دموکریتوس
دموکریت یا دموکریتوس (یونانی جه: Δημόκριτος) یونانی فیلسوف بی‌یه که اتم ِسر باور داشته و گاته همه‌چی ره تومبی انده تیکه-تیکه هاکنیم که اتا بنیادی چیز جه برسیم و وه ره گاته «اتم».
دموکریتوس  دموکریتوس نقاشی که ۱۷۸۸ میلادی دکشینه.
|
دموکریتوس شه خَوری بائوته «اون گادر آناکساگوراس پیر بی‌یه، من جوون آدم بیمه» و حدس زنّه که حدود ۴۳۰ پیش از میلاد، آبدار ِشهر دله، دنیا بمو بائه. وه خله سفر شی‌یه و مصر، ایران، بین النهرین و حتا هند و آفریقا جه سفر هاکرده. وه ره لئوکیپوس ِشاگرد دونّه و کسی بی‌یه که شصت‌تا کتاب بنویشته و شه اتا جدیدِ مکتب ره بساته. دموکریتوس شی‌یه مردم میون و وشون جه گپ زوئه و اینتی شه نظرات ره ترویج کارده. زمونی که دموکریتوس بورده آتن، هچکی اونجه وه ره نشناسی‌یه و افلاطون هم خله ونجه بد داشته.
دموکریتوس گاته همونتی که صخره ره بکشنی، سنگ وانه؛ اَی سنگ ره بشکنی سنگ‌ریزه وانه؛ سنگ‌ریزه ره بشکنی خاک وانه و...، هر چیز دیگر هم اگه بشکنی تا حدی ریز وونه. این نظریه ره «اتمی نظریه» گاتنه و «اتم» ره پچوک‌ترین واحدی دونستنه که مواد ونجه تشکیل وانّه. دموکریت گاته البته اتم‌ها ره شاید بوو چنتا دسته جه رَسِد هاکردن و وشون شکل تونده فرق هاکنه. (مثل تش ِاتم وسته گِردی بائه که گرم‌ته بائن. یا بعضی اتم‌ها سنگین‌ته و بعضی سَوِک‌ته هستنه) اتم ره جاودونه دونستنه و گاتنه از بین نشونه و بوجود ننه ولی اتم‌ها مدام درنه حرکت کانّه و وشون میون فاصله‌ای وجود دارنه که خالی هسته و اتم‌ها دل ونه که پایینی سقوط هاکنن. این نظریه اِسا، جدیدِ علم جه خله نزدیکی دارنه و ونه منطق ماده باوری جه شکل گیرنه و اسا دومبی که دموکریتِ نظریه‌یِ کلیات درست بی‌یه و بعداً که جدیدِ دوره دله، جان دالتون این باور ره دِباره زنده هاکرده، همون «اتم» کلمه جه دِباره استفاده هاکرده تا اونچی کشف هاکردنه ره توضیح هاده.
اتمیست‌ها ره متهم کاردنه که وشون تصادف جه باور دارنه؛ ولی وشون ویشته جبرگرا بینه و گاتنه همه چی طبق اتا طبیعی قانون، که لوگوس گاتنه، جه په‌رووی کانده. این نظر هم اسا جدیدِ دوره دله و اِسایِ اطلاعات جه، ویشته طرفدار دارنه.
منابع
دچی‌ین- شاهین نجفی و وریا امیری. «زنون، آناکساگوراس و دموکریتوس (قسمت ۹)». سوفیا پادکست، دیالوگ مدیا.
- ↑ Dictionary of Art Historians ID: democrticus. ونه نوم اینجه بمو: Dictionary of Art Historians. هارشی‌ین تاریخ: ۲۳ آوریل ۲۰۲۲. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.