چراغعلی اعظمی سنگسری
چراغعلی اعظمی سنگسری نویسنده و پژوهشگر ئیرانی هسته. وه در سنه ۱۳۰۳ دنیا بیموئه و سال ۱۳۸۱ بمرده. وه سنگسر دله کنارهکته و از سال ۱۳۲۶ بورده تهران دله، اعظمی "دانشگائ کمیبریج" دله رشتهی زوون و ادبیات اینگیلیسی ره بخوندسته.
آثار
دچییناعظمی سنگسری درباره موضوعات موختلفی کیتاب بنویشته که مهمترین وشون درباب گله داری، مردمون باورون، جشنای میلی، گاهنمای سنگسری ، بازیا، موقعیّت جوغرافیایی و ... سنگسر یا مازرون هسته که ونه مَله بییه (سنگسر مردمون اتا چله از مازرونیئون هستنه) همینتی وه کتابای زیادی ره درباره مازرونی سلسلهئون بنویشته کتاب دیگهای در مورد سنگسرشیناسی که از بهترین کیتابای وه دراین زمینه هسته واژه نامه سنگسری ایسم دانّه که با همکاری «زیندفور» زوون شیناس مشهور آلمانی درسال ۱۳۵۱ توسط انتشارات «فرانکلین» و نشر «جیبی» با همکاری دانشگائ «میشیگان» مونتشر بیّه. مکمل این کتاب ۱۲ دفتر دِتا جلد دله ات کتاب دله با عونوان «سنگسری وات وات» به معنای گپ بزوئن سنگسری هسته که در سال ۱۳۷۲ این دفاتر به فرهنگستون زوون ئیران بسپارسته بیّه و از طرف فرهنگستون به تعداد ۱۵ نسخه تکثیر زیراکسی بیّه. آخر سَری به خاطر اینکه پْیر بَی بییه اینان ره حروفچینی نکارده. کتاب دیگهای هم دانه که ونه ایسم تاریخ سنگسر هسته. آثار دیگر چراغعلی اعظمی سنگسری در موضوعات غیر از سنگسر ترجمهٔ متون پهلوی و باستونی از قبیل: «از توسر تا زاد سپرم»، «خسرو کوآتان»، «زندوهومن سین»، «واژهئون برابر پهلوی و سنگسری» و «واژههای مشکل پهلوی» هسته. در زمینهئون تاریخی هم آثاری مثل«کرونولوژی لشگرکشیئون مسلمونا به شبه قاره هند» که مجلهٔ ئیران شناخت دله شماره ۷ چاپ بیّه، «پرستشگاه آرتازقره کلیسا» که به چاپ برسییه و «پیشینه ارتشتاری در ئیران» که هنوز منتشر نیّه. وه درباره ستاره شیناسی، تاریخ ، سکه شیناسی ، زوون ،دین ،کتیبهشیناسی و... هم کتابایی ره بنویشته وه با خط و زوون پهلوی اشکانی و ساسانی آشنا بییه و خط کوفی و میخی ره خله راحت خوندسته.
- واژه نامه سنگسری باهمکاری گرنات ل. ونیدفور. تهران: انتشارات فرانکلین ؛ جیبی ، سال ۱۳۵۱.
- سنگسر وات وات (کاربرد واژههای سنگسری). تهران: فرهنگستان زبان ، سال ۱۳۷۲. (تکثیر به صورت زیراکس بوده که به صورت ۱۲ دفتر در ۲ مجلد میباشد)
- باورهای عامیانه مردم سنگسر. مجلهٔ هنر و مردم ، سال ۱۳۴۹ و شمارهٔ ۹۲-۹۳.
- جشنهای ملی سنگسر. مجلهٔ بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۴۷ و شمارهٔ ۵.
- درمان بیماریها و زخمها در سنگسر. هنر و مردم ، سال ۱۳۵۱ ، شمارهٔ ۱۱۹-۱۲۰
- سنگسر و یادگارهای ایران باستان. مجلهٔ سپاهان سالهای ۴۱-۱۳۳۸ (۱۳ شماره).
- گاهنمای سنگسری. بررسیهای تاریخی ، شمارهٔ ۳ و ۴
- واژههای همسان در پهلوی و سنگسری
- همچنین برابری لغات برهان قاطع و واژههای سنگسری در شرف انتشار است.
کیتابای پهلوی
دچیین- از توسر تازاد سپرم است
- اسیان ور. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۶۸ ، جلد پنجم.
- اکرخیرات.
- اندازه گیری در ایران باستان. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۷۸ ، جلد ۱۱.
- بخت آفرید و سخنان او
- پسرش هوروستان.
- پیشینه پزشکی در ایران. سخنواره ، ایرج افشار ، تهران: توس سال ۱۳۷۶.
- تنسر که بود؟. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۷۹ ، جلد ۱۲.
- خسرو کواتان و ریتکی
- سندی از آیین ناوبری درعصر ساسانی. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ، سال ۱۳۷۷.
- گجستک ابالیش. نامه فرهنگ ایران ، سال ۱۳۶۸ ، دفتر سوم.
تاریخی کیتابا
دچیین- بازماندگان یزدگر سوم. ایران شناخت ، سال ۱۳۷۷ ، شمارهٔ ۱۰.
- پرستشگاه آرتاز قره کلیسا. مجله گوهر ، سال ۱۳۵۳ ، شمارهٔ ابل.
- پیشینه ارتشتاری در ایران.
- خداوندان دژ شمیران. مجله هنر و مردم ، سال ۱۳۵۰ ، شمارهٔ ۱۰۳-۱۰۲.
- در آمدی بر تاریخ ایران.
- کرونولوژی لشکر کشیهای مسلمانان به شبه قاره هند. ایران شناخت ، سال ۱۳۷۶ ، شمارهٔ ۷.
- یادداشت هایی از تاریخ سیستان
*"گاو بارگان پادوسیانی. "
*"فرمانروایان طبرستان." مجلهٔ بررسی های تاریخی شمارهٔ ۵.
*"فرمانروایان مازندران." مجلهٔ هور ، سال ۱۳۵۰ ، شمارهٔ ۹-۸.
*"فریم پایگاه اسپهبدان باوندی کجاست؟." ضمیمهٔ بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۵۱ ، شمارهٔ ۱.
*"قارن وند یا سوخرائیان." مجلهٔ بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۵۵ ، شمارهٔ ۳.
*"گیل فرشواذگرشاه." مجلهٔ بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۵۶ ، شمارهٔ ۳.
*"نگاهی به سوخرائیان." مجلهٔ گوهر ، سال ۱۳۵۴ ، شمارهٔ ۹.
ستاره شیناسی
دچیین- آثار الباقیه. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۷۰ ، جلد ششم.
- آغاز گردش سپهر به باور ایرانیان باستان. مجلهٔ آینده ، سال ۱۳۷۲ ، شمارهٔ ۲-۱.
- پندار ایرانیان باستان درباره خوشید ، ماه و ستارگان. مرز پرگهر ، یاد نامه علی سامی.
کتیبهئون
دچیین- اندیکان خوتای
- بنجاق اورامان.
- دو کتیبه در تخت جمشید
- دون باون تش
- سه کتیبه هخامنشی. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۸۱ ، جلد ۱۳.
- کتبیه اشکانی شاهپور اول
- کتبیه زمان شاهپور دوم ساسانی.
- گزارش کتیبه شوش. مجلهٔ فروهر ، سال ۱۳۷۶ ، شمارهٔ ۸-۷.
- راهگشای خط میخی ( واژه نامه خط میخی)
سکه شیناسی
دچیین- آغاز ضرب سکه در زمان کورش بزرگ
- ۵۲ قرن سرگذشت سکه در ایران.
- پایه گذاران حکومت ارتقی و ایوبی (و زنگی) و سکههای آنها. ضمیمه بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۵۱ ، شمارهٔ ۵.
- چند سکه از غوریان. مجلهٔ بررسیهای تاریخی ، سال ۱۳۵۱ ، شمارهٔ ۳.
* "سکههای طبرستان ضمیمه بررسیهای تاریخی". سال ۱۳۵۲ ، شمارهٔ ۲.
آثار متفرقه
دچیین- پیشینه آیینهای نوروزی
- داستانی از تنبور
- یادداشتی بر پایان نوشت شاهنامه. نامواره دکتر محمود افشار ، سال ۱۳۷۵ ، جلد ۹.
- پرندگان دزاشیب. در مجلهٔ آینده ، سال ۱۳۷۲ ، شمارهٔ ۱۲-۱۰.
منبع
دچیین«*جمع آوری و تدوین آثار یک نویسنده و پژوهشگر گمنام ایرانی / « واژه نامه سنگسری » منتشر میشود». خبرگزاری مهر ، تاریخ ۲۱/۰۶/۱۳۸۴.