زرتشت
زرتشت یا زردشت (۶ فروردین ۱۷۶۸ ق.م. - ۵ دی ۱۶۹۱ ق.م. در بلخ) ایسم پیومبر ئیرانی بونیادگوذار دین زرتشتی یا مَزدَیَسنا; ئو شاعر گاثائون کوهن‌ترین بخش اویستا هسته.
وچگیدچی‌ین
زندگیدچی‌ین
روایت قدیمی بر اینتا هسته که زرتشت پونزده‌سالگی دله پیش موعلّمی درس بخوندسن وسّه بورده ئو. پس از ایعلام پیومبری، زرتشت به شومال شرقی ئیران اون روزگار یئنی منطقه بلخ کوچ هکرده. در اینجه از گشتاسب بخواسته تا به دین وه در بیه؛ گشتاسب بعد اینتا که با جاماسپ ئو فرشوشتر مشورت هاکرده آیین تازه ره قبول هکرده ئو زرتشت بتونسته دین خادش ره گت ته هکنه.
معجزه ئون‌دچی‌ین
افسانه ئون دینی زرتشتیون دله دره که زرتشت بعد اینکه به دونیا بموئه برعکس دیگه نوزادون ریک هکرده. روشن هکردن تـَش بدون چو ئو سندل ئو دکاشتن سروِدار کاشمر دله با فرو هکردن عصا زمین دله از دیگه معجزه ئون زرتشت هسته.
بمردندچی‌ین
زرتشت در سن ۷۷ سالگی دله روز ۱۱ اردیبهشت ما در نیایشگائ بلخ بدست اتا تورانی به ایسم توربراتور بکوشته بیّه. فردوسی گانه: زرتشت در زمون حمله ات دفعه ای طایفه ئون تور به دست اتا تورانی بمرده. در کتابون پهلوی ایسم قاتل وه توربرادروش بائوته بیّه.
بقیه دینا دله وه نه وضع چه تی هسه؟دچی‌ین
ایسلامدچی‌ین
ایسلام وه ره قبول دانه ئو وه ره مجوس صیدا کانده.
مانویوندچی‌ین
دین مانیویون زردتشت ره از پیامبرونی دونده میثل بودا ئو عیسی که مانی در بهترین وشون جا دانّه.
مازرون ئو زرتشتدچی‌ین
بعضیا ریشه ایسم مازرون(به پارسی: مازندران) ره آمیجش هدائی از ماز (به مئنی گـَت) ئو ایندیرا (اتا از خدائون زرتشتیون)در نتیجه مازیندیران ره به مئنی نیشتنگائ گَتِ دیو (ایندیرا) دوننه. وشون سند هم شاهنامه ی فردوسی هسته که در اینتا کیتاب از مازرون به عونوان نیشتنگائ اسپه دیو (دیو سفید) نوم بورده ئو هم اینتا که ایندیرا ره کوئی دونده میونه ی مازرون.
