متغیر بی‌یه و اتا مدت سر هادریان دیوار جا مشخص بیه.

رومیون په، دتا موج مهاجرون جا بمونه بریتانیا. اولی وایکینگون بینه و دومی ژرمنی قیبله‌ئون: انگلون، ساکسونون و جوتون بینه. انگلیسی زوون اتا توسعه پیدا هکرد زوون آنگلوساکسون و قدیمی انگلیسی جا هسه، و اتا ژرمنی زوون هسه.

بریتانیای اتحاد دچی‌ین

بعد از اتا طولانی دوره که انگلستان و بقیه‌ی بریتانیاییون چنتا سیوا پادشاهی جا تشکیل بئی بی‌یه. نهایتاً اتلستن ۹۴۵ میلادی دله ایرلند ره بییته. انگلستان و ولز توسط ادوارد اول زور جا قرن ۱۳ میلادی دله متحد بینه. این اتحادیه بریتانیای عنوان جا بشناسی بیه.

اسکاتلند جا اتحاد درتر صورت بیته. چند صد سال دتا کشور میون مناقشه دیه. این اتحاد گت بریتانیای عنوان جا بشناسی بیه. ۱۶۰۳ دله موقعی که ملکه الیزابت اول بمرده، ونه نزیک ترین کس خش شاه جیمز شیشم بی یه. وه اسکاتلند شاه بیه و همزمان انگلستان شاه هم بیه. اما دتا کشور سیوا بمونسنه. ۱۷۰۷ میلادی دله انگستان و اسکاتلند پارلمانون اتحاد پیمان ره تصویب هکردنه. وقتی دتا کشور متحد بینه جدید کشور گت بریتانیای پادشاهی بخونس بیه.

 
ملکه الیزابت ۱۹۵۲ جا تا ٢٠٢٢ سلطنت کرده.

۱۸۰۰ دله ایرلند گت بریتانیای پادشاهی جا متحد بیه و جدید کشور گت بریتانیا و ایرلند متحده پادشاهی بخونس بیه. ۱۹۲۲ دله ایرلند تحت عنوان ایرلند آزاد کشور (اسا ایرلند بخونس بونه) متحده پادشاهی جا سیوا بیه. اگرچه شیش تا شمالی استان (که شمالی ایرلند بخونس بیه) اتا بخش بریتانیای جا بمونسه. وه گت بریتانیا و شمالی ایرلند پادشاهی نوم بئشت بیه.

پارلمان دچی‌ین

امروزه بریتانیای مردم توسط پارلمان اداره بوننه نا توسط فرمونروائون. پازلمان هزار سال پیش جا فرمونروا ره مشاوره دا، اما هیفدهم قزن دله وه چارلز اول ره انگلیس داخلی جنگ دله شکست هدا و قدرت ره برسیه. الیور کرامول محافظ ارباب بیه. هر چند سلطنت بعد از ونه مرگ دباره مستقر بیه، اما قدرت دوم و پارلمان اول بیه. پارلمان اعضا مردم منتخب بینه، اما تا قرن بیستم اوایل فقط مردون رای حق داشتنه. نوزدهم قرن دله خله مردم حق رای بیتنه، اما این حال جا، تا ۱۹۰۰، زنائون نتونسنه رای هدن و فقط ۴۰٪ مردون کافی ثروت رای هدائن سر داشتنه. اما ۱۹۲۸ دله همه بالغ افراد، چه مرد و چه زنا، حق رای بیتنه.


پارلمان لندن دله دره اما ونه قدرت تموم متحده پادشاهی شه‌نه. امروزه ولز، اسکاتلند و شمالی ایرلند هر کمین شه سر پارلمان دارننه، اما وشون قدرت محدود هسه. همین اتی مان جزیره و مانش جزایر هم شه سر پارلمان دارننه که وشون اتی امور توسط متحده پادشاهی و اتی توسط وشون شه اداره بونه.


پارلمان نمایندگون سیاسی احزاب عضو هسنه. گت ترین احزاب کارگر حزب، محافظه کار حزب و لیبرال دمکرات حزب هسنه. حزبی که نصف کرسی ئون ره دارنه (اکثریت ره دارنه) دولت ره تشکیل دنه؛ و اون حزب رهبر نخست وزیر بونه، کسی که وزیرون ره منصوب کننه. چون دولت اکثریت ره پارلمان دله دارنه توننه وه ره کنترل هکنه و قوانین ره تصویب هکنه.

زوونون دچی‌ین

گت زوونونی که به غیر از انگلیسی (رسمی زوون)[۳] متحده پادشاهی دله صحبت بونه شامل: لهستانی (۵۰۰هزار نفر)، شرقی پنجابی یا پونجابی (۴۷۱هزار نفر)، بنگالی (۴۰۰هزار نفر)، اردو (۴۰۰هزار نفر)، کانتونی (۳۰۰هزار نفر)، یونانی (۲۰۰ هزار نفر) و کارئیب جنوبغربی انگلیسی کریول زوونون (۱۷۰هزار نفر) هسنه. [۴]

جغرافیا دچی‌ین

متحده پادشاهی چار تا متفاوت کشور جا تشکیل بیه: ولز، انگلستان، اسکاتلند و شمالی ایرلند.[۵] ولز پایتخت کاردیف هسه. انگلستان پایتخت لندن هسه. اسکاتلند پایتخت ادینبورگ و شمالی ایرلند پایتخت بلفاست هسه. متحده پادشاهی دیگه گت شهرون بیرمنگام، بریستول، منچستر، لیورپول، نیوکاسل، لیدز، شفیلد، گلاسگو، ساوت‌همپتون، لستر، کاونتری، بردافورد و ناتینگهام هسنه.


 
متحده پادشاهی توپوگرافی نقشه
 
متحده پادشاهی کشورون

متحده پادشاهی اروپای شمال شرقی دله قرار بیته. ونه اطراف شمال دریا، انگلیس کانال و اطلس اقیانوس درننه. متحده پادشاهی سرزمینونی ره غیرمستقیم تحت شه سلطه دارنه که عمدتا جزیره ای هسنه و فرادریایی سرزمینون بخونس بوننه. وشون بریتانیای گت امپراتوری باقی بمونس هسنه. بریتانیای اووهوا متغیر و غیر قابل پیش بینی هسه. تابستون نسبتا گرم هسه، زمستون خنک تا سرد هسه. وارش سال طول دله ویشتر غرب و شرق دله وارنه.

سیاست دچی‌ین

 
وست مینستر کاخ و ونه معرف ساعت بیگ بن

متحده پادشاهی اتا پارلمانی دموکراسی، مشروطه و موروثی سلطنت جا هسه. مردم، متحده پادشاهی دله پارلمان نمایندگون ره رای دنه تا وشون، وشون سر قوانین رو بحث و وضع هکنن. ملکه الیزابت دوم متحده پادشاهی ملکه و کشور رئیس هسه. هرچند که وه کشور رئیس هسه اما اجرایی قدرت نارنه. دولت توسط نخست وزیر تشکیل بونه، که کشور ره ادراه کننه و سیاستون ره وضع کننه. نخست وزیر ره گت‌ترین حزب انتخاب کانده که اسا کانسرواتیسم ِحزب هسته.

پارلمان قوانین ره وضع کننه. وه سه‌تا چلّه دارنه: عوام مجلس، اعیان مجلس و ملکه. عوام مجلس مهم ترین بخش هسه. وه جایی هسه که پارلمان اعضا نیشتنه. نخست وزیر هم نیشته، چون وه هم اتا پارلمان عضو هسه. مردمی که اعیان مجلس دله نیشتنه لرد بخونس بوننه. وشون توسط مردم انتخاب نبوننه. ویشتر لردون توسط دولت منصوب بوننه. اتی هم موروثی لرد هسنه (وشون پر لرد بینه)؛ و اتاکمه انگلیس کلیسای اسقفون و قاضی ئون (قضایی اربابون) هسه. فقط ۹۲ موروثی لرد انتخابی هسنه، وشون توسط اتا موروثی لردون گت جمع انتخاب بوننه.

اسکاتلند شه پارلمان ره دارنه که آموزش و بهداشت دسوری امور دله قانون النه. شمالی ایرلند و ولز هم شه مجلس ره دارننه که وشون قدرت اسکاتلند پارلمان توم کمتر هسه. بریتانیای پارلمان مستقل هسه اما دولت توننه وه ره هرلحضه که خانه منحل هکنه.

نظامی دچی‌ین

بریتانیا اتا ارتش دارنه که ونه استعداد بدون احتاسب ذخیره نیروئون تقریبا ۲۲۰هزار نفر هسه. متحده پادشاهی اتا از پیشرفته ترین ارتشون ره جهان دله دارنه. وه متحده ایالات پلی اتا قابل توجه دریایی نیرو و هوایی نیرو دارنه. قرن هیجدهم جا قرن بیستم اویل جا متحده پادشاهی قوی ترین کشور دنیای دله بی یه. اما این قدرت متحده پادشاهی دله کاهش پیدا هکرده. متحده پادشاهی اتا دائمی عضو متحد ملل سازمان امنیت شورای دله هسه.

اقتصاد دچی‌ین

متحده پادشاهی اتا پیشرفته کشور و پنجمین گت اقتصاد، دنیای دله هسه.[۶] وه اتا ابرقدرت قرون ۱۸،۱۹و۲۰ اوایل دله بی یه. وه سال ۱۸۰۰ جا اتا بانفوذ کشور سیاست، اقتصاد (اون زمان دنیای ثروتمندترین کشور بی یه) و نظامیگری عرصه ئون دله بی یه. بریتانیا دنیای گت ترین تولیدی اقتصاد تا ۱۹۰۸ و دنیای گت ترین اقتصاد تا ۱۹۲۰ دهه بی یه. دتا جهانی جنگ هزینه ئون و بریتانیای امپراتوری سقوط باعث بیه تا متحده پادشاهی شه پیشرو نقش ره دنیای دله از دست هده. متحده پادشاهی حللا اتا گت اقتصادی، فرهنگی، نظامی، سیاسی نفوذ دارنه و اتا هسته ای قدرت هسه. وه اروپای اتحادیه عضو هسه. وه اتا دائم کرسی متحد ملل سازمان امنیت شورای دله دارنه و همین اتی جی۸، ناتو، جهانی تجارت سازمان و همسود کشورون اتحادیه عضو هسه.

لندن ونه پایتخت هسه و متحده ایالات نیویورک همراه دنیای گت ترین مالی مرکز هسه.

ادبیات دچی‌ین

اصلی بنویشت ره بخونین:انگلیسی ادبیات

 
شرلوک هولمز و دکتر واتسن

ویلیام شکسپیر شاید انگلیس معروف ترین نمایشنامه نویس بوئه. وه رومئو و ژولیت و مکبث دسوری نمایشنامه ئون ره قرن ۱۶ اواخر دله بنویشته.قرن نوزدهم دله، چارلز دیکنز و جین آستن معروفترین رمان نویسون بینه. بیستم قرن دله اچ جی ولز و جی آر آر تالکین معروف بینه. هری پاتر که اتا وچه گونه فانتزی داستان هسه توسط جی کی رولینگ متحده پادشاهی دله بنویشت بیه. آلدوس هاکسلی هم اهل متحده پادشاهی هسه.

آموزش دچی‌ین

انگلستان، شمالی ایرلند، اسکاتلند و ولز سیوا و شبیه آموزش سیستم دارننه. وشون اتا عمومی آموزش دارننه که بین سن ۵ تا ۱۸ سالگی اجباری هسه. اکثریت وچون دولتی مدرسه ئون دله تحصیل کننه ولی اتاکمه هم خصوصی مدرسه ئون دله تحصیل کننه.

بریتانیای معروفترین دانشگاهون شامل :کمبریج دانشگاه، اکسفورد دانشگاه و لندن دانشگاهون (لندن کالج دانشگاه، لندن اقتصادی مدرسه، لندن کینگزکالج و لندن امپریال کالج) هسنه که مجموع دله طلایی مثلث متحده پادشاهی دانشگاهون جا ره تشکیل دننه. اتا گت تر گروه بیست تا دانشگاه جا راسل گروه ره تشکیل دننه.

حمل و نقل دچی‌ین

جاده ای شبکه گت بریتانیای دله وسیع هسه. ویشتر محلی و روستایی جاده ئون رومی ئون و وسطای دورون جا تا اسا تکامل پیدا هکردنه. اصلی جاده ئون قرن بیستم اواسط دله موتوری ماشینون جا سازگار بینه. شاهراهون ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ دهه ئوه دله بسات بیه و گت شهرون ره همدیگر ره وصل هکرده.

ریلی حمل و نقل انگلستان دله اختراع بیه و متحده پادشاهی قدیمی ترین راه آهن شبکه ره دنیای دله دارنه. ویشتر وشون ویکتوریای دوره بسات بیه. شبکه قبل دله پنج اصلی در راه دره لندن ره پنج تا گت شهر ره وصل کننه. جدیدترین بخش شبکه جا لندن ره سنت پانکراس ایستگاه جا تونل کانال ره وصل کننه. اتا بخش این شبکه جا خصوصی بیه.

ویشتر هوایی حمل و نقل متحده پادشاهی دله بین لندن و گت شهرون اسکاتلند دله و انگلستان شمال جا هسه. لندن-هیثرو فرودگاه کشور گت ترین فرودگاه و اتا گت فرودگاه جهان دله هسه. دیگه گت فرودگاهون بین المللی جایگاه جا شامل لندن-گاتویک، بیرمنگام، منچستر و گلاسگوی فرودگاه هسنه.

اتا پیشرفته قایقرانی شبکه بین اسکاتلند جزیره ئون، ولز و ایرلند جمهوری و انگلستان و فرانسه دره.

پانویس دچی‌ین

  1. استون‌هنج و آوبوری، یونسکوی جهانی میراث
  2. Branigan, Keith, 1980, Roman Britain: Life in an Imperial Province, Readers Digest, pp12-16
  3. انگلیسی زوون، دولت، شهروندون و حقوق
  4. متحده پادشاهی زوونون
  5. متحده پادشاهی کشورون
  6. سیای جهانی حقایق کتاب