گلستون اوستان

گلستان یا گلستون اتا اوستان نوم هسته ایران شمال دله که ونه نیشتگاه گرگان هسته.

نوم

گلستان تا سال ۱۳۷۶ مازرون اوستان دله دیّه و این گادِر سیوا بیّه. اوائل قرار بی‌یه ونه نوم ره گرگان بی‌یلن که بعضی ترکمون‌ها باعث بَینه ونه نوم ره گلستان بی‌یلن.

سیاسی تقسیمات

آق قلا

بندر گز

مراوه‌تپه

کلاله

گرگان

گنبد کاووس

گالیکش

گمیشان

بندر ترکمن

کردکوی

علی‌آباد کتول

رامیان

آزادشهر

مینودشت

این استان اسفند سال ۱۳۹۰ دله ۱۴ شهرستون به اسمون آزادشهر، آق‌قلا، گرگان، گنبد کاووس، بندر ترکمن، کوموش دپه، رامیان، کردکوی، بندر گز، علی‌آباد کتول، گالیکش، کلاله، مراوه تپه و مینودشت داشته و ۲۶ شهر و ۲۷ بخش و ۶۰ دهستان جه تشکیل بی‌یه.

تاریخ

این اوستان ِشهرون اکثراً تازه بسات هستنه و ویشته چنتا مَله‌یِ متحد بیّن جه تبدیل به شهر بَیینه. فقط گرگان و گنبد کاووس ات‌که قدیمی‌ته هستنه و تاریخی ریشه دارنه.

این منطقه قدیم اکثراً مازرونی مردمون ِمنطقه بی‌یه که ترکمون‌ها همون قدیم جه وه ره حمله کاردنه و ونه مردمون ره آزار رسنینه. ساسانیون گادِر جه ترکمون‌هایِ حمله وسّه مردم عذابی بینه و گرگان گت دیوار ره همینسه بسات بینه.

وقتی تبرستون ِمستقل حکومتون رقد بوردنه، دِقرن اخیر دله ترکمون‌ها بتونستنه راحت‌ته منطقه دله نفوذ هاکنن و مازرونی مردمون ره بریم هاکنن یا وشون ره قتل‌عام هاکنن. این منطقه اون گادِر جه خالی از سکنه بیّه تا این‌که ترکمون‌ها شهرنشین بَینه و شه عشایری زندگی جه دَست بکشینه.

مردمون

ترکمون‌ها هَنتا مازرونی زوون‌ها ره گلستانِ اوستان دله «کنت» نوم یـِلنه که ترکی زوونون دله «شهرنشین یا متمدن» معنی دِنه.

پهلوی دوره سیستان و بلوچستان مردم قحطی جه فرار هاکردنه و دکلستنه گلستان دله و شه وسّه سِره بساتنه. بعضی دیگه مردمون هم ایران ِمرکزی فلات و فارسی یا کوردی مناطق جه بمونه گلستان و باعث بَینه این اوستان ِنژادی تفاوتون خله زیاد بوائه.

گلستان ِغربی شهرستون‌ها بندر گز، کردکوی، علی‌آباد کتول و خادی گرگان دله هَنتا مازرونی زوون مردِمونِ اصلی زوون هسته.

مذهب

ترکمون‌ها این اوستان دله اهل تسنن هستنه و باقی ویشته تشیع په‌روونه؛ البته بعضی قزاق و کوردها هم سُنّی هستنه.

دپیته چرخه‌تو

• فرشوادگر
• تبرستون

منابع

ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که گلستون اوستان خَوری دَره ره پیدا هاکنین.