ویکیپدیا:هفتگی بنویشته/سال ۲۰۲۲/هفته ۱۹
سُقراط یا سوکراتس (یونانی جه: Σωκράτης) یونان ِگت فیلسوف بییه که ونه زندگی، شخصیت و تفکرات خله غربی فلسفه سر تأثیر بییشته. وه ۴۷۰ پیش از میلاد تا ۳۹۹ پیش از میلاد، آتن شهر دله دیّه.
سقراط وقتی زنده بییه، وه ره آتن دله همه اشناسینه و ونه شخصیت شناسا بییه و ونه گپ مردم میون خله اختلاف نظر بوجود یارده. آریستوفان شه اتا تیاتری داستان دله که سال ۴۲۳ پ.م بنویشته، ونه نوم ره یارنه. سقراط شه کتابی ننویشته که اسا ونه نوم ره دونیم یا ونه بنویشت باقی بموندست بوئه. در عوض، وه میلس گیته و شه رفقون ِحلقه دله گپ زوئه و شه فکر ره دیگرون جه اشتراک یشته. ونه اصلیترین شاگردون که ونجه نقل هاکردنه افلاطون و گزنفون بینه و ارسطو هم بعداً افلاطون ِشاگردی ره کارده و اینتی نقلهایی سقراط جه دارنه. این نقلها دله سقراط ره اتا دونا و درستکار آدم سراق دنّه که شه نفس ره کنترل دارنه و خاش-خاش گپ زنده و آدمون ره راقاضی دمدنه.
سقراط اون گادر ویشترین معروفیت ره پیدا هاکرده که وه ره ۷۰ سالگی گدر دادگاه بکشنینه و محاکمه دله هیئت منصفه ونه مرگ ره بخاستنه. وه این دادگاه دله شه جه دفاع هاکرده و ولی دموکراسی باعث بیّه که وه ره بکوشتنه. ونه دفاعیه خله صدا هاکرده و این داستان اروپای مردمون فکر ره قرنها درگیر هاکرده. اسا فلسفهی قدیمِ تاریخ ره دِ دوره کانّه: پیشاسقراطیون دوره که سقراط هنتا نمو بییه و پساسقراطی دوره که وه و ونه شاگردون تفکرات تنک-ترو بیّه.