عباسیون اتا اىسلامی حکومت بینه که وشون حاکمون ره خلیفه گتنه و شه ره پیغمبر جانشین دونستنه. عباسیون دوره گردِ خلافتون تون ویشته طول بکشی‌یه و اىسلامی کشورون ره اتا مهم تاریخی دوره حىساب إنه.

عباسیون
جوغرافی
گتی
۱۱٬۱۰۰٬۰۰۰ km²[۱] ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین
جمعیت
نیشتگا
رسمی زوون
نٮظام
حکومت نوع
بالاترین مقوم
دکته اتفاقون
بساتن سال
۰۷۵۰ (گرگوریان) ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین
اٮقتٮصاد
پول واحد

خلافت بساتن

دچی‌ین

خلفای راشدین په، امویون حکومت هکردنه و بعد ِات‌کم ضعیف بَینه و حکومت به عباسیون که از نوادگون عباس بن عبدالمطلب، محمد عامی، و از بنی هاشم بینِه بَرسی‌یه. عباسیون ابومسلم (بهزادان) کومک جه و ونه کایرون (سیو جمه‌ئون) جه، خلافت ره بدست بیاردنه اما شه ای ابومسلم ره بکاشتنه.

تبرستون سر

دچی‌ین

تبرستون ره اسپهبد خورشید گدر، عباسیون حمله هاکردنه و منصور عباسی اولین‌کش ساری، آمل و گت‌گت شهر ره بیته. ولی کوه‌کوه تک باوندیون، کارنوندیون و پادوسبانیون دئینه و تبرستون شورش ره راه دمبدانه که تا هارون الرشید گدر دنباله داشته و أی چن سال په مأمون خلافت گدر، مازیار مازرون دله شورش هرستنی‌یه. مازیار ره بکوشتنه په، تبرستون علویون حکومت ونه جاسر بمو و خلاصه مازرون و گیلان مردم ره نتونستنه شه بیرق بن گرد هاکنن.

خلافت آسنی

دچی‌ین

عباسیون خلافت اسلامی مناطق سامون ولار هایته و اسلام طلایی دوره پیش هکته که خله عالمون و دانشمندون امت دله کىتاب نوىشتنه. خلیفه مقومی بی‌یه که هم سیاست و هم مذهب دله بالاترین جاجیگاه ره داشته ولی کم‌کم شه سیاسی مقوم ره امیرون و سلاطین ره هدا‌. آل بویه گدر دیگه اون امیرون موفق بئینه تا خدی بغداد ره بیرن. ولی آل بویه که شیعه بینه، نخاستنه سنی‌ها ره گرد کورکاشم هاکنن و همین‌سه خلافت ره تشریفاتی شه ور داشتنه. تؤرکِ سلاطین که آل بویه ره کنار دینگونه هم همین رسم سر بموندستنه و نظام‌الملک سرآدم این شیوه ره دائمی هاکردنه. عباسیون انده عراق دله دئینه تا هولاکوخان مغول بمو و خلیفه ره اسب بن لینگ‌لو هایته. این گدر خلافت دستگاه دکش بیه و خلیفه جانشین ره بیتنه - بوردنه مصر. مصر خلفا هم نمایشی بینه.

خلیفه‌ئون لیست (اونانی که بغداد و سامرا دله دَینه)

دچی‌ین
   خلیفه  زندگی (تاریخ میلادی)  خلافت (تاریخ میلادی)
۱ سفاح

 ۷۲۷-۷۵۴ 

 ۷۵۰-۷۵۴ 

۲ منصور عباسی

 ۷۱۴-۷۷۵ 

 ۷۵۴-۷۷۵ 

۳ مهدی عباسی

 ۷۴۶-۸۱۲ 

 ۷۷۵-۷۸۶ 

۴ هادی عباسی

 ۷۶۶-۷۸۷ 

 ۷۸۶-۷۸۷ 

۵ ابوجعفر هارون الرشید

 ۷۶۶-۸۰۹ 

 ۷۸۷-۸۰۹ 

۶ ابوعبدالله محمد الامین

 ۷۸۷-۸۱۴ 

 ۸۰۹-۸۱۴ 

۷ مأمون

 ۷۸۷-۸۳۳ 

 ۸۱۴-۸۳۳ 

۸ ابواسحاق محمد المعتصم بالله

 ۷۹۷-۸۴۲ 

 ۸۳۳-۸۴۲ 

۹ واثق

 ۸۱۲-۸۴۷ 

 ۸۴۲-۸۴۷ 

۱۰ ابوالفضل جعفر المتوکل علی الله

 ۸۲۱-۸۶۲ 

 ۸۴۷-۸۶۲ 

۱۱ ابوجعفر محمد المنتصر بالله

 ۸۳۷-۸۶۲ 

 ۸۶۲-۸۶۲ 

۱۲ ابوالعباس احمد المستعین بالله

 ۸۳۶-۸۶۶ 

 ۸۶۲-۸۶۶ 

۱۳ ابوعبد الله محمد المعتز بالله

 ۸۴۷-۸۶۹ 

 ۸۶۶-۸۶۹ 

۱۴ ابواسحاق محمد المهتدی بالله

 ....-۸۷۰ 

 ۸۶۹-۸۷۰ 

۱۵ ابوالعباس احمد المعتمد علی الله

 ۸۴۴-۸۹۳ 

 ۸۷۰-۸۹۳ 

۱۶ ابوالعباس احمد المعتضد بالله

 ۸۵۷-۹۰۲ 

 ۸۹۳-۹۰۲ 

۱۷ ابواحمد علی المکتفی بالله

 ۸۷۸-۹۰۸ 

 ۹۰۲-۹۰۸ 

۱۸ ابوالفضل جعفر المقتدر بالله

 ۸۹۵-۹۳۱ 

 ۹۰۸-۹۳۱ 

۱۹ ابومنصور محمد القاهر بالله

 ۸۹۹-۹۵۱ 

 ۹۳۱-۹۳۴ 

۲۰ ابوالعباس محمد الراضی بالله

 ۹۱۰-۹۴۱ 

 ۹۳۴-۹۸۰ 

۲۱ ابواسحاق ابراهیم المتقی لله

 ۹۰۸-۹۶۸ 

 ۹۴۱-۹۴۳ 

۲۲ ابوالقاسم عبدالله المستکفی بالله

 ۹۰۵-۹۵۰ 

 ۹۴۵-۹۴۶ 

۲۳ ابوالقاسم الفضل المطیع لله

 ۹۱۴-۹۷۵ 

 ۹۴۶-۹۷۴ 

۲۴ ابوبکر عبدالکریم الطائع بالله

 ۹۳۲-۱۰۰۳ 

 ۹۷۴-۹۹۱ 

۲۵ ابوالعباس احمد القادر بالله

 ۹۴۸-۱۰۳۱ 

 ۹۹۱-۱۰۳۱ 

۲۶ ابوجعفر عبدالله القائم بامر الله

 ۱۰۰۱-۱۰۷۵ 

 ۱۰۳۱-۱۰۷۵ 

۲۷ ابوالقاسم عبدالله المقتدی بامر الله

 ۱۰۵۶-۱۰۹۴ 

 ۱۰۷۵-۱۰۹۴ 

۲۸ ابوالعباس احمد المستظهر بالله

 ۱۰۷۸-۱۱۱۸ 

 ۱۰۹۴-۱۱۱۸ 

۲۹ ابوالمنصور الفضل المسترشد بالله

 ۱۰۹۲-۱۱۳۵ 

 ۱۱۱۸-۱۱۳۵ 

۳۰ ابوجعفر منصور الراشد بالله

 ۱۱۰۹-۱۱۳۸ 

 ۱۱۳۵-۱۱۳۶ 

۳۱ ابوعبدالله محمد المقتفی لامر الله

 ۱۰۹۶-۱۱۶۰ 

 ۱۱۳۶-۱۱۶۰ 

۳۲ ابوالمظفر یوسف المستنجد بالله

 ۱۱۲۴-۱۱۷۱ 

 ۱۱۶۰-۱۱۷۱ 

۳۳ ابومحمد الحسن المستضئ بامر الله

 ۱۱۴۲-۱۱۸۰ 

 ۱۱۷۱-۱۱۸۰ 

۳۴ ابوالعباس احمد الناصر لدین الله

 ۱۱۵۸-۱۲۲۵ 

 ۱۱۸۰-۱۲۲۵ 

۳۵ ابوالنصر محمد الظاهر بامر الله

 ۱۱۷۶-۱۲۲۶ 

 ۱۲۲۵-۱۲۲۶ 

۳۶ ابوجعفر منصور المسنتصر بالله

 ۱۱۹۲-۱۲۴۳ 

 ۱۲۲۶-۱۲۴۳ 

۳۷ ابواحمد عبد الله المستعصم بالله

 ۱۲۱۳-۱۲۵۸ 

 ۱۲۴۳-۱۲۵۸ 

خلیفگون لیست (مصر دله)

دچی‌ین
   خلیفه  زندگی  خلافت
۱ أبو القاسم أحمد المستنصر بالله  ....-۱۲۶۲   ۱۲۶۱-۱۲۶۲ 
۲ أبو العباس أحمد الحاکم بأمر الله  ....-۱۳۰۲   ۱۲۶۸-۱۳۰۲ 
۳ أبو الربیع سلیمان المستکفی بالله   ۱۲۸۵-۱۳۴۰   ۱۳۰۲-۱۳۴۰ 
۴ أبو إسحاق إبراهیم الواثق  ....-....   ۱۳۴۰-۱۳۴۲ 
۵ أبو العباس أحمد الحاکم بأمر الله  ....-۱۳۵۲   ۱۳۴۲-۱۳۵۲ 
۶ أبو الفتح أبو بکر المعتضد بالله  ....-۱۳۶۲   ۱۳۵۲-۱۳۶۲ 
۷ أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله  ....-۱۴۰۶   ۱۳۶۲-۱۳۷۷ 
۸ أبو یحی زکریاء المستعصم بالله  ....-....   ۱۳۷۷-۱۳۷۷ 
۷ أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله  ....-....   ۱۳۷۷-۱۳۸۳ 
۹ أبو حفص عمر الواثق بالله  ....-۱۳۸۶   ۱۳۸۳-۱۳۸۶ 
۸ أبو یحی زکریاء المستعصم بالله  ....-....   ۱۳۸۶-۱۳۸۹ 
۷ أبو عبد الله محمد المتوکل علی الله  ....-....   ۱۳۸۹-۱۴۰۶ 
۱۰ أبو الفضل العباس المستعین بالله  ....-۱۴۳۰   ۱۴۰۶-۱۴۱۲ 
۱۱ أبو الفتح داود المعتضد بالله  ۱۳۸۰-۱۴۴۱   ۱۴۱۲-۱۴۴۱ 
۱۲ أبو الربیع سلیمان المستکفی بالله  ....-۱۴۵۰   ۱۴۴۱-۱۴۵۰ 
۱۳ أبو البقاء حمزة القائم بأمر الله  ....-۱۴۵۹   ۱۴۵۰-۱۴۵۵ 
۱۴ أبو المحاسن یوسف المستنجد بالله  ....-۱۴۷۹   ۱۴۵۵-۱۴۷۹ 
۱۵ أبو العز عبد العزیز المتوکل علی

الله

 ۱۴۱۶-۱۴۹۸   ۱۴۷۹-۱۴۹۸ 
۱۶ أبو الصبر یعقوب المستمسک بالله  ....-۱۵۲۱   ۱۴۹۸-۱۵۰۹ 
۱۷ محمد المتوکل علی الله  ....-۱۵۴۳   ۱۵۰۹-۱۵۱۶ 
۱۶ أبو الصبر یعقوب المستمسک بالله  ....-۱۵۲۱   ۱۵۱۶-۱۵۱۷ 
  • الخضری، بیک ، الشیخ محمد، “ (تاریخ الأمم الإسلامیة) “،«الدولة العَباسیَة»، چاپ: دارالمعرفة ، بیروت. لوبنان. ۱۹۸۹ میلادی.
  1. نشانی اینترنتی: https://thinkafrica.net/abbasid/. انتشارِ تاریخ: ۲۸ اکتبر ۲۰۱۸.