طبری‌خونی یا تبری‌خونی یا توری‌خونی اتا محلی خونش شمال دله هسه که مازرون، گیلون، سمنون، طالقان خوننه. این خونش ره تَبَری یا تَبری گننه و کسی که وره خونه ره تَبری‌خون یا تَبَری‌خون گننه. طبری‌خونی به زوون مازرونی، گیلکی، گالشی، تاتی و کتولی خوننه وونه.[۱] پاینده لنگرودی گننه طبری‌خونی گیلونه دله به ویژه بیه پیش رواج دارنه و وه خونشگر ره گیلون دله تَبَری خوئن (tabari xoen) گننه. مازرون دله وره تَبری و وه خونشگر ره تَبری خوون (tabri xun) گننه. نصری اشرفی گنه مازرونه دله تَبری (Tabri) اتا خونش هسه که مازرونی زوون دله خوننه ولی تَبَری (tabari) زوون و قومیت طبرسون و مازرون مردمون هسه.[۲] طبری‌خونی اتا مدل منحصر خونش هسه که بقیه نقاط ایرون بدیه نوونه.[۳] لحن طبری‌خونی تحت تاثیر شیوه زندگی مردمون دشت و کوهستون توننه تغییر هاکنه.[۴] ناصر وحدتی گنه طبری‌خونی اتا رسم مشترک گالشون مازرون و گالشون گیلون هسه.[۵]

طبری‌خونی دچی‌ین

اتا نمونه آواز طبری‌خونی مازرون دله:[۶]

گالش ریکا دیم بکردی تلوئه بوردی جله سور یاد بکردی شه گوئه
خور بمو چشمه خشک هایته لوئه آفتاب در بمو زاله بپلاس گوئه

منابع دچی‌ین

  1. عمادی، اسدالله. زبان مازندرانی (تبری)، از دوران باستان تا امروز. نشر شلفین، ۱۳۹۹. ۳۴. 
  2. نصری اشرفی، جهانگیر. جعفر شجاع کیوانی. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی، ۱۳۹۹. ۱۳۲. 
  3. اشرفی نصری، جهانگیر. «ساختمان شعر تبری». شعر، ش. ۲۱ (۱۳۷۶): ۱۱۸. 
  4. هومند، نصرالله. پژوهشی در زبان تبری مازندرانی همراه با علائم زبانشناسی و اشعاری از رضا خراتی. نشر دانش، ۱۳۶۹. ۷۳. 
  5. https://tv4.ir/content/273096
  6. نصری اشرفی، جهانگیر. جعفر شجاع کیوانی. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی، ۱۳۹۹. ۱۳۳.