تالشی
تالشی (تالشی جا: تالشی زَوُن یا толышә зывон) اتا اِرانیج زوون نوم هسسه. تالشی زوون ایران غربی شمال زوونون و کاسپی زوونون رج دله قرار گیرنه. گِلان ِشمالی قسمت و اردبیل ِشرقی قسمت ایران دله و آذربایجون ِجنوبی قسمت دله، تالشی جه گپ زنّه.
| ||||
---|---|---|---|---|
Tolışi، تؤلشی | ||||
![]() |
||||
گنشکرون | 1000000 [۱] | |||
کشور | ![]() ![]() |
|||
ایالت | لنکرون گیلون اوستان زنجان اوستان اردبیل اوستان |
|||
بومی جائون | تالش | |||
خط | لاتین خط و عربی خط | |||
خانواده | هندو-اروپایی زوونون ![]() |
|||
ایزو 639-3 | tly[۴] | |||
نقشه | ||||
تالشی اتخله لهجه دارنه که سهتا چلّه بـِن قرار گیرنه
| ||||
![]() |
||||
کد ره دچیین - دچیین ![]() |
تالشی زوون مازرون ِدریوی ِکناره ره گیلکی و مازرونی زِوون جا همریشه هسسه ولی وشون جا تفاوت دارنه. تالشی زوون گیلکی و ترکی جا همسادا بیه و وشون رو تأثیر بـِشته انی وشون جا تأثیر بَئیته.[۵][۶][۷]
تالشون شه چلّهئونی دارنه. شمالی تالش میون پنجتا گویش دارمبی آستارایی، لنکرانی، ماسالی، لریکی و عنبرانی. جنوبی تالش دله، آستارای جا تا ماسال ور اتا جور تالشی گب زنّه که ترکی واریئه، اما ماسال جا تا صومعه سرا، فومن، ماسوله و شفت ِدهاتون وَر، اصیل تالشی گب بزه بونه. ترکی زوون که ایرانی تبار جه نییه تالشی میون نفوذ هاکرده و ونه اختلاف گویش ره باعث بیییه.
تالشی مردمون ره تومبی به دتا بخش تقسیم هاکنیم:
- اتا جا نشیر مدومون که سهر و دیات دله درننه و کیشاورزی کننه ره تالش گننه.
- کسونی که کوچ نشیرنه و کوهون دلهدرننه و دامداری کننه ره گالش گننه.
اردبیل اوستان تالشون شه زوون خله خار حفظ هاکردنه و عنبران نمین اردبیل دله درننه.
بن بنویشت دچیین
- ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap.html — هارشیین تاریخ: ۲۹ آگوست ۲۰۱۷
- ↑ ScriptSource - Azerbaijan — هارشیین تاریخ: ۲۱ آگوست ۲۰۲۳
- ↑ ScriptSource - Iran — هارشیین تاریخ: ۲۱ آگوست ۲۰۲۳
- ↑ https://op.europa.eu/web/eu-vocabularies/at-dataset/-/resource/dataset/language
- ↑ تالشی زوون و ونه فامیلی کوردی جا
- ↑ اسلام گت دایرةالمعارف جلد ۱۴ مدخل تالش. علی عبدلی
- ↑ علی عبدلی، فرهنگ تطبیقی تالشی - تاتی - آذری، تهران، ۱۳۸۰.
منابع دچیین
- فارسی ویکیپدیا
- مستوفی، حمدالله به اهتمام دکتر محمد دبیرسیاقی. نزه القلوب. چاپ اول، تهران:
- بر پایهٔ کتاب: تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم ایران و روس) نوشته حسین احمدی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.