تلا
تِلا (فارسی دله:خروس) اتا اهلی پرنده نوم هسه که کرکِ ره نر ِجنس هسته. این پرنده شه جا قوقـولی قوقـوی صدا ره در یارنه که وه ره مازرونی زوون دله تِلاونگ گنّه. ونه بهره هوشی کرک جا ویشتر هسته.
تِلائون معمولاً چنتا کرک جا همزمان جفتگیری کنّه و چون نتونّه همه جا محافظت هاکنن شه وسّه منطقه میِّن کِنده و اون منطقه جا مواظبت کنده که دیگه تِلائون ونه سامون دله نیِّن. تِلا همینسه اتا بلندی سَر نیشرنه و همه جا ره اِشنه تا خطرون ره شه صدا جا اطلاع هاده. خله نوع دارنه ولی اتا نوع که جنگی هسه رِه لاری گننه فارسی دله.
غرب مازرون دله تَلا گوننه، شرق گیلان خصوصا لنگرود تَله گوننه و برخی مناطق گیلان دله گوننه سوکوله.
مازرون دله
دچیینمازرونی فرهنگ دله اسپه تِلا صابخنه وسّه خوششانسی و روزی یارنه و سیو تِلا قاربونی هاکردن وسّه خله مناسب هسته. این دِتا خوردِ فرهنگ ره بعضی هنری آثار دله استفاده هاکردنه. مثلاً نیما یوشیج شه کتاب روجا دله چنتا شعر مئن اسپه تِلا جا شعر خوندنه:
نگارخنه
دچیین-
تلا جنگی
منابع
دچیین- Wikipedia contributors, "Rooster," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Rooster&oldid=180251787 (accessed December 31, 2007).
- احسان مقدس، اطلس رنگی نژادهای ماکیان، انتشارات دانش نگار وکتاب محمدی، تهران ۱۳۸۶، فارسی جه.