ایرون: نسخه‌ئون ِفرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏مردمون: زوونون آمار، مرجع جا نخونسه، وه ره انگلیسی ویکی پدیا جا درست هاکردمه
بدون خلاصۀ ویرایش
۱ بند:
{{Coord|32|N|53|E|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور|موارد منجر به تشکیل تارای تاریخ چند هزار ساله، ایلامیان جز اولین تمدن ها
{{خار بنویشته}}
{{سخ}}&nbsp;-[[ایران انقلاب (۱۳۵۷)|انقلاب]]{{سخ}}{{سخ}}اسلامی جمهوری ِروز|منطقه زمانی=یوتی‌سی ۳:۳۰+|سال تولید ناخالص داخلی=[[۲۰۱۳]]|تولید ناخالص داخلی=۵۵۸٬۳۸۵ میلیارد [[دلار]]<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=. &br=1&c=429&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=49&pr.y=۱۰|title=Iran|publisher=International Monetary Fund|accessdate=۲۰۱۰–۰۴–۲۱| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYE7poS | archivedate = 06 May 2012}}</ref>|رتبه تولید ناخالص داخلی=۳۲ام|سرانه تولید ناخالص داخلی=۷٬۵۹۶ [[دلار]]<ref>http://www.tabnak.ir/fa/news/264313/افزایش-سرانه-تولید-ناخالص-داخلی-ایران</ref>|رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی=۱۰۲ام|سال شاخص توسعه انسانی=۲۰۱۳|شاخص توسعه انسانی={{increase}} 0.742<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report ۲۰۱۰|year=۲۰۱۰|publisher=United Nations|accessdate=5 November ۲۰۱۰| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYERaMJ | archivedate = 06 May 2012}}</ref>|رتبه شاخص توسعه انسانی=۷۳ام|وضع شاخص توسعه انسانی=<span style="color:#090;">بالا</span>|واحد پول=[[ریال]]|کد واحد پول=IRR|منطقه زمانی تابستانی=یوتی‌سی ۴:۳۰+|تراکم جمعیت=۴۷ نفر بر کیلومتر مربع<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density</ref>|utc=+۳:۳۰|dst=+۴:۳۰|کد بین‌المللی خودرو=[[IR]]|دامنه اینترنتی=[[ir.]]|پیش‌شماره تلفنی=۹۸|جینی=۳۸<ref name='CBI'>[http://www.cbi.ir/page/5881.aspx CBI: Economic Trends ۲۰۰۸/۲۰۰۹]. Retrieved 4 July 2009.</ref><span style="color:#fc0;">(متوسط)</span>|تقویم=[[خورشیدی تقویم]]|سال جینی=۲۰۰۸|رده جینی=<span style="color:#fc0;">(متوسط)</span>|رانندگی از سمت=راست|ولتاژ برق=۲۴۰~۲۲۰|رتبه تراکم جمعیت=۱۶۲ام|رتبه جمعیت=۱۷ام|نام اصلی=جمهوری اسلامی ایران|longm=۲۵|نام عادی=ایران|تصویر پرچم=Flag of Iran.svg|تصویر نشان ملی=Coat of arms of Iran.svg|شعار ملی=''استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی''|سرود ملی=|نقشه=Iran (orthographic projection).svg|پایتخت=[[تهران]]|latd=۳۵|latm=۴۱|latNS=N|longd=۵۱|longEW=E|جمعیت=۷۸٬۳۸۸٬۷۹۳|بزرگترین شهر=[[تهران]]|زبان رسمی=[[فارسی]]|نوع حکومت=[[اسلام]]ی [[جمهوری]]|نوع حاکمان={{•}} رهبر{{سخ}}{{•}} رئیس جمهور|نام حاکمان=[[سید علی خامنه‌ای]]{{سخ}}[[حسن روحانی]]|نحوه تشکیل=[[ایران اسلامی انقلاب|اسلامی انقلاب]]|تاریخ تشکیل=3200 قبل از میلاد میلاد{{سخ}}[[محمدرضا شاه]] ِعزل{{سخ}}[[۲۲ بهمن]] [[۱۳۵۷]]{{سخ}}[[۱۲ فروردین]] [[۱۳۵۸]]|مساحت=۱٫۶۴۸٫۱۹۵|رتبه مساحت=۱۸ام|درصد آبها=۰٫۷|سال سرشماری جمعیت=دی ۱۳۹۲|بسامد برق=۵۰ هرتز}}
{{جعبه اطلاعات کشور
 
| نام اصلی=جمهوری اسلامی ایران
| نام عادی=ایران
| تصویر پرچم=Flag of Iran.svg
| تصویر نشان ملی=Coat of arms of Iran.svg
| شعار ملی=''استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی''
| سرود ملی=
| نقشه=Iran (orthographic projection).svg
| پایتخت=[[تهران]]|latd=۳۵|latm=۴۱|latNS=N|longd=۵۱|longm=۲۵|longEW=E
| بزرگترین شهر=[[تهران]]
| زبان رسمی=[[فارسی]]
| نوع حکومت= [[اسلام]]ی [[جمهوری]]
| نوع حاکمان={{•}} رهبر{{سخ}}{{•}} رئیس جمهور
| نام حاکمان=[[سید علی خامنه‌ای]]{{سخ}}[[حسن روحانی]]
| نحوه تشکیل=[[ایران اسلامی انقلاب|اسلامی انقلاب]]
| موارد منجر به تشکیل= اولین تمدن‌ها
([[نیا-عیلامی]]، [[کاسپی‌ئون]]، [[سیلک]] و...){{سخ}}&nbsp;-[[ایران انقلاب (۱۳۵۷)|انقلاب]]{{سخ}}{{سخ}}اسلامی جمهوری ِروز
| تاریخ تشکیل=سال ۵۰۰۰ قبل میلاد{{سخ}}[[محمدرضا شاه]] ِعزل{{سخ}}[[۲۲ بهمن]] [[۱۳۵۷]]{{سخ}}[[۱۲ فروردین]] [[۱۳۵۸]]
| مساحت = ۱٫۶۴۸٫۱۹۵
| رتبه مساحت=۱۸ام
| درصد آبها=۰٫۷
| سال سرشماری جمعیت=دی ۱۳۹۲
| جمعیت=۷۸٬۳۸۸٬۷۹۳
| رتبه جمعیت=۱۷ام
| تراکم جمعیت=۴۷ نفر بر کیلومتر مربع<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density</ref>
| رتبه تراکم جمعیت=۱۶۲ام
| سال تولید ناخالص داخلی=[[۲۰۱۳]]
| تولید ناخالص داخلی=۵۵۸٬۳۸۵ میلیارد [[دلار]]<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=. &br=1&c=429&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=49&pr.y=۱۰|title=Iran|publisher=International Monetary Fund|accessdate=۲۰۱۰–۰۴–۲۱| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYE7poS | archivedate = 06 May 2012}}</ref>
| رتبه تولید ناخالص داخلی=۳۲ام
| سرانه تولید ناخالص داخلی=۷٬۵۹۶ [[دلار]]<ref>http://www.tabnak.ir/fa/news/264313/افزایش-سرانه-تولید-ناخالص-داخلی-ایران</ref>
| رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی=۱۰۲ام
| سال شاخص توسعه انسانی=۲۰۱۳
| شاخص توسعه انسانی={{increase}} 0.742<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report ۲۰۱۰|year=۲۰۱۰|publisher=United Nations|accessdate=5 November ۲۰۱۰| archiveurl = http://www.webcitation.org/67SYERaMJ | archivedate = 06 May 2012}}</ref>
| رتبه شاخص توسعه انسانی=۷۳ام
| وضع شاخص توسعه انسانی=<span style="color:#090;">بالا</span>
| واحد پول=[[ریال]]
| کد واحد پول=IRR
| منطقه زمانی=یوتی‌سی ۳:۳۰+
| منطقه زمانی تابستانی=یوتی‌سی ۴:۳۰+
| utc=+۳:۳۰
| dst=+۴:۳۰
| کد بین‌المللی خودرو=[[IR]]
| دامنه اینترنتی= [[ir.]]
| پیش‌شماره تلفنی=۹۸
| جینی= ۳۸<ref name='CBI'>[http://www.cbi.ir/page/5881.aspx CBI: Economic Trends ۲۰۰۸/۲۰۰۹]. Retrieved 4 July 2009.</ref><span style="color:#fc0;">(متوسط)</span>
| تقویم=[[خورشیدی تقویم]]
| سال جینی=۲۰۰۸
| رده جینی=<span style="color:#fc0;">(متوسط)</span>
| رانندگی از سمت = راست
| ولتاژ برق= ۲۴۰~۲۲۰
| بسامد برق= ۵۰ هرتز
}}
'''ایران''' یا '''ایرون''' اتا کشوره که آسیایِ جنوب غربی و خاورمیونه منطقه دله دره. ونه رسمی نوم '''ایران ِاسلامی ِجمهوری''' هسته و ونه نیشتگا ''(=پايتخت)'' [[تهران]] هسته. اینتا کشور ِگتی ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومترمربع هسته و آمار سال ۱۳۸۵ گاتِنه ۷۰ میلیون و ۴۷۲ هزار تن جمعیت داشته و هر سال حدود یک میلیون نفر ونه جمعیت ره اضافه بونه.<ref>name="Britannica۱" Britannica Encyclopedia, ''Iran'', p.۱/۱۰۱</ref>
 
شمال جه [[آذربایجون]]، [[ارمنستون]]، و [[ترکمنستون]] جه؛ شرق جا [[افغانستان]] و [[پاکستون]] جه؛ و غرب جا [[ترکيه]] و [[عراق]] جه زمینی سامون دانّه و ونه شمالی سامون [[مازرون دریا]] و جنوبی [[فارس دریامونا]] ''(=خلیج فارس)'' و [[عمان دریا]] جه وَر خارنه. ایران دِنیایِ گتترین [[نفت|نفتی]]ی و [[گاز|گازی]]ی منابع جه هسته.
 
ایران ِسیاسی نظام سال ۱۳۵۸ جه، اساسی قانون ِبنویشتن په، «اسلامی جمهوری» بیّه. گت‌ترين رسمی مقوم ایران دله «[[ولی فقیه|«ولی فقیه]]» هسته که اسا [[علی خامنه‌ای]] این مقوم سَر کَته و وه ره «رهبر» هم گانّه. [[اسلام]] رسمی دین و [[تشیع]] رسمی مذهب هستنه و [[فارسی]] رسمی زوون هسته.
 
== نوم ==
سطر ۵۸ ⟵ ۱۰۹:
{{ایران قومیتون}}
[[File:Languages of Iran, looklex.png|thumb|500px|ایران ِزوونون ِگنشکَرون درصدی نمودار]]
[[سیا|CIA]] شه اطلاعاتی کتابچه دله گانه: ایران دله نژادون و زوون‌های جورواجوری درنه [[فارسی|فارس‌ها]] و [[لری|لُرها]] (۵۳۴۱ درصد)، [[آذری|آذربایجونی‌ها]] (۱۶۳۹ درصد)، [[کوردی|کوردها]] (۱۰۷ درصد)، [[گیلکی|گیلکون]] و [[مازرونی|مازرونی‌ئون]] (۷ درصد: [[لری|لُرها]]''٪۳٫۶ گیلک درصدو ٪۳ مازرونی'')، [[بلوچی|بلوچ‌ها]] (۲ درصد)، [[عربی|عرب‌ها]] (۲ درصد)، [[ترکمونی|ترکمون‌ها]] و [[قشقاییون]] (۲ درصد) و بقیه (۲ درصد) این کشور ِ اصلی جمعیتون هستنه.<ref name="CIA">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html|عنوان=Iran|تاریخ بازدید=بهمن ۱۳۸۷|تاریخ=۲۲ ژانویهٔ ۲۰۰۹|ناشر=Official Website of Central Intelligence Agency (CIA)|زبان=انگلیسی}}</ref> <ref>Mehrdad Izady (2006-2011), [http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iran_Languages_lg.jpg]</ref> غیر این گروهونی که وشون نوم دره [[تالش]]ی‌ها، [[خلج]]‌ها، [[آشوری]]ون، [[کلدانی]]ون، [[مندایی]]ون، [[تات]]ون، [[گورجی]]ون، [[سیستونی]]‌ها، [[ارمنی]]ون، و [[یهودی]]ون هم کشور دله درنه.
 
ایران رسمی و اداری زوون فارسی هسته. [[فارسی]] اتا هندی-اروپایی زوون هسته. ایران ِاساسی قانون ِاصل پونزهم گانه درسی کتابون ونه فارسی ِزوون و خط جه بائِن ولی بنشنه محلی زوون‌ها جه همه جا استفاده هاکردن و بنشنه فارسی پَلی وشون ره مدرسه دله درس هدائِن.<ref>[http://fa.wikisource.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86#.D8.A7.D8.B5.D9.84_.DB.B1.DB.B5 اصل ۱۵ قانون اساسی]</ref>
سطر ۱۱۵ ⟵ ۱۶۶:
* ''اسلامی جمهوری ِنظام'' (۱۳۵۷ ه.خ. - تاسا) مؤسس: [[ایمام خمینی]]
 
<gallery mode="packed" heights="200">
پرونده:Persian empire 490bc Bactria.gif|هخامنشیون ِگتِ سامون (۵۵۹–۳۳۰ پیش از میلاد)
پرونده:Bas relief nagsh-e-rostam al.jpg|[[نقش رستم]]: [[ساسانیون]] ِپیروزی ره علیه [[روم]]یون سِراق دِنه
سطر ۱۸۹ ⟵ ۲۴۰:
== ورزش ==
ورزش ابّل ایران [[کشتی]] (مازرون دله) هسته و فوتبال پُرطرفدارترین ورزش وشونه.
ایران ابّلین بار اولمپیک ۱۹۴۸ لندن دله با ۲۸ ورزشکار حاضر بیه و موفق به کسب اتا مدال برونز در وزنه‌برداری توسط جعفر سلماسی بیه. ایران پس از وه در ۱۳ دورهٔ دیگر هم شرکت هکرده و تنها ۲ اولمپیک ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لوس‌آنجلس ره تحریم هکرده. بهترین مقوم ایران در اولمپیک روتبهٔ 12۱۴ در اولمپیک 2012۱۹۵۶ لندنملبورن هسته.
 
== گالری ==
<gallery mode="packed" heights="170">
Image:Tehran skyline may 2007.jpg|[[تهران]]
Image:Nadershahtomb.jpg|[[مشهد]]