جین دین
جـِین (जैन) یا جینیسم اتا دین و دارما نوم هسته که هندستون دله په‌روو دارنه. این دین ره قرن ۵ تا ۷ پیش از میلاد بساتنه.
جین په‌روون معروف هستنه که خله بی‌آزاری ره اهمیت دنه و آهیمسا وشون ره اصولی باور هسته. وشون دله، اونان که ویشته مذهبی هستنه و دنیا ره پشت‌په إلنه، گوشت و خراکی که حیوون جه بوئه ره نخرنه، قدیم اسب و خر ره سىوار نئینه و شهر-شهر تیساپه‌لینگ کوچ کشینه، لباسی که ونه وسه اوریشمی اجیک یا هر بئو و بتویی صدمه خرنه ره شه تن نکنه، آدمون معمولی زندگی جه کناره گیرنه، چون خانه دنیای تعلقات جه سىوا بوون حتا لباس شه تن نکنه، مدیتیشن کنه تا تناسخ جه برنده در بئن. البته همه‌شون گرد دینی دستور ره انجام ندنه و فقط بعضی‌شون که معمولاً وچگی جه راهب بئینه، اینتی سختی کشنّه.
جین کیش دله ۲۴ نفر معنوی رهبر دارنه که آخرین‌شون اتا اشرافی ریکا بی‌یه که شه داشتی ره سر بی‌یشته و درویش بیه. مهاویرا سال ۵۵۹ قبل از میلاد دنیای تعلقات ره گوش‌پشت دینگو و عابد بیه. وه إسا جین مردمون ره الگو و شابلون هسه.
جین په‌روون خله کىتاب، هنر و دونستن سروقت دئینه و وشون تأثیر هند ادبیات، هنر، معماری، نجوم، ریاضی و... سر زیاد بی‌یه. اولین بنایی که هند دله بساتنه و حلا دره، اتا کالی‌مونا هسه که جین‌شون ونه دله نیشت‌بینه و مدیتیشن کردنه.
منابع
دچی‌ین- بریتانکا دانشنامه