وارنگ بو یا بادرنجبویه

معمولی وارنگ بو

رج مرتبه تی[۱]  مقدار دچی‌ین (P105) ویکی دیتا دله
علمی طبقه‌بندی
قلمرو: گیاهان
دسته: گولدار گیاهون
کلاس: دلپه‌ییون
راسته: لوگُلیون
خانواده: نعنائیون
تی: وارنگ بو
نوع: M. officinalis
علمی نوم
Melissa officinalis [۱]
لینئوس
وارنگ بو عکس نگارخنه  - ویکی‌مدیا تلمبار  مقدار دچی‌ین (P935) ویکی دیتا دله

وارنگ بو یا بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا کوکوآلد (Melissa officinalis) گیاهی هسه معطر و علفی چندساله.اصلی خاستگاه وِ شرق مدیترانه‌ هسه و در اکثر نقاط شومال ایرون و در بعضی از نقاط آذربایجان و پیدا بونه.

اینتا گیاه از راسته لب‌گلی‌ها (Lamiales) و تیره نعناعیان (Lamiaceaes)هسه که بین ماه‌‌‌های تیر و مرداد گل دنه. ساقه‌های اون راست و چهار گوش هسه و دپوشیه از کرک هسه. از کنار برگ‌هایش، گل‌هایی با کاسبرگ‌های رنگی درانه که اول دفعه زرد کم رنگ هسه، سپس به اسپه و در ‌‌نهایت به بنفش تبدیل بونه. تومی بوّیم تموم گیاه، عطر لیموی تندی از خِد ساطع کنّه. موطن اصلی اینتا گیاه قسمت وسیعی از شرق مدیترانه هسه. امروزه به منظور بهره برداری‌های تزیینی و پزشکی و تولید عسل، اینتا گیاه ره در باغا و مزارع کشت کننه.[۲]

درمونی خواص

دچی‌ین

آرام بخش اعصاب. ضد بیماریهای قلب. معده و روده و مفرح و نشاط آور هسه.

اینتا گیاه به اشکال موختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده بونه. اسانس اینتا گیاه در آرام هاکردن معده درد با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، یک طرفه سردرد، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوئی، استفراغای دوران بارداری، کم خونی جوان کیجا، درد عصبی دندون و رفع تندخویی در کیجائون دختران و زنان مؤثره.[۳]

وارنگ بو داروی مورد علاقه گت ایرانی پزشک، ابوعلی‌سینا بی‌یه که جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز کرده.

استفاده از اینتا گیاه به عنوان اتا داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشته. نو آزمایش‌ها بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشون دنه که اینتا گیاه همانند اتا داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل کنه و به همین دلیل آرام بخش هسه.

اینتا گیاه به اشکال موختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده بونه. وارنگ بو دارای طبیعت گرم و خشک هسه. خواص آن عبارتند از :

  • آرام بخش اعصاب
  • ضد بیماری های قلب، معده و روده
  • مفرح و نشاط آور
  • خوشبوکننده دهون
  • اسانس اینتا گیاه در آرام هاکردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان موثر هسه.
  • بالا برنده فشار خون
  • ضد اسپاسم، ضد درد، نیرو دهنده، ضد تشنج
  • برای رفع احساس صداهای مبهم در گوش، هیستری، مالیخولیا

خواص برگ وارنگ بو

دچی‌ین

برگ اینتا گیاه، بهترین دارو برای کسی هسه که هنگام نگرونی و اضطراب دچار ناراحتی معده بوننه.دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید هسه.

ضماد برگ اینتا گیاه برای بهبود درد مفاصل مفید هسه.

در اسپانیا، برگ وارنگ بو ره به سس سالاد اضافه کننه و برگ تازه اون ره با چای معمولی مخلوط و اتا نوشیدنی مطبوع تهیه کننه.

وارنگ بوی راغون

دچی‌ین

اینتا گیاه ِکمپرس، پماد و راغون جهت دفع حشرات و درمون زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز بیه. گیاه پزشکان و عطاران، روغن وارنگ بو ره برای از بین بوردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز کننه.

از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه هسه، توصیه شده استبیه که از مصرف خشک بئی گیاه خودداری و تازه اونتا ره استفاده هاکنن.

هر چند که اینتا گیاه هم همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید هسه، ولی از مصرف بیش از اندازه آن ونه خودداری هاکنین و در صورت داشتن اتا بیماری خاص و مصرف یک داروی خاص از مصرف خودسرانه آن پرهیز هاکنین و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنیدهاکنین.

جوشانده یا شربت وارنگ بو

دچی‌ین

جوشانده یا شربت آن برای تقویت معده ، کبد و ازدیاد هوش و حافظه تجویز بونه. همچنین برای تنگی نفس و برای استحکام لثه و دندان ها مفید هسه و سکسکه را آرام کنه.


دم کرده وارنگ بو

دچی‌ین

دم کرده آن تعریق بدن را افزایش دنه که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب هسه. همچنین نوشیدن دم کرده ی بادرنجبویه بعد از غذا به هضم آن کومک کنه.

جانبی عوارض

دچی‌ین
  • بهتر هسه اشخاص گرم مزاج این گیاه ره نخرن و اگر هم مصرف هاکردنه، برای رفع عوارض آن توننه از گل بنفشه و سکنجبین استفاده هاکنن.
  • تهوع و گیجی
  • تحریکات پوستی
  • در مواردی ناراحتی گوارشی
  • خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون (در مصرف بیش از حد)

دارویی تداخلات

دچی‌ین

مصرف همزمان بادرنجبویه با داروهای زیر تونه تاثیر این داروها ره کم هاکنه و با عملکرد آن ها تداخل نماید. لذا در صورت مصرف یک داروی خاص ، قبل از خوردن بادرنجبویه، حتما با پزشک خود مشورت هاکنین:

  • ضد صرع ها مانند کاربامازپین، فنی توئین، والپروات سدیم
  • باربیتورات ها مانند فنوباربیتال
  • بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام و دیازپام
  • خو کِسِنِک زولپی دم، سوناتا، lunesta، Rozerem واری
  • ضد افسردگی‌ئون سه‌ناترینگی آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، آموکسیپین واری
  • داروهای هایپرتیروئیدی و هایپوتیروئیدی مانند متی مازول، پروپیل تیویوراسیل، لوتیروکسین، لووکسیل، synthroid، unithroid
  • دیفن هیدرآمین، doxylamine


موارد منع مصرف و احتیاط

دچی‌ین
  • اختلالات هورمون های تیروئیدی
  • افرد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم)
  • بارداری و شیردهی
  • افرد حساس به آسپیرین
  • کودکان


مهم هشدارون

دچی‌ین
  1. از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی خودداری هاکنین.
  2. داروهای گیاهی نیز بی خطر و بدون عارضه نینه، لذا بدون نظر پزشک در هر شرایطی قابل استفاده نمی باشند.
  3. در صورت داشتن هر گونه بیماری خاص یا مصرف دارویی خاص، قبل از استفاده از گیاه دارویی با پزشک مشورت هاکنین.
  4. در صورت بروز هر نوع واکنش حساسیتی، باید مصرف این گیاه ره قطع هاکنین.
  5. با مشاهده هر گونه عارضه جانبی به پزشک اطلاع هادین.

نگارخنه

دچی‌ین

وابسته جستارون

دچی‌ین

پانویس

دچی‌ین
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ نویسنده: کارل لینه — عنوان : Species Plantarum — جلد: 2 — صفحه: 592 — شناسۀ کتابخانۀ BHL: https://biodiversitylibrary.org/page/358613
  2. خواص بادرنجبویه،سایت پارسه گرد
  3. پارسی‌طب، بازدید: اوت ۲۰۰۹.

منابع

دچی‌ین
  • بهمن فصیحی، گیاهون، «مغان ارس».
  • فارسی ویکی‌پدیا بازدید: 7 آبان 1392.