نیما یوشیج

علی اسفندیاری یا علی نوری که شه نوم ره عوض هاکرده و بِشته نیما یوشیج (بزائه‌یِ ۲۱ آبان ۱۲۷۴ شمسی یا ۲۲ تیرمایِ تبری، یوش ِنور شهرستون دله - بمرده‎یِ ۱۳ دی ۱۳۳۸ شمسی، شمرون ِتهران دله) اتا مازرونی معاصرِ شاعر بی‌یه. وه نو شعر ِسبک ره فارسی دله بساته. نیمایِ اولین کتاب نوم افسانه بی‌یه که فارسی ِاولین نو شعرون اینتا کتاب شنه. این شعرون فارسی ادبیات ره دِباره جان هدا. وه اونتی که ادیبون گانّه تموم نظم و ساختارون ره فارسی ادبیات دله رِقِد بِدا. نو شعر اسمی بی‌یه که نیما شه این هنرِ سَر بی‌یشت بی‌یه.

نیما یوشیج شخصی معلومات بزا-روز 12 نوامبر 1895 یوش بمردن ۴ ژانویه ۱۹۶۰ یا ۶ ژانویه ۱۹۶۰ مِزار امامزاده عبدالله شهرری (fa) ملیت(ون) ایران قاجاری (fa) (۱۸۹۶ – ۱۹۲۵) — ایران پهلوی (fa) (۱۹۲۵ – ۱۹۶۰) گپ‌بزن زوون فارسی — مازرونی زوون بنویشتن زوون فارسی — مازرونی زوون پیشه‌ئون شاعر آموزگار (fa) نویسنده منتقد ادبی (fa) همسر عالیه جهونگیر دیگر معلومات وبسایت [۱] رسمی وبلاگ [۲]

زندگی

وچه‌گی

علی اسفندیاری سال ۱۲۷۶ شمسی، روستای یوش، بلده‌ی بخش، نور شهرستان دله دنیا بموئه. ونه پی‌یر ابراهیم‌خان اعظام‌السلطنه، مازرون ِاتا قدیمی خاندان جا بی‌یه و کشاورزی و گالشی کارده. نیمای پی‌یر روستایی، تیراندازی و اسب‌سواری ره شه وچه ره یاد هدائه. نیما تا 12 سالگی شه مَله دله دیّه. وه بخوندستن و بنویشتن ره مَله‌یِ ملـّا پَلی یاد بیته ولی ونجه خله خار نیّه چون ملّا وچون ره فلک کارده و کتک زوئه.

تهرون دله

دوازده ساله بی‌یه که خانوادگی بوردنه تهران و نیما اسم ره سن لویی مدرسه دله بنویشتنه. مدرسه دله نیما دیگر وَچون جا کناره گیته و اتا رفخ همراهی مدرسه جا فرار کارده و درشی‌یه ولی اتا معلم، نظام وفا، وه ره تشویق هاکرده که شعر باوه و نیما این گدر فرانسوی زوون یاد بیتن و خراسانی سبک دله شعر باتِن ره شروع هاکرده. ونه درس که سَر بیّه، بورده دارایی ِوزارت‌خنه دله شه وسّه کار پیدا هاکرده ولی ات‌که بگذشته په، این کار جه وه ره خِش نموئه و سر بی‌یشته بورده.

سیاسی نظرات

نیمایِ نوجوونى و جوونى دوره همون زمونه‌ای هسته که ایران دله خله سیاسی-اجتماعی اتفاقات دَرکته. مشروطه انقلاب دمباله داشته و جنگل جنبش و گیلون جمهوری راه دکت بینه. نیما هم این اتفاقات جه تأثیر دی‌یه. وه چپوک بیّه و کمونیستی رسانه‌ئون دمباله ره بَیته و سرخ ِایران ِنشریه دله شعر نوشته که ایران کمونیست حزب وسّه بی‌یه و دهه ۱۹۲۰ ونه برار لادبن اسفندیاری اونجه سردبیر بی‌یه و رشت شهر دله چاپ و بی‌یه. نیما چن سال پئی‌ته، دهه بیست شمسی دله، ایران ِاولین نویسندگون ِکنگره دله عضو هیأت مدیره بیّه و ونه شعرون چپوک نشریات دله بنویشت بی‌یه.

خانوادگی مسائل

نیمایوشیج جوونی دله ات انگاسی کیجا عاشق بیّه، ولی دینی اختلافات وسّه، کیجا ره وه ره ندانه. بعد از این شکست، وه روستایی کیجای عاشق بیّه که صفورا نوم داشته ولی کیجا نخاسته بئه شهر. نیما صفورا ره روخنه دله اودکتن زمون بدی بی‌یه. این شاعرونه منظره ونه فکر ره افسانه بنویشتن وسّه آماده هاکرد بی‌یه.

سال ۱۳۰۵ نیما و عالیه جهانگیر ازدواج هکردنه. یک ماه ازدواج هاکردنه په، نیمایِ پی‌یر، ابراهیم نوری، بمرده و همین زمون بی‌یه که ونه چنتا شعر خانواده سرباز ِکتاب دله چاپ بیّه وه که این زمون بی‌کار بَیی‌بی‌یه و سره‌نشین بی‌یه، شه تک و تیناری خلوت کرده و شعر بائوتن جه وقت گذرنی‌یه ولی شه شعرون ره چاپ نکرده.

نیما و عالیه تا آخر هدی جا دیینه و وشون ِتک‌وچه نوم «شرآگیم» بی‌یه که سال ۱۳۲۴ دنیا بموئه.

کوچ بکشی‌ین

سال ۱۳۰۷ شمسی ونه زنایِ کار ره انتقالی هدانه بابل و نیما هم شه زنا دَس ره بیته و وردگرسته بمو مازرون. یک سال بعد، وشون ره برسنینه رشت. عالیه اینجه مودیر مدرسه بی‌یه و نیما ره کتره گاته که چچی وسّه کار نکانده. همینسه نیما هم بورده ات‌گال آستارا شهر دله معلمی هاکرده.

نیما بیّن

علی اسفندیاری سال ۱۳۰۰ دله شه ایسم ره به نیما تغییر هدائه. نیما اتا پادوسپانیون ِاسپهبدون ِنوم بی‌یه و ونه معنی «گت ِکمون» هسته. وه همین ایسم جه شه شعرون ره ایمضا کرده و همین نوم جه سه‌جلدی بَیته.

نیما همین سال ۱۳۰۰، قصه رنگ پریده ِشعر که یک سال پیش بائوت بی‌یه، ره قرن بیستم ِهفته‌نومه ، که میرزاده عشقی شنه بی‌یه، دله چاپ هاکرده. این گادر، قدیمی شاعرون که سنتی سیستم جا دِل‌دَوِست بینه، ملک‌الشعرای بهار و مهدی حمیدی شیرازی واری، ونجه مخالفت هاکردنه و وه ره کتره و طعنه زونه.

نیما این دوره تهرون دله، مدرسه عالی صنعتی دله درس دائه و روزنومه‌ها، مجله موسیقی و مجله کویر واری، جا همکاری کرده.

آثار

منظومه قصه رنگ پریده در حقیقت اولین اثری هسته که نو شعر ِویژگی ره دارنه و ونه قالب مثنوی (بحر هزج مسدس) بی‌یه. شاعر این شعر دله شه زندگی ره گانه ولی اجتماعی معضلات ره هم جغل دنه. ات‌که بگذشته په، نیما شه افسانه ره چاپ هاکرده که ونه دله رمانتیک فضا حاکم هسته و عشقی ره اینجه یاد یارنه که عرفانی نی‌یه و انسانی هسته. چنان که خطاب به حافظ می‌گوید:

نیما این آثار دله و شعرون دیگر، خروس و روباه، چشمه و بز ملاحسن مسأله‌گو واری، دله شه اجتماعی-سیاسی افکاری ره گاته، اما هنتا قالب قدیمی بی‌یه. این دوره وه داشته مشق کارده و هنتا شه سبک ره پیدا نکارد بی‌یه. با این حال، افسانه ِانتشار ادبیات ِفضا ره تغییر هدا و همه ره شوکه هاکرده. ای شب هم هفته‌نامه نوبهار دله چاپ بیّه و جنجالی راست هاکرده.

بمردن

نیما سره

نیما در ۱۳ دی ۱۳۳۸ بمرده و ایمامزاده عبدوالله تهرون دله چال هکردنه. بعدأ سال ۱۳۷۲ خورشیدی بنا به وصیت، ونه جنازه ره بوردنه ونه پی‌یری سره و حیاط دله چال هاکردنه. ونه خاخِر و ونه اتا شاگرد هم همونجه چال بیینه.

کتاب‌شناسی

اشعار

• قصه رنگ پریده
• منظومه نیما
• خانواده سرباز
• ای شب
• افسانه
• مانلی
• افسانه و رباعیات
• ماخ اولا
• شعر من
• شهر شب و شهر صبح
• ناقوس قلم انداز
• فریادهای دیگر و عنکبوت رنگ
• آب در خوابگه مورچگان
• مانلی و خانه سریویلی
• مرقد آقا (داستان)
• کندوهای شکسته (داستان)
• آهو و پرنده‌ها (شعر و قصه برای کودکان)
• توکایی در قفس (شعر و قصه برای کودکان)

آثار تحقیقی، نامه‌ها و یادداشت‌ها

• دونامه
• ارزش احساسات
• تعریف و تبصره و یاددااشت‌های دیگر
• دنیا خانه من است
• نامه‌های نیما به همسرش - عالیه جهانگیر
• حرف‌های همسایه
• کشتی توفان
• مجموعه کامل اشعار(تدوین توسط سیروس طاهباز)

آثار درباره نیما

• مهدی اخوان ثالث، بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج
• مهدی اخوان ثالث، عطا و لقای نیما یوشیج
• شاپور جورکش، بوطیقای شعر نو
• بهمن شارق، نیما و شعر فارسی، بررسی و نقد آثار نیما یوشیج
• حسین صمدی، کتابشناسی نیما
• سیروس طاهباز و محمدرضا لاهوتی، یادمان نیما یوشیج
• محمد عبدعلی، فرهنگ واژگان و ترکیبات اشعار نیما یوشیج
• محمود فلکی، نگاهی به شعر نیما
• حمید حسنی، موسیقی شعر نیما (تحقیقی در اوزان و قالب‌های شعریِ نیمایوشیج)
• سیروس طاهباز،کماندار بزرگ کوهساران: زندگی و شعر نیما یوشیج
• مجید اسدی، مدرنیسم نیما
• محمد حقوقی، نیما یوشیج: شعر نیما یوشیج از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها
• سعید حمیدیان،داستان دگردیسی: روند دگر گونیهای شعر نیما یوشیج
• سیاوش کسرایی، در هوای مرغ آمین: نقد‌ها، گفت و گوها و داستان ها
• محمدعلی شهرستانی، عمارت دیگر (معنی شعر نیما) در پنج بخش
• تقی پورنامداریان، خانه‌ام ابری است: شعر نیما از سنت تا تجدد
• عطاالله مهاجرانی، افسانة نیما
• امید طبیب زاده، نگاهی به شعر نیما یوشیج: بحثی در پیدایش نظام‌های شعری، انتشارات نیلوفر

منابع

‎

• وب‌گاه رسمی استاد نیما یوشیج