مولداوی

مولداوی (مولداویایی جه: Republica Moldova) اتا اروپایی کشور هسته که این قاره‌یِ شرقی مناطق دله دَره. مولداوی غرب جه رومانی و شرق جه اکراین ره وَر خانّه. مولداوی-رومانی ِسامون پروت و دانوب ِروخِنه‌ئون جه تشکیل وانه. این کشور میون سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ میلادی شوروی دله اتا جمهوری بی‌یه و روز ۲۷ آگوست ۱۹۹۱ اعلام استقلال هاکرده. مولداوی نیشتگا (=پایتخت) کیشیناو هسته.

مولداوی
ملی سرود: سرود ملّی
مولداوی ِموقعیت
نیشتنگا (و گتترین شهر)		کیشینف شرقی′۴۸°۶۸ شمالی′۳۳°۳۸
رسمی زوون		مولداویایی (رومانیایی)
حکومت ِنوع		جمهوری
حاکمون نوع  • رئیس جمهور • نخست وزیر		نیکلای تیموفتی لوری لینکا
موارد منجر به تشکیل شوروی جه		۲۷ آگوست ۱۹۹۱
گتی
-	گتی	۳۳٫۸۴۶>کیلومتر مربع (۱۳۹ام)
جمعیت
-	سرشماری	۳٫۵۶۷٫۵۰۰  (۱۲۹ ام)
-	جمعیت انبسی	۱۲۱٫۹‎/km۲‏ (۸۴ ام)
جی‌دی‌پی	(تخمین برآورد ۲۰۰۹)
-	مجموع	۱۰٫۱۴۱
-	سرانه	۲٫۸۴۲
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۷)		۰٫۷۰۸ (میانه) (۱۱۱ م)
پول یکا		لئو (TJS)
زمونی منطقه		(جهونی ساعت+۵)
اینترنتی دامنه		MD
تلفن پیش‌شماره		+۳۷۳

مولداوی دله اتا منطقه دره که سال ۱۹۹۰ تاسا، ترانس‌نیستریا نوم جه، ات‌جور غیررسمی حکومت که شه‌گردون (=خودمختار) هسته، وجود دانّه. مولدوای ِدیگه قسمتون رومانی ِفرهنگ و زوون ِپه‌روو هستنه ولی ترانس‌نیستریاییون ویشته روسیه طرفدار هستنه.

جغرافی

این نقشه دله ترانس‌نیستریا ره زرد و مولداوی ِدیگه جائون ره کئو (=آبی) جه مَیِّن هاکردنه.

مولداوی ِگتی ۳۳۷۰۰ کلیومتر مربع هسته و این کشور اکراین و رومانی وسط کَته. مولداوی ِشرقی سامون - که اکراین جه وصل وانه - اتا شه‌گردون حکومِت دَس دَره که روسی مردمون ِشِنه. اینان وقتی شوروی رقد بورده، ترانس‌نیستریا ره بساتنه و شه ره اتا تازه کشور بنومستنه ولی مولداوی وشون ِاستقلال ره برسمیت نشناسی‌یه و باعث بیّه وشون میون جنگ بَواشه. اساترانس‌نیستریا دِفاکتو هسته و روسی ارتشیون ونجه دفاع کانّه. کیشینف و تیراسپول، بلتسی، تیگینا و ریبیتسا مولداوی مهمترین شهرون هستنه.

سیاست

مولداوی دله اتا پارلمونی جمهوری دره که رئیس‌جمهور کشور ِریاست و نخست‌وزیر حکومت ِریاست ره بعهده دارنه. این کشور متحد ملل سازمان، اروپای شورا، جهونی تجارت سازمان، فرانکوفونی و مشترک‌المنافع مستقل کشورون دله عضو هسته و خله تِلاش دانّه که اروپا اتحادیه دله عضو بَوو. سال ٢٠٢٢، اکراین-روسیه جنگ په، اروپای اتحادیه مولداوی و اکراین کاندیداتوری ره عضویت وسه قبول هاکرده.

مردمون

زوون

سال ۱۹۹۴ ِاساسی قانون این کشور دله گاته رسمی زوون مولداویایی هسته اما استقلال ِاعلامیه سال ۱۹۹۱ گانه این کشور ِرسمی زوون رومانیایی هسته. این دِتا زوون درواقع اتا هستنه ولی این که کامین نوم جه ونه مولداوی دله استفاده بَواشه سَره، اختلاف وجود دانّه. بعضی شه قومیت ره رومانی جه اتا دونّه، ولی ات‌سری دیگه شه کشور ِملّیت ره مهمتر دونّه.

روسی هم زوونی هسته که بعنوان «قومیتون ِارتباطی زوون» تا حدودی رسمی هسته و جامعه و ادارات دله استفاده وانه. اکراینی و گاگائوز هم دِتا زوون هستنه که ترانس‌نیستریا و گاگائوزیا دله اقلیتونی ره دارنه و رسمی هستنه.

دین

سرشماری سال ۲۰۰۴ دله این کشور مردمون ۹۳٫۳٪ شرقی ارتدوکس کلیسا په‌روو بینه. ۲٪ پروتستان، ۱٫۲٪ بقیه مذاهب، ۰٫۹٪ بی‌دین، ۰٫۴٪ بی‌خدا و ۲٫۲٪ هم ممتنع‌النظر بینه.

قومیتون

خودمعرفی	مولداوی سرشماری	٪ مولداوی اصلی	ترنسنیستریا سرشماری	٪ ترنسنیستریا + بندر	مجموع	٪
مولداویاییون۱	۲٬۵۶۴٬۸۴۹	۷۵٫۸۱٪	۱۷۷٬۳۸۲	۳۱٫۹۴٪	۲٬۷۴۲٬۲۳۱	۶۹٫۶۲٪
اکراینی‌ها	۲۸۲٬۴۰۶	۸٫۳۵٪	۱۶۰٬۰۶۹	۲۸٫۸۲٪	۴۴۲٬۴۷۵	۱۱٫۲۳٪
روسیون	۲۰۱٬۲۱۸	۵٫۹۵٪	۱۶۸٬۶۷۸	۳۰٫۳۷٪	۳۶۹٬۸۹۶	۹٫۳۹٪
گاگااوزون	۱۴۷٬۵۰۰	۴٫۳۶٪	۴٬۰۹۶	۰٫۷۴٪	۱۵۱٬۵۹۶	۳٫۸۵٪
رومانیایی‌ها۱	۷۳٬۲۷۶	۲٫۱۷٪	۲۵۳	۰٫۰۵٪	۷۳٬۵۲۹	۱٫۸۷٪
بلغارون	۶۵٬۶۶۲	۱٫۹۴٪	۱۳٬۸۵۸	۲٫۵۰٪	۷۹٬۵۲۰	۲٫۰۲٪
جوگی‌ون	۱۲٬۲۷۱	۰٫۳۶٪	۵۰۷	۰٫۰۹٪	۱۲٬۷۷۸	۰٫۳۲٪
یهودون۲	۳٬۶۰۸	۰٫۱۱٪	۱٬۲۵۹	۰٫۲۳٪	۴٬۸۶۷	۰٫۱۲٪
لهستانیون	۲٬۳۸۳	۰٫۰۷٪	۱٬۷۹۱	۰٫۳۲٪	۴٬۱۷۴	۰٫۱۱٪
دیگرون/نائوته	۳۰٬۱۵۹	۰٫۸۹٪	۲۷٬۴۵۴	۴٫۹۴٪	۵۷٬۶۱۳	۱٫۴۶٪
جمعاً	۳٬۳۸۳٬۳۳۲	۱۰۰٪	۵۵۵٬۳۴۷	۱۰۰٪	۳٬۹۳۸٬۶۷۹	۱۰۰٪

^۱بعضی مولداویایی ره اتا قومیت دونّه ولی بعضی این مردمون ره رومانیایی‌الاصل دونّه. همینسه هرکی شه اعتقاد ره این سوال سَره بائوته و اکثر رومانیاییون این آمار دله مولداویایی هم هستنه.

^۲یهودون این کشور دله قدیم خله زیاد بینه.

منابع

• Wikipedia contributors، "Moldova،" Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?oldid=384380541 (accessed September ۱۳، ۲۰۱۰).