وارش بخاری هسته که بچا بیّه و دِباره ئو دستوری ابرِ جا کَلِنه.

ئو وختی هیوا دله شونه میاهـ واری در انِه و کم کم وارش و ورف و سنگ تریک شکل جه، امه سَر کلنه.

«وارش» اتا قدیمی واژه هسته که مازرونی دله کار شونه ولی این زوون دله وارش شه چندین جور تونده بوئه که هرکمین شه سر ایسم دارنه:

  • زِلف شِه: وارش انده نرم بزنه که حصار دسوری دیمِ سر هنیشه.
  • ستریک: تیفون دله تندِ وارش بزنه.
  • شالِ بیلاج یا رگه: تندِ وارش که سریع هرسته و تموم بوو.
  • شالِ عروسی: وارش اتا رَگه بزنه ولی آفتاب هم دووشه. باور قدیمی دارنه که اینتی گدر شال ِمارِ عاروسی روز هسته.
  • تیم تیم: نم نم وارش
  • دم شه: نرمِ وارش که بنه ره شیر هاکنه
  • دمه: وارش که وا همراهی بزنه
  • رته: وارشی که وا همراهی بزنه و وا وه ره کجکی هاکنه
  • شاریم: اتی نرم وارش
  • تولومی: امبسِ ابر جه وارش بئه، ونه خوری گننه
  • اِسار: وارش ِبِوارِستِن
  • شِلاب: وارشی که خله تند بوئه ره گننه
  • اُکسی: میاه که انبس بوئه یا سبکِ ابر که ونه دله وارش مشت بوئه
  • رز بکشین: وارشی که انده تند بوئه، مل دار چله‌ئون ره بشکنه
  • سیانزم یا ازف: وارشی ابرِ خَوری گننه
  • دار چپا: دارون سر جه ئو کلنه
  • سِراجه: گسفن ِاشنافه که گننه باعث وونه وارش بئه.
  • دب خنه: کوهون و صخره‌ئون دله وارش جه سولاخ بوو، خوری گننه[۱]
  • شه شه: وارشی که ونه وارش‌تیم خله رز-رز بوئه
  • نم نم وارش: یواش-یواش وارش بزنه، خور گننه
  • لَخّز: وارشی که اگه ات‌که شدیدته بوئه، شلاب وونه. وه کجکی وارنه و وا همراه هسته.
  • جخد وارش: وارشی که اول یواش-یواش بزنه و کم‌کم تندته بوو.
  • تگرگ: وارش خله تند بزنه، وه ره سنگ تریک جه مقایسه کننه.[۲]

منابع

دچی‌ین