کمونیسم
کمونیسم (انگلیسی جه: Communism) اتا ایدئولوژی هسته که تلاش کانده اتا جامعه بسازه که ونه دله خصوصی مالکیت وجود نداره و همه چی سَره مردمون هم‌باز بائن ولی حکومتی هم وجود نداره که مردمون سَر حکومِت هاکنه. کمونیسم ره سوسیالیسم ِچلّه‌ئون (=شاخه‌ها) جه دونّه. بعضی کشورون هم، چین واری، کمونیسم ره اتا جدیدِ دین دونّه.
چله‌ئون
دچیینکمونیستی کشورون و حزبون شه دسته‌بندی‌های زیادی دارنه. مثلاً:
مفهوم
دچی‌ین
لنین، فردریش انگلس، کارل مارکس.
کارل مارکس گاته وقتی فقیر آدمون (= پرولتاریا) حکومت جه بَرِسِن، نتونّه ات‌دَقِستی مالکیت ِقانون ره بِشکِنِن و شه بخاستی‌ئون ره انجام هادِن. وشون ونه اول انقلاب هاکنن و وقتی پیروز بَیینه شه اتا جدید ِدیکتاتوری بسازِن که ونه نوم وانه «پرولتاریایِ دیکتاتوری». مارکس گاته این دیکتاتوری ونه سعی هاکنه که جامعه ره آماده هاکنه و ونه دله مالکیت ره لغو هاکنه تا مملکت کم‌کم «کمونیسم» جه بَرسه. بنابرین کمونیسم مارکس ِکتاب دله «بی‌مالکیت و بی‌دولت ِکشور» ِمعنی ره دائه.
ولی بعدها وقتی شوروی اولین سوسیالیستی حکومت ره بساته، لنین شه حکومت دله اتا حزب بساته که همه کاره بی‌یه و پرولتاریایِ دیکتاتوری ره بعهده داشته. وه این حزب ِنوم ره بی‌یشته «کمونیست حزب» و بعضی سوسیالیستون، که وشون طرز فکر فرق داشته، جه سیوا بیّه و هیچ وقت نتونِسته کمونیسم واقعی معنی ره اونتی که مارکس بائوت بی‌یه، اجرا هاکنه. هیچ کشور دیگه‌یی هم این کار ره نکارده و همینسه اسا اتی بیّه که کشورونی که سوسیالیستی اَرمون دارِن و تک‌حزبی بائِن ره کمونیست خوندنّه.
منابع
دچی‌ین| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که کمونیسم خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
- انگلیسی ویکی‌پدیا