تالس

تالس اتا یونانی عالم بی‌یه. وه اولین کسی هسته اِشناسمبی که سعی هاکرده اتفاقاتِ دلیل ره مشاهده جه بفهمه و اینتی علوم و دانش ره په هایته و فلسفه ره بساته. تالس شیش قرن پیش از میلاد، میلیتوس ِشهر دله زندگی کارده.

تالس شخصی معلومات بزا-روز حوالی 625 پ‌م میلیتوس بمردن دهه 540 "پ.م" اقامت میلیتوس پیشه‌ئون فیلسوف (fa) رقمدون ستاره‌شناس (fa) فیزیک‌دان (fa) مهندس (fa) نویسنده geometer (en) آموزگار (fa) دیگر معلومات تخصصی رشته فلسفه — ریاضی دین یگانه‌انگاری (fa) رِمبِش پیشاسقراطیون — مکتب ملطی (fa) شاگردون آناکسیماندر — پیتاگوراس مهمترین کارون قضیه دایره تالس (fa)

اتا داستان دره که گانه: تالس ره ونه همشهریون کتره زونه و گاتنه وه تنبلی کانده و جای کار هاکردن، نیشته فکر کانده. وه هم که دی‌یه هر سال چار فصل دارنه و این چار فصل تکرار وانّه، بورده زمستون دله که کسی زراعت نکارده، زارعون ِتموم ابزار ره بخری‌یه و امبار بزو. همین که زراعت فصل بیّه، کشاورزون بوردنه ونه پلی و ابزارون ره بخاه بیینه و اینتی ات‌خله پول بجیب بزوئه. وه اینتی اثبات هاکرده که اگه آدم عقلی بائه، دیگه لازم نی‌یه شه زور پشتی پول دربیاره.

تالس بورده مصر و اونجه درس بخوندسته. وه موفق بیّه اهرام ثلاثه ره اندازه بَیره؛ ظهر گادِر بورده آفتاب دله هرستا و بدی‌یه فلان ساعت ونه قدِ بلندی و ونه سایه‌ی قد ات‌قایده وانه. همین گادِر مثلثات جه هرمِ بلندی ره حیساب هاکرده که دقیق هم جواب ره درست دربیارده.

وه 525 سال پیش از میلاد، اتا کسوف ره پیش‌بینی هاکرده و اونتی که هرودوت باته، این کسوف زمونی که لیدیا و ماد در-جنگستنه، اتفاق دکته.

تالس چار عنصر ره بشناسی‌یه ولی گاته این چارتا میون ونه اتا عنصر دوو که تموم ِدنیایِ چیزون اونتا جه بساته بوون. وه گاته ئو تمومِ دنیای چیزها ره تشکیل دِنه و اصلی عنصر هسته. وه باور داشته ات‌جور نظم دنیایِ طبیعت دله وجود دارنه که وه ره گاتنه لوگوس.

منابع

• شاهین نجفی و وریا امیری. «تالس (قسمت ۵)». سوفیا پادکست، دیالوگ مدیا.