لچر جنگ
لَچِرِ جنگ یا کثیف جنگ (ایسپانیایی جه: Guerra Sucia) ات دوره از آرژانتین تاریخ خَوِر گانّه که حکومت شه مخالفون و چپی گروه‌های سَر عجیب-غریب بـِلا یارده. این اتفاقات سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳ پیش بموئه. سال‌های ۱۹۵۱ و ۱۹۵۵ دِبار نظامیون خاستنه کودتا هاکنن که موفق نَیینه و آخرسر سال ۱۹۵۵ موفق بَینه شه سومین تلاش سَر خوان پرون ِرئیس جمهور ره برکنار هاکنن و ونه پرونیسم ِجنبش ره ممنوع هاکردنه. این جنبش خله طرفدار داشته و انتخابات دله پیروز بیی‌بی‌یه. پرونیست‌ها خاستنه دِباره شه ره سازمان‌دهی هاکنن و سیاست دله وَردَگِردن و دهه ۱۹۶۰ کارگری اتحادیه‌ئون و چریک‌ها جمع بَینه ولی وشون قِد نکشی‌یه و شکست بخاردنه.[۱]
خورخه ریکادو ماستی (ایسپانیایی جه: Jorge Ricardo Masetti) که EGP رهبر بی‌یه، اولین آدِمی بی‌یه که وه ره غیب بزو. سال ۱۹۷۰ هم پدرو ائوخینو آرامبورو (ایسپانیایی جه: Pedro Eugino Aramburo) که شه هم سال ۱۹۵۵ کودتا دله دیّه، بدزدی‌یه بیّه و وه ره بکوشتنه. این میون اول پرونیست‌های چریکون شروع هاکردنه به افسرهای پلیس ره بدزدی‌ین. سال ۱۹۷۴ ایزابل پرون، خوان پرون ِبیوه زنا، رئیس جمهور بیّه ولی ونه سر هم کودتا هاکردنه و سال ۱۹۷۶ اینتی بیّه که رسماً لچر جنگ شروع بیّه.
اونتی که سازمان عفو بین‌الملل سال ۱۹۷۹ بائوته، ۱۵۰۰۰ نفر ره این دوره بدزدینه، شکنجه هاکردنه و احتمالاً بکاشتنه؛ ات سری اسناد که سال ۲۰۰۶ پدا بیّه هم سِراق دانه که ۲۲۰۰۰ نفر ره دولت بکاشته. آمار سر اختلاف وجود دارنه و وه ره ۹۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ نفر وسّه تخمین زندنه.[۱] بعد این که اتا دموکراتیک حکومت سر کار بمو، جمعیتی قبرها چنتا پدا بَینه و وشون دله هزارون نفر ِلاش پدا بیّه.[۲]
قربانیون ِمارون تا سال‌ها شه دست بنویشته یا شه وچون ِعکس ره گیتنه و شینه هر نماشون میدون دله نیشت‌بینه. این حرکت خله آرژانتین ِتاریخ دله یادگار بموندسته و هنتا وه ره یاد یارنه. بعضی‌شون که هنتا زنده هستنه، این کار ره دمباله گیرنه و هنتا هم هر نماشون جمع وانّه.
دپیته چرخه‌تو
دچیینمنابع
دچیینبِریمْ بگردستن
دچی‌ین| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که لچر جنگ خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |