دابویه
دابویه دومین اسپهبدی هسته که گاوباریون ِسلسله جه تبرستون و گیلان دله حکومِت هاکِرده و اگه این سلسله ره دِتا چـِلّه (=شاخه) جه تقسیم هاکِنیم؛ وه «دابویگون» ِچله‌ی ِاولین اسپهبد حیساب وانه.
| دابویه | |
|---|---|
| گیل ِگیلانشاه، اسپهبد طبرستان، فرشواذگرشاه پذشخوارگران | |
 دابویه‌ی ِحکومِت گادِر هِچکی تبرستون ِخارجی مناطق جه ونجه جنگ نکارده و وه شه پییر ِارث‌بَرِسی سامون ره تا آخِر حفظ داشته | |
| زمون | ۶۸۱ تا ۷۱۱ میلادی (۳۰ سال) |
| تاج بی‌یشتن روز | ۶۸۱ میلادی که ۶۲ هجری قمری، ۲۹ تبری و ۵۰ یزدگردی جه برابر کانده |
| بزائن ِجا | گیلان |
| بمردن | سال ۷۱۱ میلادی |
| بمردن ِجا | گیلان |
| پیش از | گت فرخان |
| پس از | گیل گیلانشاه |
| سلسله | گاوباریون |
| پیـِر | گیل گیلانشاه |
| دین | زرتشت[۱] |
حکومِت بَرِسی‌یِن
دچییندابویه اتا اصیل ِخاندان جه بی‌یه که وشون ِتیر و تِبار ساسانیون جه رِسِنه. وه گیل گیلانشاه ِاولین ریکا بی‌یه، همینسه وقتی سال ۶۸۱ میلادی دله گیل گیلانشاه بَمِرده، ونه کشور دابویه جه ارث بَرِسی‌یه و وه تبرستون و گیلان ِحاکم بیّه. [۲]
داخلی مسائل
دچیینگاوباریون ِدوره ات‌تی بی‌یه وشون ِسلسله تبرستون و گیلان دله تمام ِپچوک‌پچوک سلسله‌ئون ِریاست ره داشته ولی پچوک ِسلسله‌ئون اتی شه وسّه شه‌مختاری (=خودمختاری) داشتنه و تونِستنه شه وسّه سِوا ارتش دارِن. وشون حتی وقتی خارجی دِشمنون حمله کاردنه، اول شه تیناری دِشمِنون جه جنگِستنه و دفاع کاردنه، بعد گاوباریون ِاسپهبد جه چـِک‌پـِرسی کاردنه و مشورت گیتِنه یا کومِک خاستنه.
وقتی گیل گیلانشاه، دابویه‌ی ِپییر، حکومِت داشته، شه پچوک‌ته ریکا، پادوسپان، ره رویان ِمنطقه دله حکومِت هِدائه و این آدِم دابویه‌ی ِحکومِت گادِر هم رویان دله بَموندِست بی‌یه و برار جه اطاعِت کارده. پادوسپان ِزک و زا اتا جدید ِسلسله ره تشکیل دِنّه که ونه نوم پادوسپانیون هَسته. [۲]
اتا خاندان که تبرستون ِشرقی مناطق دله دَیینه و گاوباریون جه دستور گیتنه، کارنوندیون بینه. اینتی که چراغعلی اعظمی سنگسری شه کتاب درون بَنویشته، دابویه همون اولین سال حکومِت وشون ِاسپهبد که سوخرا چاروم بی‌یه ره کنار بی‌یِشته. سوخرا که الندای ِریکا بی‌یه بعد اینکه عزل بیّه، تا سال ۷۲۵ میلادی دَیی‌یه و این سال گادِر بَمِرده.[۲]
ات نفر دیگه که تبرستون ِشرقی مناطق دله دابویه جه هم‌زمون حکومِت داشته، ولاش بی‌یه. وه زرمهر و آذرولاش ِخاندان جه بی‌یه و باو[یادداشت ۱] ره گیل گیلانشاه ِحکومِت گادِر بَکاشت بی‌یه. وه باو ره بَکاشته په، هشت سال حکومِت کارده که این مدت جه سه سال ره گیل گیلانشاه په‌روو بی‌یه و پنج سال دیگه ره دابویه جه هم‌زمون بَیّه.[۳]
خارجی مسائل
دچی‌ین
بمردِن
دچیینشجرهنومه
دچی‌ین| پیروز اول | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بلاش | جاماسب | قباد اول | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بهواط | نرسی کامگار | انوشیروان | کیوس باوندیون نیا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سرخاب شروان‌شائون نیا | فرخزاد یمن شا | فیروز | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گیلانشاه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گیل گاوباره | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دابویه | پادوسبان اول | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گت فرخان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سارویه | دادمهر | پچوک فرخان | آذرمیدخت گرون‌گوشوار | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گشنسپ | طوس | جلوانان | اسپهبد خورشید | یاکند | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فهران | وندرند | فرخان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دازمهر | هرمزد | وندادهرمز | دِ-سه‌تا کیجا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
وابسته جستارون
دچیینیادداشتها
دچیینپانویس
دچی‌ین- ↑ Khanbaghi،22.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ اعظمی سنگسری،۵۳.
- ↑ اعظمی سنگسری،۵۴.
منابع
دچی‌ین- اعظمی سنگسری، چراغعلی. سکه‌های طبرستان (گاوبارگان و حکام خلفا). بررسی‌های تاریخی، ۱۳۵۲.
- اعظمی سنگسری، چراغعلی. گاوبارگان پادوسپانی. چاپ افست، ۱۳۵۴.
- اعظمی سنگسری، چراغعلی. گیل، فرشواذگرشاه و گاوبارگان دابویی (اسپهبدان بزرگ طبرستان). بررسی‌های تاریخی، ۱۳۵۶.
- پرگاری، صالح. تاریخ طبرستان و نامه‌ای از عهد ساسانیان. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ۱۳۸۰.
- حقیقت، عبدالرفیع (رفیع). دفاع و مبارزه ملی مردم طبرستان برابر تازیان. گوهر، شهریور ۱۳۵۳.
- حقیقت، عبدالرفیع (رفیع). نهضت‌های ملی ایران (۷). ج. ۳۴. ارمغان، ۱۳۴۴.
- سکه‌های اولیه طبرستان.
- زرین‌کوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۶۴-۹.
- زرین‌کوب، عبدالحسین. «درفش سیاه». در دو قرن سکوت. انتشارات امیرکبیر، ۱۳۳۶.
- طاهری شهاب، سید محمد. نمونههایی از مسکوکات ضرب شده در طبرستان. پیام بهارستان، ۱۳۹۰.
- کسروی، احمد. مجموعهٔ ۷۸ رساله و گفتار از احمد کسروی. تهران: فرانکلین، ۱۳۵۲.
- مادلونگ، ویلفرد. «سلسله‌های کوچک شمال ایران». در تاریخ ایران کمبریج. ج. چهارم. مترجم: حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۹. شابک ۲-۰۳۰۲-۰۰-۹۶۴-۹۷۸.
- مفرد، محمدعلی. ظهور و سقوط آل‌زیار. تهران: انتشارات رسانش، ۱۳۸۶. شابک ۹۶۴-۷۱۸۲-۹۴-۵.
- Khanbaghi، Aptin. The Fire, the Star and the Cross: Minority Religions in Medieval and Early Modern Iran. London: I.B.Tauris، ۲۰۰۶. شابک ۹۷۸۱۸۴۵۱۱۰۵۶۷.
- Pourshariati، Parvaneh. Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. New York: I.B.Tauris & Co Ltd، ۲۰۰۸. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۵۱۱-۶۴۵-۳.
بریم بگردِستِن
دچی‌ین| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که دابویه خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
دابویه گاوباریون ِاسپهبد
| ||
| اسپهبدان طبرستان | ||
|---|---|---|
| قبلی: گیل گیلانشاه |
گاوباریون ِحاکم میون ۷۱۱−۶۸۱ میلادی |
بعدی: گت ِفرخان |