الجزایر
مختصات: شرقی′۱۳°۳ شمالی′۴۲°۳۶ / ۳٫۲۱۷غرب ۳۶٫۷جنوب
الجزایر (عربی جه: الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشّعبية) اتا کشور هسته آفریقای ِشمال، مراکش و تونس میون، دَره. ونه نیشتنگا (= پایتخت) نوم الجزیره هسته. الجزایر ِمردم عربی و بربری هستنه و وشون ِرسمی دین اسلام و وشون مذهب تسنن هسته. الجزایر ِگَتی (= مساحت) ۲۳۸۱۷۴۱ کیلومترمربع و سال ۲۰۰۹ سرشماری سَره ونه جمعیت ۳۵۳۶۹۰۰۰ نفر هسته. الجزایر رسمی زوون عربی هسته ولی فرانسوی و بربری هم خله این کشور دله رواج دارنه.
| الجزایر خلق دموکراتیک جمهوری الجمهوریة الجزائریة الدیمقراطیة الشعبیة الجزایر |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| ملی شعار: من الشعب وإلی الشعب (مردم جه، مردم سه) | ||||||
| ملی سرود: قَسِم خارمی |
||||||
 |
||||||
 |
||||||
| نیشتنگا (و گتترین شهر) | الجزیره شرقی′۴۰°۱ شمالی′۲۰°۲ / ۱٫۶۶۷غرب ۲٫۳۳۳جنوب | |||||
| رسمی زوون | عربی | |||||
| حکومت ِنوع | جمهوری | |||||
| حاکمون نوع • رئیس جمهور • نخست‌وزیر |
عبدالعزیز بوتفلیقه احمد اویحیی |
|||||
| موارد منجر به تشکیل فرانسه جه |
۵ ژوئیه ۱۹۶۲ | |||||
| گتی | ||||||
| - | گتی | ۲٬۳۸۱٬۷۴۱کیلومتر مربع (۱۱ام) | ||||
| - | ئو (٪) | ۰٫۰۶ | ||||
| جمعیت | ||||||
| - | سرشماری | ۳۵،۳۶۹،۰۰۰ (۵۴ام) |
||||
| - | جمعیت انبسی | ۱۳٫۳/km۲ (۱۰۱ام) | ||||
| جی‌دی‌پی | (تخمین ۲۰۰۷) | |||||
| - | مجموع | ۲۲۴٫۹۳۳ میلیارد دلار | ||||
| - | سرانه | ۶٫۵۳۸ هزار دلار | ||||
| پول یکا | دینار (SYP) |
|||||
| زمونی منطقه | EEt (جهونی ساعت+۲) | |||||
| - | تابستونی (DST) | DST (جهونی ساعت) | ||||
| اینترنتی دامنه | .dz | |||||
| تلفن پیش‌شماره | +۲۱۳+ | |||||
تاریخ
دچییناولین بار بربریون این منطقه دله بمونه. قرن دوازهم پیش از میلاد جه هم فینقیه جه ات سری این منطقه دله ساکن بَیینه. بعداً کارتاژی‌ها ونه شرقی نواحی ره تصرف هاکردنه. رومی‌ها، که کارتاژ ره رِقِدبدانه، این سرزمین ره بَییتنه. واندال‌ها ۴۳۰ بعد ِمیلاد، رومی‌ها ره دَر هاکِردنه.
الجزایر ِمردمون اوایل قرن هشتم میلادی که عربون حمله هاکِردنه، اسلام ره قبول هاکِردنه و سال ۷۴۷ جه امویون این منطقه دله دَیینه. فاطمیون، که مصر دله دَیینه، الجزایر جه خراج گیتنه. وشون اتا سلسله که ونه نوم زیریون بی‌یه ره شه بَدِل بی‌یِشتنه تا تونس و الجزایر دله خراج بَیره و مصر جه بَرِسِنه ولی این پچوک ِسلسله شورش هاکرده و شه مذهب ره تسنن هاکرده. فاطمیون سعی هاکِردنه که چنتا عربی قبیله ره بَرِسِنِن اونجه تا منطقه عربی‌هِنیشت بَواشه و وشون ِگپ اونجه ویشته اثر هاکِنه. این گادِر دِ تا بربری سلسله مرابطون و موحدون روی کار بمونه و بعد هم چندین سال جنگ سلسله‌ئون مختلف میون صورت بَییته. قرون پونزهم و شونزهم دله، ایسپانیا این منطقه ره حمله هاکرده و چنتا اینجه مَله بساته. سال ۱۵۱۷، الجزایر ره خیرالدین و ونه برار بَییتنه و عثمانی سامون دله قِرار هِدانه.
این دوره الجزایر اتا مستقل ِحکومِت داشته که ونه ریاست ره ات نفر داعی ِلقب جه داشته. این کشور سه‌تا استان داشته و هر استان دله اتا «بای» حکومِت ره اداره کارده. این روند تا زمونی که فرانسه این کشور ره استعمار هاکِنه دمباله داشته. تا ۵ ژوئیه ۱۹۶۲ الجزایر ره فرانسوی نیروئون داشتنه و این روز دله الجزایر دِباره اتا مستقل کشور بیّه. الجزایر سِوا بیّن وسّه خله فرانسویون جه جنگ هاکِرده.
اقتصاد
دچیینالجزایر دله مردمون ویشته هنتا کشاورزی کانّه. شمال گندم و جو دکاشته وونه. این کشور هر سالِنه ۳۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تُن آهن، ۷۰۵٬۰۰۰ تُن فسفات، ۲۸۰٬۰۰۰ تُن زغال و... تولید کانده و ونه جنوب و جنوب شرقی جه نفت هم تولید وانه.
تقسیمات
دچیینالجزائر ۴۸تا استان دانّه که همه‌ی ِنوم وشون ِمرکز جه اتّائه. نام استان‌های الجزائر به قرار زیر است:
مردمون
دچیینالجزایر جمعیت ۳۵/۳۶۹/۰۰۰ نفر (۲۰۰۹) هسته که ۸۵۰۰۰۰ نفر فرانسوی، ایسپانیایی، ایتالیایی، مالتی و بقیه الجزایری هستنه. ۹۹/۸٪ این جمعیت عربی-بربری هستنه و اروپاییون ۱٪ کمته هستنه. عربی رسمی زوون هسته ولی فرانسوی و بربری کاربرد دارنه. ۹۹/۱٪ جمعیت مسلمون سنی مذهب و ۰/۶ اباضیه هستنه و بقیه عمدتاً مسیحی و کلیمی‌نه. الجزایر ِمسلمون‌ها ویشته تسنن و مالکی ِمذهب ِپه‌روونه.
وابسته جستارون
دچی‌ین| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که الجزایر خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
منابع
دچی‌ین- روحانی، حسن: آشنایی با کشورهای اسلامی. جلد: ۱، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۸.