طالقونیج طبری اتا بائش(گوئش) طوری (مازرونی) زوون جه هسه کا خلی کلارستاقی جا قرابت دارنه .طالقون زوونئون د دسه هسه اتا دسه مازرونی(طبری) زوون هسه کا جوستان به جور دله گپ زننه .اتا دسه دی پرسو-طبریک( فارسی-مازندرانی) هسه کا اغلب محلئون و شهرون طالقون شهرستون دله گپ زننه.

طالقونیج طبری
بومی جائون طالقان (تهران)  مقدار دچی‌ین (P2341) ویکی دیتا دله
خانواده هندو-اروپایی زوونون ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین

زوونی گرامر

دچی‌ین

ضمیرون

دچی‌ین

این بائش دله سه جور ضمیر دره : کنائی(فاعلی) ، بوئی(مفعولی)،میلکی.[۱]

ضمیر ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
فاعلی، طبری طالقانی men te ve amâ šemâ vešun/ešon
مفعولی، طبری طالقانی mene tere vere amâre šemare vešunre
ملکی، طبری طالقانی mi ti vi amei šemei vešuni

اضافه حرفون

دچی‌ین
معیار فارسیج طالقونیج سارویج طبری
داخل dele dele
برای be-vâsson vesse
از de je
از be je
را re re
با hamrâ-jâ hemrâ
زیر ben ben
روی sar sar
فارسی معیار طالقونیج طبری
برای من mibe- mi vâssoni
برای تو tibe-ti vassoni
از من men de
از تو te de
از او ve de
از آن (شی و حیوان) One de
پدر را piyer re
دختر را detar re
با تو Ti hamrâ- te jâ
زیر میز mizi ben
بالا میز mizi sar
فارسی معیار طبری طالقانی (بالاطالقان)
من خانه هستم Men serey dar
خانه ات بودم te serey dari
می‌توانم خانه ات باشم tome ti serey dabem

واجکون

دچی‌ین

چالس لهجه جا مقایسه

گویش طالقانی (بالا طالقان) گویش کلارستاقی (چالوس) فارسی
piyer piyar پدر
mâr mâr مادر
pessahr rikâ/pesar پسر
detar kijâ/detar دختر
miškâ/čučeka miškâ گنجشک
mulije malije مورچه
pire vak/vak vag قورباغه
talâ/xerus telâ خروس
kanginak kangali زنبور
sikâ bili/sikâ اردک
Osikkâ usikâ غاز
o u آب
hali hali آلوچه
bašu bašo/buâr برو
našu našo نرو
ari/aho are آره
na/nâ/he nâ/no نه
ben ben پشت/پایین
Joz aghuz گردو
Varg verg گرگ
فارسی
تو که هستی؟ Te kâhi?
اهل کجایی؟ kejeiji?
کجاست؟ kue?/keje dare?

محلی شعر

دچی‌ین

اما هسمی سه خاخر اینه گندنه سه چادر اما بشیمی آمل اما بشیمی آمل آملی او بند داشته زیور گلوند داشته زیوری لینگی شلوار بالا و پائین قلمکار ها سگ سگ و ها کیش کیش گو* علی خونی ریش علی خونی ریش پیه رخ رخ درویش بیه همه گمبینه وه کیه؟ مارجان بوته می شیه وی چک هاکشیه می مجمع او بشیه حمبومی سری کاله حاجی حسین سوئاره حاجی حسین تی فدا کلومی قلف ره منا

  1. «بررسی و تحلیل واژگانی گویش دیزانی در طالقان». دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۷، ۵۱.