آمل جنگ
واقعه سنه ۱۴۹۳ طبری تقویم (۱۳۶۰ هجری شمسی) شهر آمل که در منابع رسمی نیظام جه موری ایسلامی و رسانه‌ئون دله‌ئی، همینتی با عونوان حیماسه مردمون آمل یا حیماسه ایسلامی مردمون آمل ، از وه یاد بیه و منابع بعضی گروه‌ئون اپوزیسیون جوموری اسلامی به ایختیصار قیام آمل ایسم بیته، به موبارزه موسلحونه(تفنگی) حدود ۱۰۰ نفر از گروئی مارکسیست-لنینیست-مائوئیست به ایسم اتحادیه کمونیست‌ئون ایران (سربدارون) علیه نظام جوموری ایسلامی ایران شهر و جنگل‌ئون اطراف آمل دله ایشاره دانه. این مبارزه بعداز ساعت‌ئون دپیتن آخر در چه‌کوت ۶ میرما با تمرکوز قوائ نیروئون سیپاه پاسدارون، پولیس و بسیجیون با سرکوبی قیوم تموم بیه. منابع جه موری ایسلامی ایدّیعا کانده که نیروئون مردمون در این درگیری‌ئون و خونثا هکردن وه اتا گتِ نقش داشنه، ولی سربدارون گاتنه، خله از مردمون اینتا قیوم دله وشون جه کار بکردنه و حوکومت برای سرکوبی از خله نیروئون موسلح سود بیته.
| درگیری‌ئون آمل | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 مقاومت ِموجستمه که میدون هزارسنگر آمل دله بساتنه | |||||||
| |||||||
| جنگنده‌ئون | |||||||
 جوموری ایسلامی ایران
|
اتحادیه کمونیست‌ئون ایران | ||||||
| فرماندهان | |||||||
| فرمونده وقت سپاه شهرستون آمل:ناصر شعبانی[۱] نامشخص |
کاک اسماعیل (فرمانده جنگل) حسین تاجمیر ریاحی (مسئول کل تشکیلات)[۲] | ||||||
| نیروها | |||||||
| جوموری ایسلامی ایران: نامشخص |
اتحادیه کمونیست‌ئون ایران: ~۱۰۰ (تخمین اتحادیه کمونیست‌ئون)[۳] ~۱۱۰ (تخمین جمهوری اسلامی)[۴] | ||||||
| تلفات | |||||||
| جوموری ایسلامی ایران: کوشته ۴۰ (جوموری ایسلامی ایران)[۵] ≤۲۰۰ (تخمین اتحادیه کمونیست‌ئون ایران)[۶] زخمی |
اتحادیه کمونیستهای ایران: کشته ۱۰۲~ (جوموری ایسلامی ایران با محاسبه اعدامی‌ئون)[۹] ≤۴۴ (تخمین اتحادیه کمونیست‌ئون ایران)[۱۰] | ||||||
| آمل ِمردِمون: جوموری ایسلامی ایران ادعا کانده که ویشتر کوشته‌بیّه‌ئون و زخمی‌ئون وه از غیرنظامیون و مردم بومی هستنه.[۱۱] | |||||||
دلایل انتخاب جنگل‌ئون آمل ، چیسه آملره انتخاب هاکردنه؟
دچی‌ین
از دلایل اینتیخاب آمل توسوط کمونیستا، سابقه موبارزه‌ئون خله‌ی آمل، زمون اینقیلاب ۱۳۵۷ و پیش از وه، حوکومت داری سوا شائ زمون، دارا بینه اتا تشکیلات اولیه و پایه‌ئی سازمونشون از قبل و همینتی سابقه موبارزه‌ئون وه شهر علیه قودرت بیتن حوکومت جوموری ایسلامی در بین سنه‌ئون ۱۳۵۷ تا ۶۰ تومبی یاد هکنیم اتحادیه کمونیست‌ئون بر اساس مشی مائوئیستی شه، و با ذهنیتی که از جنگ‌ئون چریکی و دهقونی داشتنه، استقرار جنگل دله ره به عونوان شه استراتژی قرار هدانه. گذشته از وه چندتا دلیل دیگه هم دارنه ۱.نزدیکی آمل به تهران پایتخت . ۲.نزدیکی آمل به شوروی . ۳.آمل شاهرگ و گلوگاه شهرهای دیگه هسه . ۴.مردم آمل همیشه مبارز بینه ۵.اتا از کارهایی که منافقون از قبل هاکردنه این بیه که اتا خله کتاب در مورد کارگر و حذب و ... شهر دله پخش هاکردنه طوری که هر کس چند نفری جمع بینه، حرفهای روشنفکری زونه و این تا دلیل دیگه ای برای انتخاب آمل برای اینکار بیه. منافقون فکر کردنه که اگه سپاه را تصرف هاکنن مردم هم همکاری کننه کل شهر در اختیار منافقون قرار دننه ولی اشتباه فکر هاکردنه.
کمونیستای سلاحون
دچیینجوموری ایسلامی موعتقده که کمونیست‌ئون اسلحه و تجهیزات مورد نیاز جنگ‌ئون ره ۱۸۰ نفر وسه تهیه بیت‌بینه و این اسلحه‌ئون شامل: ژ۳ تفنگ(۵۰ الی ۵۵ قبضه)، کلاشینکف تفنگ (۳ یا ۴ قبضه)،ام ۱ تفنگ (۱ قبضه)،یوزی تفنگ (۳ یا ۴ قبضه)،کمری (کشی) کلت (۴قبضه)، آرپی‌جی ۷ (۵ یا ۶ قبضه)، نارنجک (بیش از ۷۰ عدد)، سه رائی (۲۰۰ تا ۳۰۰ عدد)، ژ۳ تیربار (۱ قبضه)، آرپی‌جی ۷ موشک (۵۰ یا ۶۰ تا) بیه.
علاوه بر اینان لوه‌ئون زودپز و موتور برق جه نوعی دست‌ساز انفجاری سلاح‌ئون هم تولید هکردنه. همینتی سربدارون اتا شبکه کامل بی‌سیم داشتنه.
به ادعای جوموری ایسلامی بخش عمده‌ای این سلاح‌ئون ره جبهه‌ئون جنگ و کوردستون جه به سرقت بَوردنه و خله‌شون هم از رائ خرید از قاچاقچی‌ئون بدست بمو بینه.
کمونیستای اقتصادی منبع
دچیینبنابر اعتراف‌ئون سیامک زعیم که جه موری ایسلامی بائوته، پیل (پول) سربدارون اینتی جمع بیه:
- هدائن حق عوضویت
- بدزدین پیل از سره‌ئون و بانکون
- بیت و بروش (میثال: اتا باغ خرینه‌ای روتنه)
- پیل بیتن مردمون جه
فعالیتهای اطلاعاتی تبلیغاتی سربداران
دچیینطبق اعتراف‌ئون سربدارون شه کتابون دله، وشون در قالب گروه‌ئون سه نفره با بوردِن به شهر، به تهیه گزارش‌ئون اطلاعاتی، شامل نقشه و کروکی بسیج، سپاه، سازمان‌ئون و ادارات دولتی، خنه‌ئون و نام افراد حزب‌اللهی و نیز برنامه‌ئون عملیاتی سپاه و ژاندارمری پرداختنه. تهیه این کروکی‌ئون عمدتاً توسط افراد زن انجام بی‌یه.[۱۲]
همچنین سربدارون قصد راه‌اندازی ایستگاهی رادیویی ره داشتنه که با وجود بَوِردِن خله از تجهیزات به جنگل باز هم ناکام بموندستنه.[۱۳]
بنا به ادعای منابع جوموری ایسلامی دیگر فعالیتون تبلیغاتی جه هم بنشنه به این موارد اشاره هاکردن:
تبلیغات مدارس روستایی دله،[۱۴] نفوذ بین روستاییون،[۱۵] استفاده از نام سربدارون که تداعی کوننده مبارزات شیعیون علوی بی‌یه،[۱۶] سه مورد دَوِستِن جاده هراز و پخش اعلامیه بین خودروئون عبوری[۱۷]
درگیری‌ئون
دچییندرگیری ۱۸ آبان
دچیینتاریخ ۱۸ آبان ۱۳۶۰ گروه سربدارون آماده حرکت به سمت آمل بَینه، اما از قبل، تعدادی وانت و مینی‌بوس ره جاده هراز جه بَدزدینه[۱۸] و رانندگون ره به اسارت بیتنه[۱۹] البته اتحادیه مدعی هسته که به قصد مصادره این ماشین‌ئون ره وارد جنگل هاکرده ولی این رانندگون از روی میل شه ماشین ره در اختیار وشون قرار دانه و اتحادیه هم به وشون قول پرداخت کرایه ره هدائه[۲۰].گروگانون ۶ یا ۷ نفر بینه که تِلار (محل نگهداری گو و گاسفندا) نگاهداری بینه[۲۱]. طبق منابع حکومتی اونجه جه که اعضای سربدارون به هنگوم عملیات ۱۸ آبان نزدیک به ۲۰۰ نفر بینه قصد داشتنه این تعداد مینی‌بوس و وانت جه حمله به شهر دله استفاده هاکنن[۲۲].
گروهی به رهبری یوسف گورجی چن ساعت وسّه جاده هراز دله ۱۵ کیلومتری آمل ره مسدود هاکردنه تا مانع کمک رسونی هرگونه نیروی نظامی از تهران به آمل بَوائن و شروع به پخش اعلامیه و تبلیغات هاکردنه[۲۳] و بقیه نیروی سربدارون مسیر جاده خاکی، شه ره به جاده امامزاده عبدالله برسنینه. اتا از اهالی با موشاهده اتا وانت افراد مسلح که وارد جنگل بَیبییه به سپاه آمل خور هدائه[۲۴]. سپاه ارزیابی خور وسّه، ۳ نفر ره به منطقه برسنی‌یه که به محض برسی‌ین، گروه پیشرو با وشون درگیر بَینه. این درگیری دله اتا از نیروئون بسیج به اسم ولی‌الله کارگر بکاشته‌بیّه[۲۵] و از نیروئون سربدارون فقط فرمانده گروه پیشرو[۲۶] به نام بهنام رودگرمی بکاشته بیّه[۲۷]. به دستور کاک اسماعیل، فرمانده نظامی سربدارون، افراد سریع جنگل دله بردگرستنه، سپس با بی‌سیم به یوسف گرجی دستور عقب نشینی صادر بیّه[۲۸].
بنا به ادعای منابع جوموری ایسلامی طبق اعترافات محمود آزادی از اعضای دستگیر بَیی اتحادیه، عملیات ورود به شهر ۱۸ آبان عجولانه طرح ریزی بَیبییه و تیراندازی ِونگ زمون درگیری موجب نگرانی مسئولین بیّه چون طبق نقشه نیّه[۲۹].
البته اتحادیه کمونیست‌ئون ادعا کانده این درگیری دله دِ نفر از نیروئون سپاهی بکوشته بَینه و ات نفر دیگه موفق به فرار بیّه[۳۰].
همچنین منابع جوموری ایسلامی ادعا کانّه تا این زمون هیچیکادوم از ارگانون و نهادئون امنیتی، اطلاعاتی و نظامی از وجود چنین گروهی جنگل اطلاع نداشتنه[۳۱].
درگیری ۲۲آبان
دچیینبنا به منابع جوموری ایسلامی، سربدارون پس از درگیری ۱۸ آبان شه سازماندهی دله تغییراتی ره ایجاد هاکردنه[۳۲]. نیرویی متشکل از سپاه، بسیج و ارتش با اعزام نیرو به منطقه دست به اجرای عملیات چکش و سندون بزونه که منجر به عقب نشینی سربدارون تا جنگلای منطقه عالی کیا سلطان بیّه[۳۳] البته این درگیری دله دراثر شلیک آرپی‌جی به اتا از ریوئون ارتش، ۱۱ نفر از نیروئون سپاه و ارتش بکوشته بَینه[۳۴] و از نیروئون اتحادیه هم ۱ نفر بکوشته و دِ نفر زخمی بَینه[۳۵].
اطلاعیه نظامی شوماره یک سربدارون تعداد بکوشته‌ئون نیروئون حکومتی درگیری ۲۲ آبان دله ره حداقل ۴۴نفر و تعداد زخمی‌ئون ره نزدیک به ۱۰۰ نفر اعلام هاکرده. همچنین حدود ۱۰ تفنگ و مقدار زیادی فشنگ و دیگر تجهیزات نظامی مثل بی‌سیم وشون دست دکته[۳۶]. منابع جوموری ایسلامی این آمار ره قبول نداشتنه و مدعی بَینه که اتحادیه تنها به منظور حفظ روحیه اعضاء این آمار ره ذکر هاکرده[۳۷].
منابع جوموری ایسلامی دله علی علیزاده از اعضای اتحادیه هم شه اعترافات دله، تعداد واقعی بکوشته‌ئون ارتش و سپاه این درگیری دله ره بین ۹ الی ۱۱ نفر بائوته که چال بَینه[۳۸].
طبق بائوته‌ئون سربدارون پس از این درگیری، اتا از اعضای اتحادیه به نام کاظم شیراز مفقود بیّه[۳۹].
منابع جوموری ایسلامی ادعا کانّه درگیری ۲۲ آبان موجب بیّه تا تقریباً نیمی از نیروئون جنگل وشون جه سِوا بوائن و درواقع استعداد نیروئون سربدارون به نصف بَرِسه[۴۰].البته اتحادیه کمونیست‌ئون نیز ادعا کانده تعداد ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر از سپاه ناه به آمل بلکه به شهرون چالوس و محمودآباد عقب‌نشینی هاکردنه[۴۱]. همچنین اتحادیه به عقب نشینی شه نیروئون تا روستای اسکو محله اشاره داشته و دلیل وه ره اجتناب از درگیری با دشمن ذکر کانده[۴۲]. پس از این درگیری، سپاه به استقرار و استحکام شه مواضع جنگل دله مبادرت هاکرده[۴۳].
درگیری ۲۴آبان
دچیینبه ادعای منابع جوموری ایسلامی تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۶۰ ساعت ۲۱:۳۰ دقیقه شو گروه دیگری از کمونیست‌ئون که ارتباطی با سربدارون نداشتنه، به پاسگاه کرسنگ ۲۰ کیلومتری آمل به تهران دله حمله هاکردنه و پس از دِ ساعت درگیری بدون تلفات جانی مجبور به عقب نشینی بَینه به ادعای این منبع این گروه جاده هراز ره دَوستنه و زمون ِبازرسی افراد و مسافرون، اتا سپاهی گرگانی به نام شریعتی‌فرد و ونه پی‌یِر که مِلّا بی‌یه ره شناسایی و اسیر هاکردنه، سپس جلوی زن و وچون وشون ره به شدت مورد آزار و شکنجه قرار هدانه و بکوشتنه.[۴۴]
درگیری ۳۰آذر
دچییناین درگیری بعداز حمله سربدارون فتح پایگاه تازه تأسیس سپاه وسّه بلندی روستای رزکه دله روز دِشنبه ۳۰ آذر ۶۰ روی هدائه. منابع جوموری ایسلامی ادعا کانده که در اثر این درگیری ۲ ساعته هیچ تلفاتی ندادنه و نیروئون سربدارون با ۳ زخمی عقب نشینی هاکردنه[۴۵]. به ادعای منابع حکومتی این روز ۴ نفر از نیروئون اتحادیه که تازه به جنگل بَرِسی‌بینه در اثر اشتباه نگهبونا خودی مورد حمله قرار بَیتنه ۳ نفر وشون جه زخمی و اتا از وشون در حین انتقال به تهران در اثر شدت جراحات یَنِّه[۴۶]. همچنین منابع جوموری ایسلامی مدعی هستنه که پس از این درگیری هم حدود ۲۰ نفر از سربدارون خصوصاً‌افراد بومی که به وشون پیوسته بینه گروه ره ترک هاکردنه[۴۷].
درگیری ۱۳دی
دچییناین درگیری دله که بین ۷ نفر از پرسنل سپاه و کمیته با گروهی از اعضای سربدارون روی هدائه، مسئول سیاسی گروه سربدارون به نام اکبر اصفهانی بکوشته و دِ نفر دیگه زخمی بَینه و بقیه افراد عقب نشینی هاکردنه.[۴۸]
درگیری ۶بهمن
دچیینبا توجه به موفقیت عملیات‌ئون گوناگون نیروئون نظامی جوموری ایسلامی ایران، ترس از عملیات‌ئون بعدی حکومت و از بین بوردِن استتار جنگل، فشار اعضاء گروه، سنگین ِورف بَیتن جنگل دله، مشکل تهیه غذا و درگیری‌ئون و اختلافات داخلی رهبرون گروه، نداشتن رهبر مناسب، قرار بَیتن محاصره نظامی دله، نیروئون اتحادیه کمونیستی مجبور به جلو دمبدائن تاریخ عملیات از تیر به بهمن بَینه[۴۹].نام این طرح حمله اسب تروا' بی‌یه[۵۰]. پس از تایید طرح نقشه جدید حمله به شهر دی‌ماه دله، سربدارون تاریخ اول بهمن به سمت آمل راه دکتنه. برخی منابع تعداد نیروئون سربدارون ره زمون حرکت به آمل ۱۱۰ نفر[۵۱] و برخی منابع این تعداد ره ۱۰۰ نفر[۵۲] ذکر هاکردنه که ۳ نفر از وشون زن بینه و کادر پزشکی دله حضور داشتنه[۵۳]. به دلیل طولانی بَیّن مرحله آخر پیاده‌روی و دیر بَرسی‌ین به شهر اجرای عملیات ات روز تاخیر دکته. سربدارون روز ۵ بهمن ِصواحی آمل جه برسینه و اون‌روز ره محمدرضا سپرغمی ِماری سره دله حاشیه شهر آمل دله شو هاکردنه. از ساعت هشت و نیم شو انتقال نیروئون با وانت که با چادر استتار بَیبینه انجام بیّه و نیروئون شهر دله مستقر بَینه. و ۵ تیم ۲۰ نفره مامور حمله به آمل بَینه[۵۴]. البته منابع جوموری ایسلامی بر اساس اعترافات برخی از اعضاء دستگیر بَیی مدعی هستنه علاوه بر گروهی که جنگل جه پیاده به شهر برسینه، گروهی با ماشین تهران و جنگل جه به آمل بمونه و گروهی هم از قبل شهر دله مستقر بینه و با اولین شلیک به گروه ملحق بَینه[۵۵]. مهمترین هدف نظامی ساختمان بسیج بی‌یه که ۱۷ نفر مسئول تصرف وه بَینه.[۵۶]
حمله به شهر، ساعت ۲۳:۴۵ دقیقه شو ۵ بهمن با شلیک اتا موشک آر پی‌جی به ساختمون بسیج شروع بیّه[۵۷]. گت ِبرنومه، از کار دمبدائن نیروی سپاه و بسیج و دعوت مردم به قیام بی‌یه[۵۸]. طبق ادعای کتاب پرنده نوپرواز، گروه امین اسدی شه سنگرئون ره کوچه‌ئون محله اسپه‌کلا ِسر، گروه بهنام محله رضوانیه دله و گروه وریا انتهای رضوانیه دله کمین جاده هراز ره به عهده داشتنه و گروه قاسم عهده‌دار کمین جاده طالقانی بَینه[۵۹].طبق اعترافات همین کتاب، محلات رضوانیه و اسپه‌کلا مردم (به ویژه خانواده زندانیا و یا مخالفون سیاسی اعدام بَینه توسط حکومت) سربدارون جه استقبال هاکاردنه[۶۰] و برخی از ریکائون و کیجائون ِجوون بساتن سنگر دله وشون ره یاری هاکردنه و برخی احداث سنگر وسّه فقط گونی و بیل ره اختیار وشون بی‌یشتنه[۶۱]. با اینحال بنا به ادعای منابع جوموری ایسلامی غلامرضا سپرغمی که از اهالی رضوانیه بی‌یه مامور دعوت مردم همون محل بیّه که موفق نیّه و بنابر اعترافات وه که اون منابع دله بموئه نظر کسی ره جلب هاکنه[۶۲]. بنا به ادعای منابع حکومتی تیراندازی و بَیتن شهر تا صواحی دمباله داشته اما با شروع صبح ششم بهمن، ستاد عملیات مرکب از سپاه، اطلاعات و ژاندارمری تشکیل بیّه و صدها نیروی داوطلب مردمی با روی بی‌یاردن به سپاه و بَیتن اسلحه، به مقابله سربدارون بوردنه[۶۳]. به بائوته این منابع از زن و مرد و پیر و جوون همگی با بی‌یاردن شن و گونی اقدام به سنگر بساتن و نبرد سنگر به سنگر بَینه[۶۴]. شو حادثه هم، از مردم آمل هر کس که شه ره کومک وسّه به بسیج و سپاه برسنی بی‌یه، دستگیر و یا بکوشته بَینه ۱۱ نفر از اعضای سربدارون جلوی ساختمان بسیج بکوشته بَینه[۶۵].
بنا به ادعای منابع حکومتی سرکوب اتحادیه کمونیست‌ئون توسط نیروئون مردمی و با مقاومت مردمی صورت بَیته و مردم آمل توسط سپاه مسلح بَینه و به جنگ خیابونی علیه سربدارون دست دمبدانه و از اونجه که به همه مردم اسلحه نرسی‌یه، مردمی که سلاح نداشتنه با داس، تیر و کمون، سنگ کالوم، تفنگ ساچمه‌یی و شکاری به موبارزه با اعضای اتحادیه شروع هاکردنه[۶۶]. مردم حتی وسایل دارویی شه سره‌ئون ره به مراکز امدادرسونی و پزشکی و بهداری سپاه وَردنه[۶۷]. طبق ادعای منابع حکومتی همون روز سه‌شنبه ۶ بهمن ۶۰، سربدارون تموم شه مواضع ره از دست هدانه[۶۸].
با اینکه اتحادیه کمونیست‌ئون معتقدنه ضربه «سیاسی نظامی مهمی» به رژیم بزونه، اما به شه شکست بخاردن این قیام دله اعتراف دارنه و چن مورد از وه به عنوان شکست قطعی یاد کانّه و معتقدنه که جوموری ایسلامی ضرباتی بر نیروئون انقلابی (سربدارون) و سایر مخالفتون سراسر کشور وارد هاکرده[۶۹]. طبق ادعای منابع جوموری ایسلامی عصر روز چارشنبه ۷ بهمن ۱۳۶۰، شهر آمل آرام بیّه و محور هراز هم پس از ۴۰ ساعت وا بیّه[۷۰].
تلفات
دچیینبر اساس ادعای منابع جوموری ایسلامی، ۱۱ نفر از اعضای سربدارون جلوی ساختمان بسیج بکوشته بَینه.[۷۱] گزارش‌ئون اولیه نشون دائه که ۳۴ نفر از مردم آمل که میون وشون چن تن از اعضای سپاه پاسدارون، بسیج و بقیه مردم عادی دَینه بکوشته بَینه اما این آمار به ۳۸ نفر برسی‌یه.[۷۲] در نهایت پس از دکلستن ۲ نفر دیگه از مجروحون به بکاشته‌بَیی‌ئون، این رقم به ۴۰ نفر برسی‌یه[۷۳] و آمار زخمی‌ئون هم۱۲۰ نفر اعلام بیّه. همچنین به ادعای این منابع ۶۰ نفر از سربدارون کوشته و زخمی بَینه و گروهی هم اسیر بَینه.[۷۴] که مجموع به ۸۱ نفر رسینه[۷۵] همچنین ۲۸ نفر از اعضای اتحادیه موفق به فرار از آمل بَینه.[۱۷۹] ۱۰نفر از اعضای سربدارون ۷ بهمن ۶۰ اعدام بَینه.[۷۶] در سالگرد واقعه آمل هم، ۲۱ نفر از اعضای اتحادیه، محاکمه و اعدام بَینه.[۷۷] و اعدام ۷ نفر به تعویق دکته[۷۸] شاهد عینی قیام سربدارون (اتحادیه کمونیست‌ئون)، کتاب پرنده نوپرواز آمار کوشته‌بَیی‌ئون حکومتی ره جعلی دونده و معتقد هسته تعداد کوشته‌ئون که از نیروئون مسلح بسیج، سپاه و ارتش بینه و نا مردم عادی ویشته از ۲۰۰ نفر و تعداد زخمیون هم ویشته از ۵۰۰ نفر تخمین بزه وانه و همچنین تعداد کوشته و زخمیای سربدارون ره این واقعه دله شه کتاب دله ۴۴ نفر ذکر هاکرده.[۷۹] و آخر کتاب لیستی شامل نام ۲۰۱ نفر ارائه بیّه که به عقیده سربدارون ویشتر وشون از کوشته‌ئون و اعدام بَیی‌ئون به انضمام وشون که قیام دله شرکت نداشتنه و بعدأ دستگیر و اعدام بَینه، هستنه[۸۰]
از سوی دیگر منابع حکومتی ذکر کانّه که دستگیری سایر اعضای اتحادیه کمونیست‌ئون هم طول سالای بعد انجام بیّه و حسین ریاحی رهبر اتحادیه کمونیست‌ئون هم ۲۴ تیر ماه ۱۳۶۱ با دِ نفر از رهبرون اتحادیه رستوران یابریکا خیابون اوستاء نجات اللهی توسط مامورون اطلاعات دستگیر بیّه.[۸۱] ریاحی شه دفاعیه دله دادگاه میون به اشتباهات خادش اعتراف هاکرده و مدعی بیّه که إما جریون ۳۰ خرداد ۶۰ به اشتباه دکته و منحرف بَیمی.[۸۲] همچنین برخی از دستگیر بیی‌ئون اتحادیه، اعدام و ویشتر وشون به زندان‌ئون پچیک مدت و بلند مدت محکوم بَینه. این منابع مدعی هستنه که زندان دله هم در صورت همکاری با جوموری ایسلامی ایران و احساس پشیمونی، عفو بَینه و به زندگی عادی بردگرستنه.[۸۳]
اتحادیه کمونیست‌ئون (سربدارون) کوشته‌بیّن برخی از اعضای اسیر بیّه ره زمون درگیری شهر به خاطر زیر ضرب و شتم قراربَیتن توسط نیروئون حزب‌اللهی و همچنین علت کوشته‌بیّن مهدی تهران ره به خاطر دَوِستن وه به اتا وانت و بکشی‌ین وه به طرز فجیع بنه سر وسّه دونّه.[۸۴] اما بنابر ادعای منابع حکومتی شو ۶ بهمن، اعضای اتحادیه کمونسیت‌ئون تعداد ۵ نفر از جوونای غیرمسلح که تنها مشغول پاک‌هاکردن شعارون کمونیستی از روی دیوار بینه به ضرب گلوله بکوشته و ۲ نفر ره زخمی هاکردنه.[۸۵] و طبق دیگر ادعائون این منابع اقدامی دیگه سربدارون اتا از مردم آمل به نام صادق مهدوی ره به اسارت بَیتنه و ونه جه بخاستنه تا به امام خمینی توهین هاکنه و پس از امتناع مهدوی از این بخاسته، سرش ره تا گردن شن دله هاکردنه، انگشت‌ئون دستش ره قطع هاکرده و ونه دِتا بال ره بشکنینه و سپس با وضع فجیعی وه ره بکوشتنه[۸۶] همچنین کمونیست‌ئون اتا از شه اقدامات دله، اتا از پاسدارون ره بکوشتنه و ونه بال ره بشکنینه و با وضع فجیعی جنازه وه ره پشت نیسان وانت بی‌یشتنه و اتا کوچه جه به کوچه دیگه حرکت دانه.[۸۷]
دلایل شکست‌بخاردِن سربدارون
دچییندلایل شکست‌بخاردِن اتحادیه طبق اونچی که کتاب «جنبش چپ ایران موعاصر دله» به قلم سپهر ذبیح بنویشته بیّه از بائوته اتا از شرکت کننده‌ئون قیام که از اونجه جه جان سالم در بَوردبی‌یه به این شرح هسته:[۸۸]
- آزمایش سنگربندی خیابونای دله، موبارزه مستقیم وسّه.
- برخورد مدارا آمیز با دشمن، از جومله عدم شناسایی و برخورد با خله از پاسدارون و اعضای کمیته غیر مسلح سره‌نشین و مخفی که زمون قیام توسط زنان ِبسیج و حزب‌الله (خواخرون زینب) به سلاح مجهز بَینه.
- وضعیت تدافعی به‌شه بَیتن و دفاع از موقعیتون ثابت به جای بَیتن وضعیت حمله پایدار.
- عدم آزاد هاکردن زندانیا سیاسی شهر فرصت پیش بموئه دله(و در نتیجه از دست هدائن کمک وشون و خانواده‌ئون وشون)
- صرف نظر هاکردن از حمله به مراکز شهربونی به سبب برداشت اشتباه از این ارگان. (درنتیجه این ارگان کنار سایر نیروئون اعزامی حکومت در شکست نیروئون «اتحادیه» نقش کلیدی ره بازی هاکرده.)
- عدم مسلح هاکردن مردمی که به حمایت وشون برخاستنه و خاستار مسلح بیّن بینه به علت عدم اعتماد و یا تردید قابل اتکا بی‌ین وشون.
- افت نسبی روحیات انقلابی میون توده‌ئون به دلیل سرکوبی و ضربه وارد هاکردن جوموری ایسلامی با به کار بَوِردِن انبوه نیروئون مسلح (پاسدارون و بسیج) این قیام دله و بر علیه سایر اقدامات معترضونه سطح کشور دله.
نتایج
دچی‌ین
محسن میلانی بنویشته که بعد از دستگیری تعدادی از اعضای جنبش، با استفاده از اطلاعاتی که از دستگیر بیّه‌ئون به دست بموئه سایر افراد گروه و ویشتر کمیته مرکزی گروه دستگیر بینه. زندان دله (طبق بائوته سایر افراد سازمان تحت شکنجه)، نظریه پردازون گروه توبه هاکرده و تقاضای بخشش هاکردنه. وشون حتی روح‌الله خمینی ره به عنوان سدی علیه امپریالیسم قبول هاکردنه. با اینحال بخششی درمورد این افراد صورت نَیته. وشون تهران دله محاکمه و به اعدام محکوم بَینه. سپس به آمل منتقل بَینه و مرکز شهر ملع‌عام دله اعدام بَینه. اعضا و هوادارون خوش اقبالی که از دستگیری فرارهاکردبینه هم کشور جه فرارهاکردنه.[۸۹] به دلیل اونچی که منابع ایران دله و یا از زوون مقامات جوموری ایسلامی این واقعه دله، «مقاومت مردمی» بخوندسته بیّه، روح‌الله خمینی، رهبر جوموری ایسلامی از تنها شهری که شه وصیت‌نامهٔ دله از وه یاد هاکرده شهر آمل و ونه مردم بی‌یه[۹۰] بخاطر این واقعه الان، این شهر به شهر «هزار سنگر آمل» معروف بیّه[۹۱] و اتا گت ِمیدون هم به همین اسم داردنّه.
خمینی همچنین از مردم آمل تشکر هاکرد بی‌یه و عقیده داشته که قیام‌گرون «در صورت فهم ایسلام» به آمل حمله نکاردنه.[۹۲]
سال ۸۶ هم با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی «حماسه» ۶ بهمن ۱۳۶۰ آمل به پاس اونچی «فداکاری مردم آمل» اسم بَیته و با نام حماسه مردم آمل تقویم رسمی جوموری ایسلامی دله ثبت بیّه.[۹۳] مقامات جوموری ایسلامی ایران، به دلیل اونچی مقاومت مردمی دونّه،[۹۴] این شهر مقابل سربدارون در واقعه آمل ۶ بهمن سال ۱۳۶۰ به کار ورنه. در این رابطه کتاب‌ئون بسیاری هم بنویشته بیّه.[۹۵]
وابسته جستارون
دچیینپانویس
دچی‌ین- ↑ KHAMENEI.IR - پیشنهاد آیت‌الله جوادی‌آملی ورق ره برگرداند - ديگرون
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۱
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۹۳
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۵؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۳۸
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۲.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۹؛ حماسه اسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۵.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۳۲
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۹
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۳۲
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۳.؛ روزنومه کیهون، شماره ۱۱۴۹۶، ۱۰ بهمن ۶۰ ص ۲.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۳۲
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۲.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۳۲.؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۰۶؛ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۰.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۲۹.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۰.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۰.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۰.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۰.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۱
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۴۸.؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۱؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۱
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۴۸.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دلع، صفحه ۶۱؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۱؛ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۱
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۰؛ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه۱۴۸.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۱؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران در واقعهٔ آمل، صفحه ۶۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۲
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۲؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۳؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۲.؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۳؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۲.؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۵۲؛ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۳؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۲؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۱
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۲
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۲.
- ↑ مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۳
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۳؛ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۱۵
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۴۸
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۳؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۵؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۳
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۷؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۳؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۵
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۷
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۳
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۴
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۷
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۳؛ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحات ۱۴۲ الی ۱۵۷.؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۷
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۵۷
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۸۸
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۷
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۱۸؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۴
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۲۰
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۲۱
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۲۲
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحات ۱۲۲ و ۱۲۳
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۸۶تا۸۸
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه۱۵۲.؛ شهر هزار سنگر، صفحه۱۳
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۵؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۳۸
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۹۳
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۴۵
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۱۴.
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحات ۱۳۴ و ۱۳۵
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۹۸؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۵۹؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۵
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۳.؛ شهر هزار سنگر، صفحات ۱۴ و ۴۵.؛ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۰۷؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۵
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۶
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۱۹
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۱۲ و ۱۱۳
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۱۹
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه۱۵.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحات ۲۱ و ۶۶
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۳.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۷
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۸.؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۷۵؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحات ۱۱ و ۶۷ و ۶۸
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۶
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۶۳؛ رویدادها و تحلیل، شماره ۳۳، ستاد مرکزی سپاه، ۱ اسفند ۶۰، صفحات ۴۸ الی ۵۳.؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۷۱.
- ↑ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۷۹؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۷۲
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۲۰.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۹
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۳۳ و ۱۳۴
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۷۷.
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۶
- ↑ جنبش چپ ایران موعاصر دله، سپهر ذبیح، صفحات ۱۸۲و۱۸۱.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۲.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۹؛ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۵.
- ↑ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحه ۶۹؛ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۳.
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل، صفحه ۱۳۴.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۳.؛ روزنامه کیهان، شماره ۱۱۴۹۶، ۱۰ بهمن ۶۰ ص ۲
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۴.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۶.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۳۲
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۳۲۴ الی ۳۲۹.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۴.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۱۱۷.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۴.
- ↑ پرنده نوپرواز، صفحه ۱۲۳
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۵۳.؛ مقاومت اسلامی مردم هزار سنگر آمل، صفحه ۱۵۱
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۵۹.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۵۹.
- ↑ جنبش چپ ایران موعاصر دله، سپهر ذبیح، صفحه ۱۶۸.
- ↑ Mohsen M. Milani. The making of Iran's Islamic revolution: from monarchy to Islamic republic. 2 , illustrated. Westview Press، 1994، ISBN 0-8133-8476-1, 97808133، ۱۹۰.
- ↑ وصیت نامه سیاسی الهی آیت‌الله خمینی.
- ↑ شهر هزار سنگر، صفحه ۸۸.؛ اسناد اتحادیهٔ کمونیست‌ئون ایران واقعهٔ آمل دله، صفحات ۱۱ و ۶۷ و ۶۸؛ سخنرانی در دیدار با مردم آمل
- ↑ حماسه ایسلامی مردم آمل.؛ حماسه مردم آمل، صفحه ۲۲
- ↑ حماسه و رشادت ِونگ آمل ِمدارس دله نواخته بیّه(خورگزاری فارس)
- ↑ ششم بهمن روز حماسه مردم آمل نامگذاری بیّه
- ↑ ایبنا:کتابشناسی حماسه آمل، روزنومه اطلاعات: ثبت ششم بهمن‌ماه به عنوان روز حماسه مردم آمل
منابع
دچی‌ین- جنبش چپ ایران موعاصر دله، به قلم سپهر ذبیح. وبگاه کتابون گوگل (The Left in Contemporary Iran By Sepehr Zabih (Google Books)
- پرندهٔ نوپرواز، (گفت و گو با اتا از رفقای شرکت کننده موبارزه مسلحانه سربدارون و قیام آمل). کلن آلمان: حزب کمونیست ایران (مارکسیست - لنینیست - مائوئیست)، تابستان ۱۳۸۳.
- کردی، علی. اسناد اتحادیه کمونیست‌ئون ایران واقعه آمل دله. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶، ۴-۲۳۶-۴۱۹-۹۶۴.
- رهگذر، سیمین. شهر هزار سنگر. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵، ۹-۱۲۶-۴۱۹-۹۶۴.
- خانی، مهدی. مقاومت ایسلامی مردم هزار سنگر آمل. تهران: مرکز مطالعات و پژوهشهای ارتش بیست میلیونی، ۱۳۷۴.
- حماسه اسلامی مردم آمل. پژوهشکده علوم دفاعی استراتژیک دانشگاه امام حسین، ۱۳۷۴.
- حماسه مردم آمل. ستاد مرکزی سپاه پاسدارون انقلاب ایسلامی، بهمن ۱۳۶۱.