تالشی
تالشی (تالشی جا: تالشی زَوُن یا толышә зывон) اتا اِرانیج زوون نوم هسسه. تالشی زوون ایران غربی شمال زوونون و کاسپی زوونون رج دله قرار گیرنه. گِلان ِشمالی قسمت و اردبیل ِشرقی قسمت ایران دله و آذربایجون ِجنوبی قسمت دله، تالشی جه گپ زنّه.
| ||||
---|---|---|---|---|
Tolışi، تؤلشی، толыши، Tolışə zıvon، Tолышә зывон، تؤلشه زوؤن | ||||
گنشکرون | 764400 [۱] | |||
کشور | آذربایجون[۲] ایران[۳] |
|||
بومی جائون | تالش لنکرون گیلون اوستان زنجان اوستان اردبیل اوستان |
|||
خط | لاتین خط، عربی خط و سیریلیک الفبا | |||
خانواده | هندو-اروپایی زوونون | |||
ایزو 639-3 | tly[۴] | |||
نقشه | ||||
تالشی اتخله لهجه دارنه که سهتا چلّه بـِن قرار گیرنه
| ||||
این زوونِ ویکیپدیا | ||||
کد ره دچیین - دچیین |
تالشی زوون مازرون ِدریوی ِکناره ره گیلکی و مازرونی زِوون جا همریشه هسسه ولی وشون جا تفاوت دارنه. تالشی زوون گیلکی و ترکی جا همسادا بیه و وشون رو تأثیر بـِشته انی وشون جا تأثیر بَئیته.[۵][۶][۷]
تالشون شه چلّهئونی دارنه. شمالی تالش میون پنجتا گویش دارمبی آستارایی، لنکرانی، ماسالی، لریکی و عنبرانی. جنوبی تالش دله، آستارای جا تا ماسال ور اتا جور تالشی گب زنّه که ترکی واریئه، اما ماسال جا تا صومعه سرا، فومن، ماسوله و شفت ِدهاتون وَر، اصیل تالشی گب بزه بونه. ترکی زوون که ایرانی تبار جه نییه تالشی میون نفوذ هاکرده و ونه اختلاف گویش ره باعث بیییه.
تالشی مردمون ره تومبی به دتا بخش تقسیم هاکنیم:
- اتا جا نشیر مدومون که سهر و دیات دله درننه و کیشاورزی کننه ره تالش گننه.
- کسونی که کوچ نشیرنه و کوهون دلهدرننه و دامداری کننه ره گالش گننه.
اردبیل اوستان تالشون شه زوون خله خار حفظ هاکردنه و عنبران نمین اردبیل دله درننه.
بن بنویشت
دچیین- ↑ https://www.joshuaproject.net/people_groups/15220 — هارشیین تاریخ: ۲۹ آگوست ۲۰۱۷
- ↑ ScriptSource - Azerbaijan — هارشیین تاریخ: ۲۱ آگوست ۲۰۲۳
- ↑ ScriptSource - Iran — هارشیین تاریخ: ۲۱ آگوست ۲۰۲۳
- ↑ https://op.europa.eu/web/eu-vocabularies/at-dataset/-/resource/dataset/language
- ↑ تالشی زوون و ونه فامیلی کوردی جا
- ↑ اسلام گت دایرةالمعارف جلد ۱۴ مدخل تالش. علی عبدلی
- ↑ علی عبدلی، فرهنگ تطبیقی تالشی - تاتی - آذری، تهران، ۱۳۸۰.
منابع
دچیین- فارسی ویکیپدیا
- مستوفی، حمدالله به اهتمام دکتر محمد دبیرسیاقی. نزه القلوب. چاپ اول، تهران:
- بر پایهٔ کتاب: تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم ایران و روس) نوشته حسین احمدی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.