|
#REDIRECT [[فارس دریامونا]]
'''خلیج فارس''' ئوراهی هسه که امتداد [[عومان دریا]] دره و میون [[ایران]] و شبه جزیره [[عربئون|عربستان]] قرار دارنه. نوم تاریخی اینتا خلیج، زوون‌ئون مختلف ترجمه عبارت «خلیج فارس» یا «دریای پارس» بي‌یه. اینتا قسمت از دریائون عموما خلیج فارس نوم دارنه اما [[اختلاف بر سر نوم بَوردن خلیج فارس|اقدامی بحث برانگیز]] توسط مناطق عرب‌نشین «خلیج عربی» یا ساده‌تر «خلیج» نوم بَورده بونه.<ref>{{یادکرد وب
| نشونی = http://www.worldpress.org/Mideast/2616.cfm
| عنوان = Omission of 'Persian Gulf' Name Angers Iran
| تاریخ بازدید = ۱۰ آگوست ۲۰۱۰
| تاریخ = ۲۶
| سال = ۲۰۰۶
| ماه = دسامبر
| ناشر = World Press.com
| زوون = انگلیسی
}}</ref> و همچنین توسط [[تورکیه]] از خلیج [[بصره]] استفاده بيّه؛ هرچن که هیچ کدوم از این نوم‌ها (خلیج،خلیج عربی و خلیج بصره) در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نَينه.
مساحت(گتی) وه ۲۳۳٬۰۰۰ کیلومتر مربع هسه و پس از [[مکزیک دریامونا|مکزیک]] و [[هودسن دریامونا|هودسن]] سومین گت خلیج جهون به شمار انه. خلیج فارس از شرق از طریق [[تنگه هرمز]] و عومان دریا به [[هند اقیانوس]] و [[عرب دریا]] راه دارنه، و غرب جه به [[دلتای روخنه|دلتای]] روخنه [[اروندرود]]، که حاصل پیوند دِ روخنهٔ [[دجله]] و [[فرات]] و پیوستن روخنه [[کارون]] به وه هسه، ختم بونه.
کشورون [[ایران]]، [[عومان]]، [[عراق]]، [[عربئون|عربستان سعودی]]، [[کویت]]، [[امارات|امارات متحده عربی]]، [[قطر]] و [[بحرین]] کناره خلیج فارس درننه.
به سبب وجود منابع سرشار [[نفت]] و [[گاز]] خلیج فارس و ونه سواحل دله، اینتا ئوراهه سطح بین‌المللی، منطقه‌ئی دله مهم و راهبردی به شمار انه.
== ویژگی‌ئون خلیج فارس ==
زمین‌شناسون معتقدنه که حدود پونصدهزار سال پیش، صورت اولیه خلیج فارس کنار دشت‌ئون جنوبی ایران تشکیل بينه و به مرور زمون، بر اثر تغییر و تحول ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی شِه خِد ره پيدا هكرده.
اینتا خلیج توسط [[تنگه هرمز]] به [[عومان دریا]] و از طریق وه به رهاء دریائون مرتبط بونه. جزایر مهم وه عبارتنه از: [[قشم]]، [[بحرین]]، [[کیش]]، [[خارک]]، [[ابوموسی|ابوموسی]]، [[تنب بزرگ]]، [[تنب کوچک]] و [[لاوان]] که تمومی وشون به جز [[بحرین]] ایران شنه.
خلیج فارس و سواحل وه معادن سرشار نفت و گاز دارنه و مسیر انتقال نفت کشورون [[ایران]]، [[عراق]]، [[کویت]]، [[عربستان]] و [[امارات متحده عربی]] هسه، و به همین سبب، منطقه‌یی مهم و راهبردی به شمار انه. بندرون مهمی حاشیه خلیج فارس وجود دارنه که از وشون توممي [[بندرعباس]]، [[بوشهر]]، [[بندرلنگه]] و [[بندر ماهشهر]] ایران دله و [[شارجه]]، [[دوبی]] و [[ابوظبی]] ره در [[امارات متحده عربی]] و بندر بصره عراق دله ره نوم بوردن.
== نوم خلیج فارس ==
خلیج فارس اصلی‌ترین نوم و نومی هسه بر جای مانده از کهن‌ترین منابع، چون که از سده‌های پیش از میلاد سر در بيارده ،و با [[پارس]] و [[پارس|فارس]] - نوم سرزمین ملت ایران - گره بخرده.<ref name="Reference">[http://www.jazirehdanesh.com/find-19.539.679.fa.html جزیره دانش - دانش‌نامه- - کانال سوئز<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
== جوغرافیای تاریخی خلیج فارس ==
کهن‌ترین نومی که از خلیج فارس وجود دارنه '''نامَرتو'''هسه که در کتیبه‌ئون آشوری دله بر جای بئمونسه. فلاویوس آریانوس سدهٔ دوم میلادی دله شِه آثار دله خلیج فارس ره '''پرسیکون کاای تاس''' که خلیح فارس معنا دنه استفاده هكرده.
تا پیش از [[دهه ۶۰]] [[قرن بیستم میلادی]]، کشورهای عربی از عبارت خلیج فارس در شِ مکاتبات رسمی استفاده كردنه.<ref>[http://www.aljewar.org/news.aspx?id=14787 تصویر دست‌نوشته [[جمال عبدالناصر]] و استفاده از نوم خلیج فارس در مکاتبات رسمی]</ref><ref>[[:File:Saudi map of Persian gulf 1952.jpg|نقشه سرکت نفتی [[آرامکو]]ی عربستان سعودی در سال [[۱۹۵۲ (میلادی)|۱۹۵۲]] میلادی و استفاده از نوم خلیج فارس]]</ref>
== نگارخانه خلیج فارس ==
<center>
<gallery>
Image:Istakhri map 2.jpg|نقشه‌ای که توسط [[استخری]] جغرافیدان ایرانی در قرن ۹ میلادی در کتاب ''الاقالیم'' رسم بيه، و در آن نوم «دریای فارس» (بحر فارس) برای خلیج فارس به کار بورده .
Image:Persia1808.JPG|نقشه [[بریتانیا]]یی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نوم «خلیج فارس» ره نشون دنه.
Image:Iran e Bozorg2.jpg|نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نوم «خلیج فارس» ره نشون دنه.
Image:PG ufl.jpg|نقشه‌ای اروپایی از قرن ۱۶ میلادی؛ نوم «خلیج فارس» به لاتین Sinus Persicus در سمت راست پایین نقشه بئديه بونه.
Image:PG UFL2.jpg|نقشه‌ای که [[سباستین مونستر]] در سال ۱۵۸۸ میلادی رسم هکرده، و نوم «خلیج فارس» ره نشون دنه.
Image:Image jpeg.jpg|نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۵۳۱ میلادی که نوم لاتین «خلیج فارس» ره نشون دنه.
Image:PG NSW Image jpeg.jpg|نقشه‌ای فرانسوی از سال ۱۵۴۰ میلادی که نوم «خلیج فارس» ره نشون دنه.
image:|پنجمین نقشه آسیادر اطلس بطلمیوسی (۱۵۰-۸۷) میلادی
image:|اطلاعات تصویر دله
image:|اطلاعات تصویر دله
image:|اطلاعات تصویر دله
</gallery>
</center>
<!-- ==گونه‌های زیستی خلیج فارس== -->
<!-- ==منابع نفتی خلیج فارس== -->
== جستارهای وابسته ==
* [[روز ملی خلیج فارس]]
* [[جزیره‌ئون خلیج فارس]]
* [[نخستین ناو جنگی ایران خلیج فارس دله]]
* [[هولندیا خلیج فارس دله]]
* [[جنگ ایران و عراق]]
* [[جنگ خلیج فارس]]
* [[منازعه بر سر نوم‌گذاری خلیج فارس]]
== منابع ==
<references/>
* کتاب خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ و میراث فرهنگی محمد عجم - انتشارات پارت - تهران ۱۳۸۳
* اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان، محمد عجم،انتشارات اوین،ISBN 978-600-90231-4-1
* http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=107791
* خلیج فارس، پیروز مجتهدزاده
* [http://www.baztab.com/news/56779.php سایت بارتاب: بحران هویت و امیرنشین‌های بدون عرب]
* [http://www.fordham.edu/halsall/ancient/pliny-india.html Pliny Natural History ۶٫۹۶-۱۱۱]
* جغرافیای تاریخی خلیج فارس _ محمود طلوعی
* کتاب خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ محمد عجم - انتشارات پارت - تهران ۱۳۸۳
{{انبار-رده|Persian Gulf}}
*اين مقاله ترجمه‌یی از ويكي پدياي فارسي هسته.
== پیوند به بیرون ==
* [http://persiangulfstudies.com/ پاسداری از خلیج فارس]
* [http://www.persiangulfonline.org/ وب‌گاه خلیج‌فارس]
* [http://www.thepersiangulf.org/ خلیج‌فارس]
* [http://www.jazirehdanesh.com/find.php?item=19.533.574.fa خلیج فارس در جزیره دانش]
* [http://www.persian-gulf.info خلیج فارس]
* [http://www.chn.ir/news/?section=1&id=32357 جانوران افسانه‌ای خلیج فارس]
*کشورهای حوزه خلیج فارس
*جزیره‌های خلیج فارس
*ویکی‌گفتاورد
[[رج:خلیج فارس]]
[[رج:دریامونا]]
[[رج:مرز ایران و عراق]]
[[ar:الخليج العربي]]
[[arz:الخليج الفارسى]]
[[az:Fars körfəzi]]
[[be:Персідскі заліў]]
[[be-x-old:Пэрсыдзкая затока]]
[[bg:Персийски залив]]
[[bn:পারস্য উপসাগর]]
[[bs:Perzijski zaliv]]
[[ca:Golf Pèrsic]]
[[ckb:کەنداوی فارس]]
[[cs:Perský záliv]]
[[cv:Перс кӳлмекĕ]]
[[cy:Gwlff Persia]]
[[da:Persiske Bugt]]
[[de:Persischer Golf]]
[[el:Περσικός Κόλπος]]
[[en:Persian Gulf]]
[[eo:Persa Golfo]]
[[es:Golfo Pérsico]]
[[et:Pärsia laht]]
[[eu:Pertsiar golkoa]]
[[fi:Persianlahti]]
[[fr:Golfe Persique]]
[[fy:Perzyske Golf]]
[[gl:Golfo Pérsico]]
[[he:המפרץ הפרסי]]
[[hi:फारस की खाड़ी]]
[[hr:Perzijski zaljev]]
[[hu:Perzsa-öböl]]
[[hy:Պարսից ծոց]]
[[id:Teluk Persia]]
[[io:Persiana gulfo]]
[[is:Persaflói]]
[[it:Golfo Persico]]
[[ja:ペルシア湾]]
[[ka:სპარსეთის ყურე]]
[[ko:페르시아 만]]
[[ku:Kendava fars]]
[[lb:Persesche Golf]]
[[lt:Persijos įlanka]]
[[lv:Persijas līcis]]
[[mk:Персиски Залив]]
[[ml:ഗൾഫ്]]
[[mn:Персийн булан]]
[[mr:इराणचे आखात]]
[[ms:Teluk Parsi]]
[[mzn:Fersij deryamona]]
[[nl:Perzische Golf]]
[[nn:Persiabukta]]
[[no:Persiabukten]]
[[os:Персы бакæлæн]]
[[pl:Zatoka Perska]]
[[pnb:خلیج فارس]]
[[pt:Golfo Pérsico]]
[[ro:Golful Persic]]
[[ru:Персидский залив]]
[[scn:Gulfu Pèrsicu]]
[[sh:Perzijski zaljev]]
[[simple:Persian Gulf]]
[[sk:Perzský záliv]]
[[sl:Perzijski zaliv]]
[[sq:Gjiri Persik]]
[[sr:Персијски залив]]
[[sv:Persiska viken]]
[[sw:Ghuba ya Uajemi]]
[[ta:பாரசீக வளைகுடா]]
[[th:อ่าวเปอร์เซีย]]
[[tr:Basra Körfezi]]
[[uk:Перська затока]]
[[ur:خلیج فارس]]
[[uz:Fors koʻrfazi]]
[[vi:Vịnh Ba Tư]]
[[war:Golpo Persia]]
[[yi:פערסישער איינגאס]]
[[zh:波斯湾]]
[[zh-min-nan:Pho-su-oan]]
| 