سازمان کشورهای صادر کننده نفت که وه ره گانه اوپک (OPEC)، اتا نفتی کارتل هسه که کشورون الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی٬ اکوادور، آنگولا و ونزوئلا ونه دله عضو هستنه. اوپک مقر سال ۱۳۴۴ تاسا شهر وی‌ین، اتریش دله قرار داينه.

اینتا سازمان اصلی هدف اونتی که اساسنامه دله باتنه، این هسته: «هماهنگی و یکپارچه سازی سیاستای نفت کشورای عضو و تعیین بهترین راه برای تامین منافع جمعی یا فردی اونا، طراحی شیوه‌هایی برای تضمین ثبات قیمت نفت در بازار نفت بین‌المللی به منظور از بین بوردن نوسانات مضر و غیر ضروری؛ عنایت و توجه ویژه به کشورای تولید کننده نفت و توجه خاص به ضرورت فراهم هکردن درآمد ثابت برای کشورهای تولید کننده نفت؛ تامین نفت کشورای مصرف کننده به صورت کارآمد، مقرون به صرفه و همیشگی؛ و بازده مناسب و منصفانه برای اونایی که در صنعت نفت سرمایه گذاری کننه.»[۱]

با وجود اینتا، تأثیر اوپک بر اقتصاد نفت همیشه ثبات بخش نَيّه. در جریان بحران نفت ۱۹۷۳ اینتا سازمان با استفاده از سلاح نفت دنیا ر به وحشت دمدا و باعث ایجاد تورم شدید در تموم مصرف کنندگان نفت، اعم از کشورای پیشرفته و در حال توسعه جهان بيه. توسعه بیش از حد میادین نفتی خلیج مکزیک، دریای شمال که کاهش سهم اوپک در تولید جهانی ر منجر بيه و بی ثباتی روزافزون بازار موجب بيه توان اوپک در ارتباط با کنترل قیمت نفت در مقایسه با دوران طلایی اون اتا خله کاهش پيدا هكنه. با این حال اوپک هنوز هم تأثیر فراونی بر قیمت نفت داينه. از اینتا سازمان معمولاً به عنوان نمونه‌ای از اتا کارتل یاد بونه.

کشورای عضو اوپک

تاریخچه دچی‌ین

ونزوئلا اولین کشوری بيه که با نزدیک بين به ایران، عراق، کویت، و عربستان سعودی در سال ۱۹۴۹ و ارائه این پیشنهاد که اونا به تبادل نظر بپردازند و برای برقراری روابط نزیک تر و همیشگی بین خود راههای جدیدی کشف هکنن، در راستای تأسیس سازمان کشورای صادرکننده نفت (اوپک) گام برداشته. در سپتامبر ۱۹۶۰، دولت عراق کشورای ایران، کویت، عربسان سعودی، و ونزوئلا ر به اجلاسی در بغداد دعوت هکرده تا درمورد کاهش قیمت مواد خام تولید بئي توسط کشورای متبوع خود به مذاکره بپردازن. در نتیجه اینتا مذاکرات، اوپک با هدف یکپارچه سازی و هماهنگ هکردن سیاستای ناظر بر نفت کشورای عضو تأسیس بيه. ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا اعضای اولیه اوپک بينه. اینتا سازمان بین سالای ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۵گسترش یافت و قطر، (۱۹۶۱)، اندونزی (۱۹۶۲)، لیبی (۱۹۶۲)، امارات متحده عربی (۱۹۶۷)، الجزایر (۱۹۶۹) و نیجریه (۱۹۷۱) به جمع کشورای اولیه اوپک ملحق بينه. اکوادور و گابن نیز بعدا به عضویت اوپک در بيومنه، که اولی یعنی اکوادور در دسامبر ۱۹۹۲ از عضویت اوپک خارج بيه و گابون نیز در ژانویه ۱۹۹۵ با تکرار حرکت اکوادور، از جمع کشورای عضو اوپک خارج بيه. اگر چه عراق همچنان اتا از اعضای اوپک محسوب بونه، لیکن تولیدات نفتی اینتا کشور از مارس ۱۹۹۸جزء سهام مورد توافق اوپک قرار ناشته. تخمین و برآورد EIA بیانگر اون هسه که یازده عضو فعلی اوپک تولید کننده قریب به ۴۰٪ از نفت جهان هسنه و حدود دو سوم (65%) ذخایر نفتی شناخته بئي جهان در اختیار اونا دره.


اقتصاد نفت دچی‌ین

کشورای عضو اوپک قریب به دوسوم ذخایر نفتی جهان ره در اختیار دارننه. در سال ۲۰۰۵ اوپک ۷/۴۱ ٪ از تولیدات نفت جهان ره یه خود اختصاص هدا، اینتا در حالی هسه که کشورای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه تنها ۸/۲۳٪ و اتحاد شوروی سابق ۸/۱۴٪ از تولیدات نفت جهان ره به خود اختصاص هدانه. [۱]

از اونجه که فروش نفت در جهان بر مبنای دلار آمریکا سنجیده بونه، تغییر ارزش دلار در برابر دیگر ارزای رایج جهان بر تصمیمات اوپک در خصوص میزان تولید نفت تأثیر الِنّه. برای مثال، وقتی دلار در مقایسه با دیگر ارزای رایج افت نسبی داينه، عایدات حاصل از نفت کشورای عضو اوپک در برابر ارزای دیگر کاهش اياينه و در نتیجه توان خرید اونا تا حد متنابعی کاهش انه؛ چرا که اونا کماکان نفت خود ره به دلار روشننه. پس از عرضه بين یورو، عراق اعلام هکرده که خانه در ازای نفتی که روشنه به جاي دلار آمریکا، یورو دریافت هكنه که باعث بيه اوپک به فکر تجدید نظر در ارز فروش نفت و جایگزینی یورو به جای دلار دكفه. برخی بر این باورنه که اینتا تصمیم عراق علت اصلی بروز جنگ عراق و جنگ احتمالی ایران در آینده بيه. اگر اوپک ارز دریافتی در ازای فروش نفت ره به یورو تغییر داهه، خسارات شدیدی به اقتصاد آمریکا وارد بيه.

تصمیماتی که اوپک اتخاذ كنه تأثیر بسیار زیادی بر قیمت نفت در جهان داينه. من باب مثال، درزمان بحران انرژی ۱۹۷۳ اوپک از ارسال نفت به اون دسته از کشورای غربی که در جنگ یام کیپور یا جنگ اکتبر، ازاسرائیل حمایت ‌کردنه، خودداری هکرده. در اون جنگ، کشورای غربی به حمایت از اسرائیل با مصر و سوریه وارد جنگ بينه. خودداری اوپک از ارسال نفت به کشورای غربی باعث بيه قیمت نفت در بازارای جهانی ۴ برابر افزایش پيدا هكنه. این رشد قیمت که به مدت ۵ ماه ادامه داشته، در ۱۷ اکتبر ۱۹۷۳ شروع بيه و در ۱۸ مارس ۱۹۷۴ به پایان برسیه. پس از آن کشورای عضو اوپک در ۷ ژانویه ۱۹۷۵ با هم موافقت هکردنه و قیمت نفت خام ره ۱۰٪ افزایش هدانه. در اون زمون، کشورای عضو اوپک، از جمله اون کشورهایی که از قبل صنعت نفت خود ره ملی هکرد بينه، به اتفاق خواستار برقراری نظم نوین اقتصاد جهان با ائتلاف کشورای اصلی تولید کننده نفت بَيْنِه. آن کشورا که موفق بينه اولین اجلاس اوپک ره در الجزيره ترتیب هدن، خواهان قیمت ثابت و عادلانه برای کالا، اتا برنامه بین‌المللی غذا و کشاورزی، انتقال فناوری از شمال به جنوب و دموکراتیک هکردن نظام اقتصادی بينه.



پس از آنکه قیمت نفت تا حد ۱۰ دلار برای هر بشکه کاهش پيدا هكرده، در سال ۱۹۸۸ اتا سیاست مشترک و دسته جمعی با هدف رساندن تولیدات نفتی به وضعیت سابق آغاز بيه که عده‌ای شروع اینتا سیاست ره به هوگو چاوز، رئيس جمهور ونزوئلا نسبت دننه. کشور هوگو چاوز در سال ۲۰۰۰ میزبان اولین اجلاس سران کشورای عضو اوپک در ۲۵ سال اخیر بيه. در آگوست ۲۰۰۴ اوپک اعلام هکرده که اعضای اینتا سازمان ظرفیت عرضه مازاد ره نداينه. سازمان کشورای صادر کننده نفت با نوم اختصاری اوپک (OPEC)، اتا کارتل نفتی هسه که متشکل از کشورای الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی٬ اکوادور، آنگولا و ونزوئلا هسه. مقر بین‌المللی اوپک از سال ۱۳۴۴ در شهر وین در کشور اتریش قرار داينه.

هدف اصلی اینتا سازمان، آنچنان که در اساسنامه بیان بيه، به این شرح هسه: «هماهنگی و یکپارچه سازی سیاستای نفت کشورای عضو و تعیین بهترین راه برای تامین منافع جمعی یا فردی اونا، طراحی شیوه‌هایی برای تضمین ثبات قیمت نفت در بازار نفت بین‌المللی به منظور از بین بوردن نوسانات مضر و غیر ضروری؛ عنایت و توجه ویژه به کشورای تولید کننده نفت و توجه خاص به ضرورت فراهم هکردن درآمد ثابت برای کشورهای تولید کننده نفت؛ تامین نفت کشورای مصرف کننده به صورت کارآمد، مقرون به صرفه و همیشگی؛ و بازده مناسب و منصفانه برای اونایی که در صنعت نفت سرمایه گذاری کننه.»[۲]

با وجود اینتا، تأثیر اوپک بر اقتصاد نفت همیشه ثبات بخش نَيّه. در جریان بحران نفت ۱۹۷۳ اینتا سازمان با استفاده از سلاح نفت دنیا ر به وحشت دمدا و باعث ایجاد تورم شدید در تموم مصرف کنندگان نفت، اعم از کشورای پیشرفته و در حال توسعه جهان بيه. توسعه بیش از حد میادین نفتی خلیج مکزیک، دریای شمال که کاهش سهم اوپک در تولید جهانی ر منجر بيه و بی ثباتی روزافزون بازار موجب بيه توان اوپک در ارتباط با کنترل قیمت نفت در مقایسه با دوران طلایی اون اتا خله کاهش پيدا هكنه. با این حال اوپک هنوز هم تأثیر فراونی بر قیمت نفت داينه. از اینتا سازمان معمولاً به عنوان نمونه‌ای از اتا کارتل یاد بونه.


اعضا دچی‌ین

دوازده کشور در حال حاضر عضو اینتا سازمان هسنه. نوم و تاریخ عضویت این کشورا عبارت هسه از:

 
نمودار کشورای فعال در تجارت نفت
  • IRI (سپتامبر ۱۹۶۰)
  • IRQ (سپتامبر ۱۹۶۰)
  • KSA (سپتامبر ۱۹۶۰)
  • KUW (سپتامبر ۱۹۶۰)
  • VEN (سپتامبر ۱۹۶۰)
  • QAT (دسامبر ۱۹۶۱)
  • LBY (دسامبر ۱۹۶۲)
  • UAE (نوامبر ۱۹۶۷)
  • ALG (ژوئیه ۱۹۶۹)
  • NGA (ژوئیه ۱۹۷۱)
  • AGO (سپتامبر ۲۰۰۶)
  • ( 200۶) ECU

اعضای سابق

  • GAB (عضویت کامل از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۵)
  • INA (عضویت کامل از دسامبر ۱۹۶۲ تا ۲۰۰۹)

در حال حاضر عضویت اندونزی در اوپک مورد بازنگری و تجدید نظر واقع بيه؛ چه که اینتا سازمان دیگر اندونزی ر به عنوان یکی از صادرکنندگان اصلی نفت در نظر نينه.

زوون رسمی اوپک انگلیسی هسه، هرچند که زوون رسمی اکثر کشورهای عضو اینتا سازمان عربی هسه و انگلیسی تنها در نیجریه زوون رسمی شمرده بونه. هفت عضو فعلی اوپک از میون کشورای عرب هسنه، زوون رسمی اکوادور و ونزوئلا اسپانیایی هسه، زوون رسمی آنگولا پرتغالی و زوون رسمی ایران فارسی هسه.

حق عضویت در اوپک سالانه ۵ میلیون دلار هسه و تنها کشورای صادر کننده نفت ‌توننه عضو اینتا سازمان باشن.


میزان تولید دچی‌ین

در این بخش میزان تولید نفت خام هریک از کشورای تولیدکننده نفت عضو اوپک از ابتدای قرن بیست و یکم ارائه بونه.[۳][۴][۵]
(واحد ارقام ۱۰۰۰ بشکه در روز هسه)

نوم کشور/سال (میلادی) ۲۰۰۰ ۲۰۰۱ ۲۰۰۲ ۲۰۰۳ ۲۰۰۴ ۲۰۰۵ ۲۰۰۶ ۲۰۰۷ ۲۰۱۸

۲۰۰۹

۲۰۱۰
  عربستون ۸٫۲۶۶ ۷٫۹۳۳ ۷٫۵۳۵ ۸٫۷۰۹ ۸٫۹۵۷ ۹٫۳۹۰ ۹٫۱۱۲ ۸٫۶۵۴ ۹٫۱۱۳ ۸٫۰۵۵
  ایران ۳٫۶۶۷ ۳٫۶۷۲ ۳٫۴۱۶ ۳٫۷۵۱ ۳٫۹۲۰ ۳٫۹۲۴ ۳٫۸۴۵ ۳٫۸۵۵ ۲٫۸۹۲ ۱۳٫۷۲۶
  ونزوئلا ۲٫۹۴۹ ۲٫۸۹۱ ۲٫۶۱۷ ۲٫۳۱۲ ۲٫۵۸۲ ۲٫۶۲۹ ۲٫۵۳۹ ۲٫۴۳۸ ۲٫۴۸۷ ۲٫۳۱۱
  عراق ۲٫۵۵۰ ۲٫۳۷۶ ۲٫۰۰۰ ۱٫۳۲۱ ۲٫۰۱۵ ۱٫۸۳۰ ۱٫۹۳۲ ۲٫۰۸۹ ۲٫۳۴۱ ۲٫۴۲۵
  متحده عربی امارات ۲٫۲۴۸ ۲٫۱۵۱ ۱٫۹۸۸ ۲٫۲۴۳ ۲٫۳۶۰ ۲٫۴۴۷ ۲٫۵۴۰ ۲٫۵۰۴ ۲٫۵۵۷ ۲٫۲۵۶
  کویت ۲٫۰۸۷ ۲٫۰۲۱ ۱٫۸۸۵ ۲٫۱۷۲ ۲٫۳۴۴ ۲٫۵۰۴ ۲٫۵۲۰ ۲٫۴۶۴ ۲٫۵۵۴ ۲٫۲۶۳
شابلون:NGA ۲٫۰۳۳ ۲٫۰۹۸ ۱٫۹۶۹ ۲٫۱۳۱ ۲٫۳۵۲ ۲٫۴۱۳ ۲٫۲۳۵ ۲٫۱۲۵ ۱٫۹۴۷ ۱٫۸۱۱
شابلون:LIB ۱٫۴۰۵ ۱٫۳۶۱ ۱٫۳۱۴ ۱٫۴۲۲ ۱٫۵۳۷ ۱٫۶۴۲ ۱٫۷۰۲ ۱٫۷۱۰ ۱٫۷۱۸ ۱٫۵۵۷
  الجزایر ۸۰۷ ۸۲۷ ۸۶۴ ۱٫۱۳۴ ۱٫۲۲۸ ۱٫۳۴۹ ۱٫۳۶۴ ۱٫۳۵۸ ۱٫۳۸۱ ۱٫۲۷۲
  آنگولا ۱٫۰۱۹ ۱٫۲۴۱ ۱٫۳۸۵ ۱٫۶۶۰ ۱٫۸۷۱ ۱٫۷۸۶
  قطر ۶۹۷ ۶۸۵ ۶۴۹ ۷۴۸ ۷۷۷ ۷۹۵ ۸۲۱ ۸۰۷ ۸۴۰ ۷۷۶
  اکوادر ۵۲۷ ۵۳۲ ۵۳۶ ۵۰۷ ۵۰۳ ۴۷۶
پرونده:OPEC Logotype.jpg ۲۷٫۹۸۸ ۲۷٫۲۳۴ ۲۵٫۳۵۵ ۲۶٫۹۷۱ ۲۹٫۰۴۰ ۲۹٫۸۶۴ ۳۰٫۵۳۲ ۳۰٫۱۷۱ ۳۱٫۲۰۵ ۲۸٫۷۱۴

منابع دچی‌ین

 
دفتر اوپک در وین اتریش

ویکی‌پدیای انگلیسی

پانویس دچی‌ین

  1. Chapter I, Article ۲ of The Statute of the Organization of the Petroleum Exporting Countries (as amended)
  2. Chapter I, Article ۲ of The Statute of the Organization of the Petroleum Exporting Countries (as amended)
  3. Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۵»(انگلیسی)‎. opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. ۱۹. هارشی‌یه بیی ۸ سپتامبر ۲۰۱۰ گادِر. 
  4. Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۷»(انگلیسی)‎. opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. ۱۰. هارشی‌یه بیی ۸ سپتامبر ۲۰۱۰ گادِر. 
  5. Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۹»(انگلیسی)‎. opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. صفحه ۷. هارشی‌یه بیی ۸ سپتامبر ۲۰۱۰ گادِر. 

پیوند به بیرون دچی‌ین