شوپه
شوپه یعنی شوئنه مزرعه سَر بوردِن و ونگ‌وا هاکردن. خی، وراز، تشی و... وحشی حیوانات کشاورزی مزرعه‌ئون ره خِراب کنّه و کشاورزون شو تا سِواحی بیشار موندنّه و ونگ‌وا کنّه تا اینان حیوون‌ها ره فراری هادن.
شوپه‌کر چراغ سو کانده یا تش راست کانده و ات‌خله ونگ‌وا کانده و بعضاً طبل ره ونگ یانّه یا بوق دَس گنّه تا حیوون‌ها مزرعه جه دور بَواشِن.
ادبیات دله دچی‌ین
شوپه اتا اصیل ِمازرونی واژوئه ولی فارسی ادبیات دله هم بعضی جاهان وه ره توصیف هاکاردنه. فی‌المثل نیما یوشیج اتا فارسی شعر دله گانه:
- ماه می تابد، رود است آرام…
- کار شب پا، نه هنوز است تمام،
- می دَمَد گاه به شاخ،
- گاه می‌کوبد بر طبل به چوب…
- سایه‌ای، این است گُراز…
شاهنومه دله هم رستم هفت‌خوان سَره ات‌جا فردوسی شوپه جه گپ زنده و گانه که رستم بدی‌یه که شو سَره مردِم شهر پَلی تش روشِن هاکردنه و همینسه سوات (اولاد) جه سوال هاکرده اینان چچینه؛ سوات هم وه ره بائوته که اینجه‌ی ِمردِم هر شو دِبار راست وانّه و این کار ره کانّه:
| تهمتن به اولاد گفت آن کجاست | که آتش برآمد همي چپ و راست | |
| دَرِشهر مازنــدران اســت گفت | که از شب دو بهره نيارند خفــت |
منابع دچی‌ین
- درویشعلی کولاییان. «شوپه در مازندران». مازندنومه، ۲۶ خرداد ۱۳۹۲. هارشی‌یه بیی ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ گادِر.