چاد
مختصات: شرقی′۰۲°۱۶ شمالی′۰۶°۱۲ / ۱۶٫۰۳۳غرب ۱۲٫۱جنوب
چاد (عربی جه: تشاد) اتا عربی کشور هسته که مرکزی آفریقا دله دَره و همه وَری خشک هسته و دریائون جه راه نِدانّه. ونه نیشتنگا (= پایتخت) انجامنا هسته. ونه گتی (= مساحت) هم حدوداً ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع وانه. این کشور لیبی، سودان، میونی آفریقا و کامرون نیجر و نیجریه جه همسایه هسته.
جمهوریة تشاد République du Tchad چاد |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
ملی شعار: «اتحاد، کار، پیشرفت» | ||||||
ملی سرود: «لا چادین» |
||||||
نیشتنگا (و گتترین شهر) | انجامنا شرقی′۰۲°۱۵ شمالی′۰۶°۱۲ / ۱۵٫۰۳۳غرب ۱۲٫۱جنوب | |||||
رسمی زوون | فرانسوی، عربی | |||||
حکومت ِنوع | جمهوری | |||||
حاکمون نوع • رئیس جمهور • نخستوزیر |
ادریس دبی جلاسم نادینگار |
|||||
موارد منجر به تشکیل فرانسه جه |
۱۱ اوت ۱۹۶۰ | |||||
گتی | ||||||
- | گتی | ۱٬۲۸۴٬۰۰۰کیلومتر مربع (۲۱ام) | ||||
- | ئو (٪) | ۱٫۹ | ||||
جمعیت | ||||||
- | سرشماری | ۱۰٬۳۲۹٬۲۰۸ (۷۵ام) |
||||
- | جمعیت انبسی | ۷٫۹/km۲ (۲۱۲ام) | ||||
پول یکا | فرانک CFA (XAF ) |
|||||
زمونی منطقه | WAT (جهونی ساعت+۱) | |||||
- | تابستونی (DST) | DST (جهونی ساعت) | ||||
اینترنتی دامنه | .td | |||||
تلفن پیششماره | +۲۳۵ |
سیاست
دچیینچاد ِجمهوری ۱۱ اوت ۱۹۶۰ استقلال پیدا هاکرده ولی هَنتا که هَنتائه، ونه دله آرامش برقرار نیّه و دلهیی جنگ وجود دانّه. «ادریس دبی» اسا چاد ِرئیس جمهور هسته.
چاد متحد ملل سازمان (UN)، آفریقای توسعهی ِبانک (ADB)، آفریقای اقتصادی کمیسیون (ECA)، فائو (FAO)، جی۷۷ (G-۷۷)، ترمیم و توسعه بینالمللی بانک (IBRD)، آفریقای اتحادیه (OAU)، غیرمتعهدون جنبش (NAM)، اسلامی کنفرانس سازمان (OIC)، جهونی تجارت سازمان (WTO)، پول بینالمللی سارخ (IMF)، کشورون بالون بینالمللی سازمان (ICAO)، اسلامی تجارت اتاق (ICC)، توسعه بینالمللی جامعه (IDA)، کشاورزی توسعه بینالمللی سارِخ (IFAD)، کار بینالمللی سازمان (ILO)، اینتلست (INTELSAT)، یونیکتد (UNCTAD)، ویپو (WIPO)، جهونی هواشناسی سازمان (WMO) و بهداشت جهونی سازمان (WHO) دله عضویت دانه.
تقسیمات
دچیین«انجامنا» چاد نیشتنگائه و «سارح»، «موند» و «آبشه» ونه گت شهرون هستنه.
مردمون
دچیین۲۰۰۷ آمار گاتنه چاد ۱۰٬۷۸۰٬۶۰۰ نفر جمعیت دانه. این مردم عرب، سودانی و بانتویی نژاد دارنه. اعراب شمال دله بیابونهنیشت هستنه ولی جنوبیها اکثراً سیوپوست و بانتویی هستنه.
سیاست
دچیینژوئیه ۲۰۱۵ دله حسین حبری، چاد ِسابق ِدیکتاتور میون سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۰، اتا دادگا میون سنگال دله حاضر بیّه. این دادگا قِرار بیّه آفریقای اتحادیه دستور په ونه اتهامات ره بررسی هاکنه. این اولین بار بییه که اتا آفریقایی دیکتاتور ره اتا کشور دیگه دله محاکمه هاکردنه. رید برودی و محمدحسن ابَکَر شاکیونِ وکیل هستنه. ابکر گانه که اگه متحده ایالات آمریکا و غربی کشورون این دیکتاتورون جه حمایت نَکارد بائِن اسا آفریقا این حال و روز ره نِداشته. هابره هشت سال چاد دله حکومت کارده و خله آدمها ره بَکاشته یا شکنجه هاکرده. اسا «ادریس دبی» این کشور رئیس جمهور هسته.[۱]
منابع
دچیینویکی تلمبار دله بتونّی پروندهئونی که چاد خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |