مرعشیون
بعد از رِقِدبوردِن موغولئون ، مرعشیون که سِیّـِدئون عرب بینه ،سال ۷۶۰ه.ق مازرون دله حکومت مرعشیون ره بساتنه ؛ ابّلین شائ وشون میرقوام‌الدین مرعشی بییه. در سال ۷۸۲ه.ق فخرالدین مرعشی که میرقوام‌الدین وَچه بییه با بیتِن رستمدار شروء به بساتن واتاسان هکرده واتاسان ِمَله ناتل(نیشتنگاء رستمدار)کینار بییه، فخرادین اون زمون واتسانا ره شه نیشتنگاء هکرده. اما ات کم بعد تیمور لنگ(۷۸۶ ه.ق ) مازرون و رستمدار ِسو لشکر دَکشیه و مرعشیون هم از تیمور شیکست بخاردنه. تیمور لشکرکشی دیّـِم خادش به طرف مازرون در سال ۷۹۴ه.ق به کولّی مرعشیون ره رِقِدهدائه و رستمدار ره بَیته و مرعشیون ره به میون رودون تبعید هکرده.
ابّـِل کاجه جه شروء بیّه؟
دچیینقیوم مرعشیون ،ایدامهی سربدارون قیوم بییه که آمل جه شروء بیّه و این منطقه ره شه سامون ِبـِن بَیتِه. چون شیخ خلیه ، گـَت‌ترین ِمردمون ِسربدارون مردمون آمل جه بییه ، بعد از یاد بَیتِن دین، رائی سبزوار بیّه و نوطفه سربدارون قیوم ره اون‌جه به بار بَشنی‌یه و بعدأ مرعشیون قیوم ، به عونوان شوعبه‌ئی از سربدارون قیوم مازرون دِله دِرِس بَیّه.
وشون تَفِکّور
دچیینمرعشیون ، شیعه دوازده ایمامی بینه که با کومِک از آموزش‌ئون دینی - سیاستی رهبرون دینی سربدارون بتونستنه وشون جه به عونوان مکتب، شه قیوم وِسّه ایستیفاده هکنن. اتّا از کارئون اساسی اینتا قیوم موبارزه با ظولم و سیتم بییه. ظولم و سیتم این دوره دله جَنبه ایجتیمائی ، ایقتیصادی و بعضی وختا سیاستی داشته که مردمون سر انجوم بییه. قوامالدین مرعشی با ایستیفاده از بوعد سیتم ستیزی تشیع بتونسته حاکمئون ظالم اینتا منطقه ِسَر پیروز بَوّه.
منبع
دچی‌ین- مرعشیان در تاریخ ایران. مصطفی مجد. ۱۳۸۰