آدم

آدم

آدمیزاد یا بشر (لاتین جه: "Homo sapiens") اتا کاله‌دار جونور هسته که دِ لینگ سر اِستنه و آدم‌مونائون خانواده جه هسته. آدمون خله حیوون‌ها جه باهوش‌ته و اجتماعی‌ته هستنه و دنیایِ مهمترین جاندارون جه حیساب انّه.

آدمی که اسا دره حدود ۲۰۰٬۰۰۰ سال پیش تکامل پیدا هکرده و آفریقا جه بمو. وه ره اسا هومو ساپینس نوم دِنّه که یعنن «عقلی آدِم». حدود ۵۰٬۰۰۰ سال پیش، اولیه آدمونی که آفریقا دله دئینه، وشون رفتار فرق هاکرده و کم‌کم کوچ بکشینه و دنیا دله تنک بینه. هومو ساپینس و دِ جور دیگه آدم‌مونا هئی جه کسی-خِشی هاکردنه و همینسه با این که اون دِ تی آدم‌مونائون منقرض بینه، ولی وشونِ دی‌ان‌ای آدمونِ دله دره. دانشمندون دنیسووا و نئاندرتال رد ره امه بدن دله کشف هاکردنه ولی هنتا اتی آدم‌مونائون دی‌ان‌ای هم دره که نشناسنّه.

هومو ساپینس آدمونِ هوش زیاد بی‌یه، تجزیه و تحلیل بلد بینه، زوون جه گپ زونه، دل دله احساسات داشتنه. این استعدادها همراه، وشون قد راست بی‌یه و تونستنه راحت سفر هاکنن و هرکجه کوچ هکشن و وشون دست و بال هم اتی بی‌یه که وسایل ره دِماسن و همینسه ابزار بساتن ره هم یاد بیتنه.

اینتی که متحد ملل سازمان گته، نوامبر ۲۰۲۲ آدمون ِجمیعت ۸ میلیارد نفر جه یور بورده.

منابع

• انگلیسی ویکی‌پدیا