نسیم‌ شومال‌ ات نشریه‌ی‌ اجتماعی‌ و سیاستی‌ و خنده‌دار بی‌یه که سید اشرف‌الدین گیلانی زمون جونبش مشروطه ایران اول رشت و بعدأ تهران دله مونتشر کارده.


شومارهٔ اول نشریهٔ 'نسیم‌ شومال‌ ۲ شعبون‌ ۱۳۲۵ قمری/۱۰ سپتامبر ۱۹۰۸ م‌ رشت دله مونتشر بیّه. اینتیشار روزنومه‌ رشت‌ دله تا ۱۳۲۹ق‌ ادامه‌ داشته که‌ با به‌ توپ‌ دوستن‌ مجلس‌ دوچار وقفه‌ی‌ ۷ ماهه‌ بیّه. دورهٔ جدید اینتیشار نسیم‌ شومال‌ تهران‌ دله در پی‌ موهاجرت‌ اشرف‌الدین‌، به‌ یاری‌ فتح‌الله‌خان‌اکبر سپهدار رشتی ۱۳۳۳ق‌ شروع بیّه. اولین شومارهٔ این‌ زمون تاریخ‌ ۷ صفر ۱۳۳۳ ره دانه که‌ چاپخنهٔ کوچک‌ کلیمیان‌ چاپ‌ بی‌یه و با وجود جمعیت‌ کم‌ تهران‌ اون زمون و کم‌بی‌ین با سوادون‌، ۲ تا ۴ هزار نوسخه‌ فروش‌ داشته، در حالی‌ که‌ تشکیلاتی‌ برای‌ اشتراک‌ نداشته‌ و غالباً وچون روزنومه‌‌فروش‌ وه ره مردم دله پخش کاردنه. نسیم‌ شومال‌ شهرستونای دله پخش نیی‌یه و به‌صورت‌ شخصی‌ و فردی‌ به‌ شهرون دیگه رسی‌یه. هر شوماره‌ به‌ سورعت‌ به‌ فروش‌ شی‌یه و اشعار وه تبدیل‌ به‌ تصنیفای‌ مورد علاقهٔ مردم‌ بینه.

اشرف‌الدین‌ گیلانی مطالب‌ روزنومه‌ ره به‌ ایسمای موختلف‌ امضا کارده. از جومله‌ هوپ‌ هوپ‌ (که‌ یادبیار تأثیرپذیری‌ وه از میرزا علی‌اکبر صابر هسته)، فقیر، خرابعلی‌ میرزا، لات‌ولوت‌، یتیم‌جوجه‌، میرزاقشون‌علی‌، محروم‌الحقوق‌، آکل‌الوقفیات‌، و چندین ایسم دیگه. خله از شعرون و مطالب نسیم شومال، ترجومه یا اقتباسی از اشعار و مطالب نشریه ملانصرالدین بی‌یه که تفلیس دله به تورکی مونتشر بی‌یه. نسیم شومال با انتشار ترجومه‌ئون این شعرون خواننده فارسی زبون ره با مضمون‌ئون مطالب ملانصرالدین هم آشنا کارده.

احتیمال‌ همکاری‌ دیگرون‌ ره با اشرف‌الدین‌ به‌ ویژه‌ آخرای اینتیشار نسیم‌ شومال‌ و بعد از بیماری‌ سید، بی‌ربط ندونه. روزنومه‌ دوره‌ئون موختلف دله بعضی وختا چاپ نیی‌یه. با بمردن اشرف‌الدین‌ سردبیری‌ نسیم‌ شومال‌ به‌ محسن‌ حریرچیان‌ ساعی‌، دستیار شاعر آخرین‌ روزون‌ زندگی‌ وه‌، واگوذار بیّه. وه خله تلاش هاکرده این روزنومه ره زنده داره ولی نتونسته شه اوستا واری بنویسه و شه خواننده‌ئون ره از دست هدائه.

  • یحیی‌ آرین‌ پور، از صبا تا نیما، تهرون‌ ۱۳۵۷