گت صفحه
هفتگی بنویشته
محمود هوتکی کا ایران دله وره محمود افغون اشناسننه؛ سهیم هوتکی سالار بییه کا صفویون ره بنه بزوئه و ۱۷۲۲ جا تا ونه میرِش (=بمردن) گدر ۱۷۲۵ ایران شاه بییه.
محمود میرویس خانه ریکا بییه و علجی طایفه دله بِندار بییه. علجی طایفه، اته پشتون طایفه بییه. ونه پر میرویس خان ۱۷۰۹ میلادی دله قندهار ره مستقل هکردنه. میرویس خان بمردن په ۱۷۱۵ دله میرویس خانه برابر عبدالعزیز هوتک تابری (قدرت) بیتنه. محمود شه آمو عبدالعزیز ره بکوشتنه و تاج و تخت ره بیتنه.
نوچه محمود خواستنه ایران ره بیره و ایرانه هه بوردنه (یورش بوردنه). وه اول هرات ره بیتنه (۱۷۲۰ دله) اون سفه کرمان ره هه بوردنه و اوجه ره هاچنگ هکردنه. ۱۷۲۲ دله محمود شه اِسپَأ (لشگر) جا کا ۲۰۰۰۰ تن بی ینه کرمان و سیستان و یزد ره بیتنه و وه اصفهون ره هه بوردنه. اته نورد انگاره بیته کا اما وره گلون آواد نورد اشناسمی کا ونه دله محمود صفویونه اسپأ ره بنه بزوئه. محمود بوردنه اصفهون و اوجه ره کوس هدائه.
چو محمود تب خنه نداشتن وسه اصفون ره طولانی کوس هدائنه. انه ونه کوس هدائن طول بکشیه کا اصفهون مردم وشنا بیننه و شه خدون ره تسلیم هکردننه. محمود اصفهون ره بیتنه و سلطون حسین شا شه تاج و تخت ره محمود ره هدائه و اته شه دتر و خاخر ئم محمود جا عقد هکردنه...
دمباله تلمبار هوجیبئی
امروز واری روز
امروز جمعه، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۸ هَره ما ۱۵۳۶ تبری هسته.
۱۸ اکتبر:
- ۱۸۵۱ - موبی دیک ِرومان، هرمان ملویل ِبنویشته، ره وال نوم جه مونتشر هاکردنه.
- ۱۸۵۹ - هانری برگسون، فرانسوی فیلسوف، بزائه بیّه.
- ۱۹۳۱ - ادیسون (عکس دله)، آمریکایی مخترع و بازرگون، بمرده. وه ۲۵۰۰تا اختراعِ امتیاز ره متحده ایالات، بریتانیا، فرانسه و آلمان دله ثبت هاکرده که معروفترین وشون الکتریکی لامپ بییه.
- ۱۹۸۹ - گالیله فضاپیما ره کپّل هاکردنه فضا دله.
خـَوِرون
- اسراییل حسن نصرالله ، حزبالله رییس، ره ترور هاکرده و بکوشته. سپاه تلافی وسّه، ایران جه دویستتا موشک اسراییل وَری کپتل هکرده.
- صفر گلردی، مازرونی خونشکر، قلب هرستا و بمرده.
- ۲۰۲۴ آپالاچی دبیرستان تیراندازی
- محمد یونس بنگلادش دله موقتی دولت تشکیل بدا.
- پائتونگتارن شیناواترا تایلند نخستوزیر بیه.