گَلوگاه یا گلیا مازرون استان دله شرقی‌ترین شهر نوم هسته که گلوگاه شهرستون ِمرکز قرار دارنه.

گلوگاه
Map
اداری تقسیمات
کشور
جورته تقسیمات
مرکزیت
جوغرافی ویژگیون
بلندی
۳۴ متر ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین
جمیعت
جمیعت
۱۹٬۶۲۵[۱]
دیگر معلومات
محلی زوون
جوغرافی کد
134253[۲] ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین

گلیا جایی بساته بیّه که قدیم کبودجامه شهر بی‌یه و بعداً اتا مله، «نامیه» نومی، ونه جا سَر بساتنه و کم‌کم گلوگاه شهر اونجه بساته بیّه.

گلوگاهیون اکثراً مازرونی زوون دارنه ولی اتّی تورکی هم وشون په درنه که قاجارون گادِر جه مهاجرت هاکردنه.

تاریخچه

دچی‌ین

کبودجامه و تمیشه اسلامی دوره‌ی تاریخ دله، تبرستون ِشرقی سامون بینه و گرگان سرحد قرار داشتنه. این دِتا شهر تا موغولون حمله گادِر وجود داشتنه. کبودجامه دله ات گروه حاکمون دَیینه که موغول‌ها جه متحد بَینه و چنگیزخان جه په‌رووی هاکردنه. موغولون په، طوایف الملوک دوره ایران تاریخ دله شروع بیّه که این زمون ترک‌تبارون و موغول‌تبارون دِ تا شهر تمیشه و کبودجامه ره رِقِد بدانه و احتمالاً اینجه مردمون ره قتل‌عام هاکرد بائن.

بعد این که صفویون بتونستنه تبرستون ره شه سامون دله بیارن و ونه استقلال ره رِقِد هادن، شاه عباس مازرون دله عمارتونی بساته و شهرهایی به‌جا بیارده. وه اشرف (بهشهر اسا) ره مازرون ِشرق دله بساته و عباس آباد بهشهر ره شه تفریحگاه هاکرده.

صفویون وقتی افغانون جه شکست بخاردنه، ترکمون‌ها بمونه مازرون ِشرقی مناطق ره حمله هاکردنه و خله‌ها ره بکاشتنه. قاجار خاندان وشون دله قدرت ره بدست بیارده. محمدحسن قاجار سال ۱۱۷۱ هجری قمری گراودین تپه ِ نزدیکی زندیون جه جنگ دکته و شکست بخارده. حدود سال ۱۷۸۰ میلادی (۱۱۹۵هجری) آغا محمدخان قاجار ایل عمرانلو ره قره‌باغ جه بَیته بیارده گلوگاهِ اسایی مکان و وشون کلبادیون وَر ساکن بَینه تا مازرونِ سامون جه زندیون مقابل محافظت هاکنن. [۳]

جمعیت

دچی‌ین

جمعیت شهر گلوگاه در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۸٫۷۲۷ نفر بوده‌است.[۴]

پانویس

دچی‌ین