صادق هدایت (بزائه‌ی ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ تهران ، بمرده‌ی ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ پاریس) ایرانی نویسنده، مترجم و روشنفکر بی‌یه.

صادق هدایت
شخصی معلومات
بزا-روز
بمردن
مِزار
ملیت
اقامت
مدرسه
گپ‌بزن زوون
بنویشتن زوون
پیشه‌ئون
مهمترین کارون
صادق هدایتامضا

هدایت ایران دله جزء اولین کس‌هایی بی‌یه که فارسی رمان بنویشتنه. ونه معروفترین کتاب نوم بوف کور هسته که فارسی ادبیاتِ بتترین آثار جا بشناسی وونه. وه ره ویشته ونه رمان بنویشتن وسه اشناسنّه ولی خارجی کتابون ره هم خله دگاردنی‌یه و خار مترجم بی‌یه. وه اونتی که زندگی هاکرده و اونتی که شه ره بکوشته، خله ایران ِروشنفکری ِجریون سر تأثیر بی‌یشته و خله ونه خوری کتاب و مقاله بنویشتنه.[۹]

صادق هدایت ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۰ پاریس دله خودکشی هاکرده. ونه قور، پرلاشز قبرستون دله هسته.

زندگی‌نومه

دچی‌ین

وچگی تا جوونی

دچی‌ین

صادق هدایت ۱۷ فوریه ۱۹۰۳ تهران دله، اتا معروف و اصیل خانواده‌ی جا دنیا بمو. ونه پی‌یر هدایت‌قلی‌خان (اعتضاد الملک) و ونه مادر نیرالملوک (نوهٔ مخبر السلطنهٔ هدایت) بینه که هر دِ رضاقلی‌خان هدایت تبرستونی، گت مردمون مازرون ِعصر ناصری و صاحب کتابون مجمع الفصحا و اجمل التواریخ، زک-زا جه بینه. صادق شه خانواده‌ی پچیک‌ترین وچه بی‌یه و دِتا برار و سه‌تا خاخِر شه جه گت‌تر داشته.

 

صادق هدایت ابتدایی ره مدرسهٔ علمیهٔ تهران دله پاس هاکرده. سال ۱۹۱۴ بورده دارالفنون ولی سال ۱۹۱۶ چشم‌درد بیه و مدرسه ره رها هاکرده تا ای ۱۹۱۷ سن‌لویی مدرسه، که فرانسویونِ بی‌یه، دله ثبت‌نام هاکرده. اونتی که شه گاته، اونجه اتا کشیش ره فارسی یاد دا و مردی هم در عوض وه ره دنیای ادبیات جا آشنا کرده. همین مدرسه دله صادق علوم خفیه و متافیزیک جا علاقه پیدا هاکرده. این علاقه بعدأ هم ادامه پیدا هاکرده و هدایت بنویشته‌ئونی در این مورد انتشار هدائه. همین دوران صادق گیاه‌خار بَیبی‌یه و هرچی وه ره نصیحت کاردنه، گوش نکارده. سال ۱۹۲۴، هنتا دیّه دبیرستوت که دِتا کچیک کتاب انتشار هدائه: «انسان و حیوون» که راجع به مهربونی با حیوون و فواید گیاه‌خاری بی‌یه و اتا خیّام ِتصحیح که ونه وسه بلند مقدمه بنویشتن بی‌یه.

گیاه‌خاری

دچی‌ین

صادق هدایت جوونی دله گیاه‌خار بیّه و کتابی فواید گیاه‌خواری وسّه بنویشته. وه تا آخر عمر گیاه‌خار بموندسته. بزرگ علوی ونه خَوِر گانه: «ات بار بدیمه که کافه لاله‌زار دله ات تیکه گوشت‌دار نون ره که به زوون روسی بولکی گاتنه، به این قصد که ونه لا شیرینی دره، گاز بزو. ات دقسی سرخ-سیو بیه ، عرق ونه سووال هنیشته و داشته بالا یارده که دستمال ره شه جیف جه بیرون بی‌یارده و لقمه ره نجرس ون دله بشندی‌یه.»[۱۰]

کوچ بکشی‌ین

دچی‌ین

هدایت ۱۹۲۵ دله دبیرستون ره تموم هاکرده و با اوّلین گروه دانش‌آموزهای اعزامی، راهی بیه بلژیک و رشتهٔ مهندسی دله تحصیل هاکرده. همین سال اتا مقاله، «مرگ در گان»، ره روزنومهٔ ایرانشهر دله که آلمان دله منتشر بی‌یه به چاپ برسنی‌یه و مقاله‌یی به فرانسوی به ایسم «جادوگری، ایران دله» مجلهٔ له‌ویل دلیس دله بنویشته. هدایت از وضع تحصیل و رشته بلژیک دله راضی نیّه و منتظر بی‌یه که شه ره به فرانسه و اونجه پاریس جا، که اون‌گادر مرکز تمدن غرب بی‌یه، برسنه. آخرسری ۱۹۲۷ بعد از تغییر رشته و دوندگی موفق بیه و شه کوچ ره بکشی‌یه پاریس. همین سال نسخهٔ کامل‌تری از کتاب «انسان و حیوون» ایرانشهر دله چاپ هاکرده.

خودکشی اول و اولین داستان

دچی‌ین

صادق هدایت سال ۱۹۲۸ شه ره دمبدا رود مارن دله و خودکشی هاکرده، ولی اتا قایق وه ره نجات هدائه. همین‌گادر پاریس دله، ات کیجا ونه نوم بی‌یه ترز جه رفِخ بی‌یه. صادق اینتا اتفاق خوری شه برار ره گانه: «اتا دیوانگی هاکردمه؛ خیر بگذشته.» ادعا بیی‌یه که این اتفاق خوری هچکی ره هچی ناته.[۱۱] اما م. فرزانه چن سال بعد، هدایت زوون جا (چندین سال بعد از خودکشی اولش) گاته که علت خودکشی مسائل عاطفی بی‌یه.

هدایت شه اولین پچ‌پچیک داستان‌ها ره همین گدر بنویشتع. نمایشنومهٔ «پروین دختر ساسان» و پچیک داستان «مادلن» ره همین دوران بنویشته. بعد از خودکشی هم داستان معروف «زنده به گور» و «اسیر فرانسوی» و رسالهٔ طنزآمیز «البعثة الاسلامیه الی بلاد الافرنجیه» ره بنویشته.

دگرستن

دچی‌ین

هدایت سال ۱۹۳۰، بی‌اونکه تحصیلات ره تموم هاکنه، وردگرسته تهران و بانک ملی دله مشغول کار بیّه. ولی شه وضع جه راضی نیّه و ات نومه‌یی که تقی رضوی وسه برسنی‌یه پاریس، بنویشته که شه حال و روز جه شکایت دارنه. دوستی با حسن قائمیان که بعد از بمردن هدایت شه ره وقف بشناسی‌یه بیّن وه هاکرده، بانک ملی دله اتفاق دکته. همین سال مجموعه داستان زنده‌به‌گور و نمایشنومهٔ پروین ساسان ِکیجا تهران دله منتشر بینه و هدایت این گدر مسعود فرزاد، بزرگ علوی و مجتبی مینوی جه آشنا بیّه و وشون رفاقت جا اتا دوستانه حلقه بساته بیه که شه اسم ره بی‌یشت بینه گروه ربعه.[۱۲]

گروه ربعه

دچی‌ین

اون‌گادر گروهی دینه که قدیم‌قدیمی اساتید ونه دله عضو بینه و اونتی که مجتبی مینوی گانه، «هر مجله و کتاب و روزنامه‌یی که به فارسی منتشر بی‌یه، وشون آثار جا خالی نیّه» و وشون نوم ره گاتنه گروه سبعه. [۱۳] این هفت تن که در واقع ویشتر از هفت تن بینه، [۱۴] شامل کسایی چون محمدتقی بهار، عباس اقبال آشتیانی، رشید یاسمی، سعید نفیسی و بدیع‌الزمان فروزانفر و محمد قزوینی بینه. گروه ربعه هم همون چارتا جوون بینه که شوخی‌شوخی شه نوم ره وشون واری انتخاب هاکردنه. وشون قنادی و کافه دله جمع بینه و گپ زونه و پاتوق کاردنه.[۱۵] بعدا هم افراد دیگه‌ای پرویز ناتل خانلری، عبدالحسین نوشین، غلامحسین مین‌باشیان و نیما یوشیج واری به گروه ربعه اضافه بینه. این گروه ادبی و فرهنگی فعالیت داشته و چنتا آثار این سال‌ها وشون همکاری جا تنک بیه. مینوی دربارهٔ این دوران گانه: «إما با تعصب جنگ کاردمی و آزادی بدست بیاردن وسّه تلاش کاردمی و امه دایره‌ی مرکز صادق هدایت بی‌یه.»[۱۶] سال‌ئون ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ هدایت وسه پربار بی‌یه و آثار تحقیقی و داستانی خله انتشار هدائه.

انیران ره با همکاری علوی و شین پرتو بنویشته. پچ‌پچیک داستان‌های سایه‌روشن نمایشنومهٔ مازیار با مقدمهٔ مینوی، کتاب مستطاب وغ‌وغ ساهاب با همکاری مسعود فرزاد و سه قطره خون و چنتا پچیک داستان دیگه این دوران چاپ بینه. این دوران شور میهن‌دوستی و بیگانه‌ستیزی خله از ونه آثار دله موج زوئه.

همینتی هدایت اولین بار وسّه ایران دله اقدام به جمع‌آوری متل‌ئون و داستان‌های عامیانه هاکرده و بنویشته «افسانه» و کتابون نیرنگستان و فرهنگ عامیانه‌ی ایران مردم ره در این موضوع چاپ هاکرده. علاوه برین، دِتا مقاله مجلهٔ سخن دله راجع به مردم ِفولکلور و ادبیات بنویشته. مجلهٔ موسیقی ره هم این دوران بنا هاکرده.

هدایت این سال‌ها کتاب ترجمه هم کرده و چخوف و نویسنده‌ئون دیگه کتاب ره فارسی دگاردنی‌یه.

سفر به هند

دچی‌ین

هدایت سال ۱۳۱۵ به همراه شین پرتو به هند بورده و ونه آپارتمان دله اقامت هاکرده. هند دله به فراگیری پهلوی زوون نزد دانشمند پارسی (از پارسیون هند) بهرام گور انکلساریا پرداخته و کارنامهٔ اردشیر پاپکان ره هند دله پهلوی جه به فارسی ترجمه هاکرده.

طی شه اقامت بمبئی دله اثر معروفش بوف کور ره با دست روی کاغذ استنیسل بنویشته، به صورت پلی‌کپی پنجاه نسخه دله انتشار هدائه و شه رفخون وسّه برسنی‌یه؛ از جمله نسخه‌یی برای مجتبی مینوی که لندن دله دَیی‌یه و نسخه‌یی ممدعلی جمال‌زاده که اون‌گادر ژنو بورد بی‌یه. عده‌یی داستان بوف کور ره محصول حال و هوای هند دونّه، ولی چنونکه از گپون هدایت و فرزانه بر اِنه هدایت کار روی این اثر ره از سالا پیش شروع هاکردبی‌یه به قول هدایت ونه گلو دله گیر هاکرد بی‌یه. نسخهٔ پلی‌کپی‌یی که بوف کور جه هند دله انتشار هدائه بنویشت بی‌یه که چاپ اثر ایران دله ممنوع هسته. علاوه بر اینان هدایت دِتا داستان به زوون فرانسوی هند دله چاپ هاکرده: "Lunatique" و "Sampingue".

وردگردستن از هندوستان

دچی‌ین

صادق هدایت سال ۱۳۱۶ هند جه وردگردسته و دِباره بانک ملی دله مشغول به کار بیّه. سال بعد از بانک ملی استعفا هدائه، وزارت فرهنگ دله استخدام بیّه. وه تا سال ۱۳۲۰ که متفقین ایران ره اشغال هاکردنه به فعالیت‌ئون ادبی پرداخته و چندین داستان و مقاله انتشار هدائه. کارنامهٔ اردشیر بابکان ره مجلهٔ موسیقی و گجسته ابالیش (ترجمه متن پهلوی جه) ره سِواسِوا، انتشارات ابن سینا دله چاپ هاکرده. با وجود این بوف کور هنتا ایران دله منتشر نیّه.

اشغال ایران توسط متفقین و بازشدن فضای سیاسی

دچی‌ین

سال ۱۳۲۰ هدایت دانشکدهٔ هنرون زیبا با سمت مترجم استخدام بیّه. با اشغال ایران به دست متفقین و باز بیّن فضای سیاسی بوف کور به صورت پاورقی روزنومهٔ ایران دله به‌صورت سانسوربَیی چاپ بیّه. سال ۱۳۲۱ مجموعهٔ سگ ولگرد ره انتشار هدائه، ترجمه‌ئونی از شهرستونای ایران گوزارش گمون‌شکن و یادگار جاماسپ پهلوی جه به فارسی صورت هدائه. بعد از ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۴ و پایان جنگ جهانی دوم انتقادون اجتماعی صادق هدایت شدت گنّه. بلند ِداستان حاجی‌آقا پچیک داستان «ئو ِزندگی» و مجموعهٔ ولنگاری که همه مضامین اجتماعی دارنه این دوران چاپ بَینه. علاوه بر این فعالیت‌ئون هدایت به بنویشتن مقاله‌ئون نقد ادبی و ترجمهٔ آثاری از کافکا هم پرداخته و نشریه‌ئون مختلف دله چاپ کارده. چن اثر دیگه پهلوی ره هم ترجمه هاکرده. سال ۱۳۲۴ هدایت سفری به تاشکند داشته و انجمن فرهنگی ایران و شوروی از وه تقدیر هاکرده.

این‌گادر خله از رفیخون هدایت از جومله علوی و عبدالحسین نوشین به حزب توده بوردنه و در مجموع نشست و برخاست وه با توده‌ای‌ئون ویشتر بَیــبی‌یه و حتی مقالاتی روزنامهٔ مردم که ارگان حزب توده بی‌یه با ایسم مستعار چاپ هاکرده. ولی علی‌رغم اصرار سردمدارون حزب هرگز به حزب توده نَشی‌یه.

تموم بیّن جنگ

دچی‌ین

بعد از تموم بیّن جنگ و پیش‌بموئن مسائل آذربایجون هدایت از توده‌ای‌ئون هم سرخورده بیّه و بیش از پیش به شرایط بدبین بگردسته.[۱۷] بدبینی وه به شرایط نومه‌ئونی که به جمال‌زاده و شهیدنورایی بنویشته دله بدی وانه.

سال ۱۳۲۶ به بنویشتن توپ مرواری پرداخته امّا این اثر تا بعد از مرگش چاپ نیّه. معروف‌ترین ایسم مستعار وه که توپ مرواری هم تحت وه منتشر بیّه هادی صداقت هسته. ۱۳۲۷ مقالهٔ «پیام کافکا» به صورت مقدمه‌یی به کتاب گروه محکومین نوشتهٔ کافکا و ترجمهٔ حسن قائمیان بنویشته. سال ۱۳۲۹ با همکاری حسن قائمیان داستان «مسخ» کافکا ره ترجمه هاکرده و مجلهٔ سخن دله انتشار هدائه. ۱۲ آذر همون سال با بَیتن گواهی پزشکی (برای بَیتن روادید) و بروتِن کتابونش به فرانسه بورده. در طول اقامت فرانسه سفری به هامبورگ داشته و هم سعی کارده به لندن بوره که موفق نیّه. آخرسری ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ شه آپارتمون اجاره‌یی پاریس دله با گاز خودکشی هاکرده. وه اولین نویسنده و ادیب ایرانی محسوب وانه که خودکشی هاکرده. وه چن روز قبل از انتحار خله از داستان‌ئون چاپ‌نیی خادش ره نابود هاکردبی‌یه. هدایت ره گورستون پرلاشز خاک دکاردنه. مراسم خاکسپاریش با حضور عده‌یی قلیل از ایرانیون و فرانسویون صورت بَیته.

شرح حال صادق هدایت به قلم خادش(ترجمه بَیی)

دچی‌ین
 
دست‌خط صادق هدایت، آذر ۱۳۲۴
« من همون قدر از شرح حال خادِم رَم کامبه که مقابل تبلیغات امریکایی مآبانه. این که چه‌گادر دِنیا بمومه کِنِه بدرد خانّه؟ اگه بدونستن بزایچه‌ی من هسته، این مطلب فقط ونه طرف توجّه خادم بائه. گرچه از شِما چه پنهون، چن بار از منجمون مشورت هاکردمه امّا وشون پیش‌بینی هیچ‌گادر حقیقت نداشتنه. اگه علاقهٔ خواننده‌ئون وسّه ئه؛ ونه اول مراجعه به رأی همه‌ی وشون هاکردن چون اگه خادم پیش‌دستی هاکنم مثل این هسته که جزئیات احمقانهٔ شه زندگی وسّه قدر و قیمتی قایل بَی‌بائم به علاوه خله از جزئیات هسته که همیشه انسان سعی کانده از دریچهٔ چشم دیگرون شه ره قضاوت هاکنه و از این جهت مراجعه به عقیدهٔ وشون مناسب‌تر هسته مثلاً اندازهٔ اندامم ره خیاطی که مه وسّه لباس دوجنه بهتر دونده و پینه‌دوز سر گذر هم بهتر دونده که مه دوندی از کدوم طرف ساییده وانه. این توضیحات همیشه مه ره به یاد بازار چارلینگ‌دارون دم دنه که یابوی پیری ره بروتن وسّه یلنه و جلب مشتری وسّه به صدای بلند جزئیاتی از سن و خصایل و عیبای وه ونگ کانّه.

از این بگذشته، شرح حال من هیچ نکتهٔ برجسته‌یی ندانّه رخداد قابل توجهی ونه دله رخ ندائه نا عنوانی داشتمه نا دیپلم مهمی دارمه و نا مدرسه شاگرد درخشونی بیمه بلکه بر عکس همیشه با موفقیت روبه‌رو نَیمه. اداراتی که کار کاردمه همیشه عضو گمنامی بیمه و رؤسای مِن از من دل خونی داشتنه به طوری که هر وقت استعفا دامه با شادی هذیون‌آوری قبول کاردنه. روی‌هم موجود وابزهٔ بی مصرف قضاوت محیط دربارهٔ من هسته و شاید هم حقیقت همین بائه.[۱۸]

»

صادق هدایت ِسِره

دچی‌ین

صادق هدایت ِسِره تهران، خیابون سعدی، ضلع جنوب شرقی بیمارستان امیراعلم، خیابان شهید تقوی (خیابان هدایت) پلاک ۱۱، کنار خانه سفیر کبیر دانمارک هسته. [۱۹]

خانه مورد نظر به دستور صادق هدایت ِپی‌یر بنا بیّه و فرم و ساختار بنا به سبک اواخر دورون قاجار هسته. دههٔ پنجاه دفتر فرح پهلوی به فکر دکته موزه‌یی برای مرحوم صادق هدایت ترتیب هاده. برای این کار پی‌یری سِرِه‌ی هدایت ره بخرینه و اشیاء شخصیش ره از بازموندگون هدایت بیتنه که با توجه به انقلاب اسلامی کارشون تموم نیّه. با پیروزی انقلاب اسلامی ملک مصادره بیّه و اختیار دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار بیته. سپس، به عونوان مهدکودک کارکناء و بعد به عونوان انبار ِبیمارستون مورد بهره برداری قرار بیته. (در حال حاضر داخل بیمارستان تابلوی کتابخانه روی ملک نصب بیّه اما کاربری همون انبار هسته)[۲۰]

سال ۱۳۸۱ هدایت ِبرارزاء - جهانگیر هدایت - به نوع کاربری این سره توسط دانشگاه علوم پزشکی اعتراض هاکرده. ولی به نتیجه‌یی نرسی‌یه.[۲۱]

 
قبر صادق هدایت قطعهٔ ۸۵ گورستان پرلاشز، پاریس.

نقاشی

دچی‌ین
 
تصویر آهو، اثر صادق هدایت

صادق هدایت نقاشی هم کشی‌یه و برخی طرح‌ئون وه موجود هستنه. از جومله آهویی که مجموعه آثار هدایت چاپ انتشارات امیرکبیر جلد کتابون وه نقش دانّه، از زیباترین نقاشی‌ئون وه هسته. آهوی تنهای هدایت نمادی هسته از زیبائی مجزون و نجابتی غریب و منزوی.

مجموعه‌ای از نقاشی‌ئون صادق هدایت ره جهانگیر هدایت، برارزاء وه، با عونوان «آلبوم نقاشی‌ئون هدایت» منتشر هاکرده.[۲۲]

کتاب‌شناسی

دچی‌ین

بنویشته‌ئون

دچی‌ین
  • رباعیات خیام (صادق هدایت) (۱۳۰۲)
  • فوائد گیاهخواری (۱۳۰۶)
  • زنده‌بگور (۱۳۰۸) (مجموعه پچیک داستان)
  • پروین ساسان ِکیجا ۱۳۰۹) (نمایشامه)
  • سایه موغول (۱۳۱۰)
  • اصفهان نصف جهان (۱۳۱۱) (سفرنومه)
  • سه قطره خون (۱۳۱۱) (مجموعه پچیک داستان)
  • نیرنگستون (۱۳۱۲)
  • سایه روشن (۱۳۱۲)
  • مازیار (۱۳۱۲) (جستار تاریخی و ات نمایشنومه) با همکاری مجتبی مینوی
  • وغ‌وغ ساهاب (۱۳۱۳) با همکاری مسعود فرزاد
  • ترانه‌ئون خیام (۱۳۱۳)
  • بوف کور (۱۳۱۵)
  • علویه خانم (۱۳۲۲)
  • حاجی آقا (۱۳۲۴)
  • افسانه آفرینش (۱۳۲۵) (خیمه‌شب‌بازی در سه پرده)
  • ولنگاری (۱۳۲۳)
  • توپ مرواری (۱۳۲۷)
  • سگ ولگرد (مجموعه پچیک داستان)
  • کاروان اسلام (به عربی:البعثة الاسلامیة الی البلاد الافرنجیة)
  • مجموعه بنویشته‌ئون پراکنده (به کوشش حسن قائمیان)

ترجمه‌ئون

دچی‌ین
  • کور و ونه برار (۱۳۱۰) بنویشته آرتور شنیتسلر
  • پیر ِکِلاج (۱۳۱۰)بنویشته الکساندر لانژ کیلاند
  • تیغ‌دار ِتمشک (۱۳۱۰)بنویشته آنتوان چخوف
  • مرداب حبشه (۱۳۱۰)بنویشته گاستون شرو
  • جلو قانون بنویشته فرانتس کافکا
  • مسخ بنویشته فرانتس کافکا
  • گراکوس شکارچی بنویشته فرانتس کافکا
  • گروه محکومین بنویشته فرانتس کافکا
  • دیوار بنویشته ژان پل سارتر

ترجمه از متون پهلوی به فارسی

دچی‌ین
  • گجسته ابالیش (۱۳۱۹)
  • گوزارش گامون‌شکن (۱۳۲۲)
  • یادگار جاماسب (۱۳۲۲)
  • کارنامه اردشیر بابکان (۱۳۲۲)
  • زند وهومن یسن (۱۳۲۳)
  • بموئن شاء بهرام ورجاوند (۱۳۲۴)

مقالات

دچی‌ین
  • مقدمه‌یی بر رباعیات خیام
  • انسان و حیوون (۱۳۰۳)
  • پیام کافکا

پانویس

دچی‌ین
  1. ونه نوم اینجه بمو: بنگاه داده یک گور بیاب. شناسۀ بنگاه گوریابی: 20965. شهرت: Sadegh Hedayat. هارشی‌ین تاریخ: ۹ اکتبر ۲۰۱۷. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
  2. ونه نوم اینجه بمو: ISFDB. شناسهٔ ISFDB نویسنده: 130824. شهرت: Sadegh Hedayat. هارشی‌ین تاریخ: ۹ اکتبر ۲۰۱۷. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
  3. ونه نوم اینجه بمو: Library of Congress Authorities. هارشی‌ین تاریخ: ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹. کنگره‌ی کتابخنه‌ی تائید بیّن کد: n50035083. ناشر: کتابخانه ملی کنگره ایالات متحده آمریکا. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ "The Fine Art Archive". Retrieved 1 April 2021. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ "The Fine Art Archive". Retrieved 1 April 2021. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  6. نویسنده: کتابخانه ملی فرانسه — http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120669834 — هارشی‌ین تاریخ: ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ — جواز: Open License
  7. شناسۀ AUT NKC: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0003542 — هارشی‌ین تاریخ: ۱ مارس ۲۰۲۲
  8. شناسه CONOR.SI: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/32445539
  9. آشوری.ملکوت
  10. علوی ۵۹-۶۰
  11. جمشیدی ۵۸
  12. مسعود فرزاد مقاله‌یی که شمارهٔ اسپند ۱۳۴۶ مجلهٔ سپید و سیاه بنویشتوئه چگونگی آشنایی و شکل‌گیری گروه ره به تفصیل شرح هدائه.
  13. مینوی. «یادبود هدایت» ۲۵۳.
  14. مینوی. «یادبود هدایت» ۲۵۳.
  15. سپانلو، م.ع.، خانوم زمون: منظومه، لندن: (ناشر:) شرکت پیامکو، ۱۹۸۷. ص۷۱.
  16. مینوی. «یادبود هدایت» ۲۵۴.
  17. انورخامه‌ای
  18. بهارلو ۳۹-۴۰ [رسم‌الخط بیی‌یه]
  19. بخشنومه ثبت خانه صادق هدایت فهرست آثار ملی ایران دله
  20. نرم افزار میراث فرهنگی تهران (شناسایی و جایابی ابنیه تاریخی ارزشمند شهر تهران) تهیه شده توسط شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری و سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری تهران
  21. برخورد قانونی می‌کنیم - گفتگوی سایت خبر آنلاین با جهانگیر هدایت
  22. فرج سرکوهی

منابع

دچی‌ین
  • انور خامه‌ای. «خاطرات و تفکرات دربارهٔ صادق هدایت». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • نامه‌های صادق هدایت. گردآورنده محمد بهارلو. تهران: نشر اوجا، ۱۳۷۴.
  • جمشیدی، اسماعیل. خودکشی صادق هدایت. تهران: انتشارات زرین، ۱۳۷۳.
  • حبیبی آزاد، ناهید. «سالشمار زندگی صادق هدایت». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • شهشهانی، سهیلا. «پایه‌گذار انسان‌شناسی در ایران». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • فرزانه، م. ف.. «خاطراتی از صادق هدایت». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • فرزانه، م. ف.. آشنایی با صادق هدایت. تهران: نشر مرکز،
  • کمیسارف، د. س.. «دربارهٔ زندگی و آثار هدایت». یاد صادق هدایت. ترجمهٔ حسن قائمیان. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • قائمیان، حسن. «هدایت در بانک ملی». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • علوی، بزرگ. گذشت زمانه. تهران: نگاه، ۱۳۸۵، ISBN 964-351-324-6. ‏
  • مینوی، مجتبی. «یادبود صادق هدایت». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.
  • ناتل خانلری، پرویز. «خاطرات ادبی دربارهٔ صادق هدایت». یاد صادق هدایت. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۰.

Iraj Parsinejad, A History of Literary Criticism in Iran, Bethesda, 2003, pp.197-264

پیوند به بیرون

دچی‌ین