مالتا

مالتا اتا پچوک ِکشور اروپا دله هسته که مدیترانه دریا دله قِرار بَییته. این کشور اتی مجمع‌الجزایر هسته که تاریخ دله خله اهمیت داشته و اتی میدون بی‌یه که اروپا، آفریقا و خاورمیونه‌ی ِفرهنگون ونه دله همدیگه جه برخورد داشتنه و خله اوقات ونه سَره جنگ کَتِنه. این کشور ِنیشتنگا نوم والِتا هسته.

Repubblika ta' Malta مالتا
ملی شعار: ندارد
ملی سرود: مالتی خونِش
مالتا ِموقعیت
نیشتنگا (و گتترین شهر)		والتا شرقی′۴۰°۲۴ شمالی′۵۷°۵۶
رسمی زوون		مالتی و انگلیسی
حکومت ِنوع		جمهوری
حاکمون نوع  • رئیس جمهور • نخست‌وزیر		جرج آبلا جوزف موسکات
موارد منجر به تشکیل بریتانیا جه		۲۱ سپتامبر ۱۹۶۴
گتی
-	گتی	۳۱۶کیلومتر مربع (۱۸۵ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۱٫۵
جمعیت
-	سرشماری	۴۰۲,۰۰۰  (۱۷۴ام)
-	جمعیت انبسی	نامعلوم‎/km۲‏ (نامعلوم)
اچ‌دی‌آی		HDI ۰,۸۷۵ (بالا) (۳۲ام)
پول یکا		یورو (EUR)
زمونی منطقه		EET (جهونی ساعت+2)
-	تابستونی (DST)	DST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه		.mt
تلفن پیش‌شماره		+۳۵۶+

تاریخ

فنیقی‌ئون، کارتاژ و بیزانس

حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ات گروه فنیقی که سامی‌تِبار بینه، مدیترانه دریا جه بوردنه مالت دله. فنیقی‌ها حرفه‌ای تاجر و دریانورد بینه و مالت وشون وسّه خله اهمیت داشته چون‌که این جزایر فنیقیه، سیسیل و کارتاژ وسط قِرار داشته. سال ۴۸۰ پیش از میلاد، مالت ره کارتاژیون بَییتنه و تا سال ۲۱۸ پیش از میلاد این کشور ِسامون دله دَیی‌‎یه.

کارتاژیون این جزایر جه استفاده هاکِردنه که رومیون جه جنگ هاکِنِن. روم هم این جزایر ره دومین جنگ دله بَییتنه و ونه کومِک جه کارتاژ ره شکست هِدانه. سومین جنگ دله مالت ِجزیره اعلان استقلال هاکِرده و روم ره بائوته که خانه اتا سِوا کشور بائه.

سال ۶۰ میلادی پولس (مسیحی مِلّا) بورده مالت درون. وه سه ماه سَره بتونِسته مالت ِمردمون ره مسیحیت ِپه‌روو هاکِنه. همینسه مالت ِمردمون جزءِ قدیمی‌ترین ملتونی هستنه که مسیحی بَیینه. میون سده‌ئون چاروم و نهم میلادی هم مالت بیزانس ِسامون دله دیّه.

قرون وسطی

سال ۸۷۰ میلادی مالت ره مسلمون عربون فتح هاکردنه. مهمترین اثری که عربون این جزیره سَر بی‌یِشتنه، وشون ِزوون هَسته. هَنتا که هَنتائه مالت ِمردِم اتی زوون جه گپ زنّه که خله عربی ره موندِنه.

قرن یازّهم میلادی، ات سِری اسکاندیناویایی‌تِبار ِنورمن برسینه ایتالیا جه و اونجه جه بمونه مالت دله. وشون بتونِستنه مالت و سیسیل ره تا ات قرن شه دَس دارِن.

سنت جان ِشوالیه‌ئون

والتای ِشهر ره سنت جان ِشوالیه‌ئون بِساتنه.

تا قرن شونزهم، مالت ِجزایر ره فئودالونی که مالت کنت‌هنیشت نوم داشتنه، اداره کاردنه. سال ۱۵۳۰ میلادی، چارلز پنجم، روم ِامپراتور، مالت ره ببخشی‌یه ات‌سِری شوالیه ره.

فرانسه و بریتانیا

سال ۱۷۹۸ میلادی، ناپلئون بناپارت، مالت ره فتح هاکرده و سنت جان ِشوالیه‌ئون ره اخراج هاکرده. مالت ِمردمون هم بریتانیا پِشتی شورش هاکردنه و سال ۱۸۰۰ میلادی مالت بریتانیای ِمستعمره اعلام بیّه. بریتانیایی نیروئون جهونی جنگ اول دله این جزایر جه بعنوان دریایی پایگا استفاده کاردنه. سال ۱۹۲۱، مالت اتا دومینیون بیّه و ۴۳ سال په، شه استقلال ره بریتانیا جه سال ۱۹۶۴ بَییته و اتا جمهوری بیّه.

سیاست

مالت ِحکومت جمهوریه. وشون اتا مجلس دارنه که ۶۵تا نماینده ونه دله قانون یِلنه. وشون رییس‌جمهور هم دارنه. مالت اروپای اتحادیه دله عضو هسته و همسود کشورون اتحادیه جه هسته.

مردمون

مالت دله بعضی سره‌ئون ایسپانیایی معماری جه بساته هَستنه.

مالتیون ِتِبار سامیون جه رِسِنه. وشون عربون جه نزدیک ِارتباط دارنه. ایتالیایی‌ها، سیسیلی‌ها و اعراب ِاقلیتون این کشور دله هَنتا دَرنه. دِتا زوون مالتی و انگلیسی این کشور دله رسمی هستنه. مالتی لاتین جه بنویشته وانه ولی عربی جه خله نزدیکه. مالت دله ۹۸٪ رومی‌کاتولیک په‌روو هَستنه. مالت فرهنگون مختلف من‌جمله ایسپانیایی و ایتالیایی جه هم خله تأثیر بَییته.

منابع

• Carolyn Bain,Malta & Gozo, Published by Lonely Planet, 2004، ISBN ۱-۷۴۰۵۹-۱۷۸-X, Google Books.
• Prager, The Maltese Cross: A Strategic History of Malta, Greenwood Publishing Group, 2006، ISBN ۰-۳۱۳-۳۲۳۲۹-۱، page 17-19، Google Books.
• James B. Minahan, Greenwood Press, 2000، One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups, ISBN 0-313-30984-1, Page 450، Google Books.
• Wikipedia, the Free Encyclopedia.