تبرستون: نسخه‌ئون ِفرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
YFdyh-bot (گپ | کایری‌ئون)
جز r2.7.3) (ربوت بیشتن: eo:Tabaristano
بدون خلاصۀ ویرایش
بند ۱:
[[پرونده:Tabaristan-EN.svg|thumb|تبرستون نقشه که [[قاجارون]] دوره دکشی‌یه بیّه|left|400px]]
{{خار بنویشته}}
'''تبرستون'''، به'''طبرستون''' سرزمینییا بائوته'''تپورستون''' بیهاتا میونسرزمین کوهونره گانّه که [[البرز]] کوهون و [[مازرون دریا]] کهمیون دره، ونه سامون غرب سوغرب‌وَر جه تا [[آمل]] یا [[طوالش شهرستانتالش]] گیلون دله ، شرق سوشرق‌وَر جه ویشته وقتا تا [[گنبد کاووس شهرستان]] یا شهرون [[تورکمنبندر ترکمن|ترکامون شهرون]]، ازشمال‌وَر شومال سوجه تا مازرون دریا ئو از جنوب فرق کارده ولی ویشتهجه [[قزوین]] ئوو [[ورامین شهرستان]] ئویا [[سمنون]] ئو...رسیهجه رسی‌یه.
 
== تبرستون واژه ==
اینتا ایسم از مردمونی به ایسمنوم [[تپورون]] مردمون نوم جه بیته بیّه ئوو کم کم بهشه اسایی نوم الآنشره بدل بیه نوم. اینتا نوم سرزمین فارسی باستون دله تپورستان(سرزمین (تپورون سرزمین) بیهبی‌یه امّا پس از حمله [[ئربونعربون]] بهحمله په [[ئیرانایران]] تلفوظره، ونه [[عربی]] تلفظ وسّه به '''طبرستان''' تغیرجه تغییر نوم هدائه.
 
[[پرونده:History_map_of_tapuria.png|thumb|نخشه ای تپورون جا|left|300px]]
تبرستون به سرزمینی بائوته بیه میون کوهون [[البرز]] و [[مازرون دریا]] که ونه سامون غرب سو جه تا [[آمل]] یا [[طوالش شهرستان]] گیلون دله ، شرق سو جه ویشته وقتا تا [[گنبد کاووس شهرستان]] یا شهرون [[تورکمن]]، از شومال سو تا مازرون دریا ئو از جنوب فرق کارده ولی ویشته [[قزوین]] ئو [[ورامین شهرستان]] ئو [[سمنون]] ئو...رسیه.
 
== واژه تبرستون ==
 
اینتا ایسم از مردمونی به ایسم [[تپورون]] بیته بیّه ئو کم کم به نوم الآنش بدل بیه نوم اینتا سرزمین فارسی باستون دله تپورستان(سرزمین تپورون) بیه امّا پس از حمله [[ئربون]] به [[ئیران]] تلفوظ [[عربی]] وسّه به '''طبرستان''' تغیر نوم هدائه.
 
== تاریخ تبرستون ==
 
== تبرستون تاریخ ==
* ''گت بنویشته ره بخوندین'': [[مازرون تاریخ]]
طبرستون گت تاریخ دانه که از تاریخ ئیرانیونایرانیون و آریایون گتتره این سرزمین ویشته زمونا ئیرانایران جه سِوا ایداره بیه ئوو زمون هخامنشیون ابلین شاء وشون '''فرهاد''' نوم داشته. ولی تا دوران ساسانیون دیگه اثری از نوم شائون این سامون در دَس دنیه. ابّلین سیلسله بشناسیه بیه این سرزمین ره خاندونی به نوم [[کارندیون سلسله]] تشکیل دانه که بزرگونی از مردمون [[ئیرانایران]] بینه.
 
طبرستون گت تاریخ دانه که از تاریخ ئیرانیون و آریایون گتتره این سرزمین ویشته زمونا ئیران جه سِوا ایداره بیه ئو زمون هخامنشیون ابلین شاء وشون '''فرهاد''' نوم داشته. ولی تا دوران ساسانیون دیگه اثری از نوم شائون این سامون در دَس دنیه. ابّلین سیلسله بشناسیه بیه این سرزمین ره خاندونی به نوم [[کارندیون سلسله]] تشکیل دانه که بزرگونی از مردمون [[ئیران]] بینه.
بعدأ سیلسلئونی میثل: [[گاوباریون]] ، [[پادوسبانیون]] ، [[باوندیون]] ئو... اینتا سامون دله گت بینه.
اینتا سرزمین همینتی زردشت ره دوس داشنه تا این که مبلوغنی دوران عباسیون دله به تبرستون بوردنه ئوو مردمون ره به [[ایسلام]] ئوو مذهبون جورواجور [[تشیع]] دعوت کاردنه ئوو چون مردمون فیکرهاکردنه با سوخنون [[تبرستون علویون]] نرم بینه ئوو به مذهبونی میثل: الثناء اشعری ، زیدی ، اسمائیلی ئو... ره بیاردنه.
خله از سلسلئون ئیرانایران ئوو قیامون ضد حکومت زمون ئیرانایران بونیاد طبری داشتنه: [[زیاریون]] ، [[بویه ی آل]] ، [[قاجارون]] ، [[پهلوی]]([[رضاشا]] ئوو [[ممرضاشا]]) ، [[تبرستون انجومن]] ، [[گیلون جه موریجمهوری]] ، '''فتح [[تهرون بییتن]]''' ئوو...
 
==== کاتبون مازرون ====
 
==== کاتبون مازرون کاتبون ====
خله از کاتبون تبرستون جا بنویشنه که الآن امه سند هسته از این گت مردمون بتومبی: [[ابن اسفندیار]]،[[اولیاءالله آملی]]، [[میرظهیرالدین مرعشی]] یا [[احمد کسروی]] ره میثال بزنیم. که مئروف ترینشون [[ابن اسفندیار]] بنویشته هسته که [[تاریخ تبرستون]] نوم دانه.
 
== زوون تبری زوون ==
زوون [[مازرونی زوون]] (تبری) که الآناسا مازرون ئوو بعضی سامونایتپورون باستونی تپورونسامونون دله گپ بزه وانه ازپهلوی زوون پهلویجه بیتبیت‌بیه بیهو ئو به ایحتیمال زیاد زووناحتمالاً [[آمردون]] ونزوون ونه دله آمیجش بیته. این زوون به خاطیر بدست نیتن طبرستون به دَّسِ ئربونعربون خوردترین آسیب ره نسبت به زوونای دیگه ئیرانیونایرانیون بدیه.
 
=== عوض بین نوم تبرستون بهنوم مازرون ره ===
زوون [[مازرونی]] (تبری)که الآن مازرون ئو بعضی سامونای باستونی تپورون دله گپ بزه وانه از زوون پهلوی بیت بیه ئو به ایحتیمال زیاد زوون [[آمردون]] ون دله آمیجش بیته. این زوون به خاطیر بدست نیتن طبرستون به دَّسِ ئربون خوردترین آسیب ره نسبت به زوونای دیگه ئیرانیون بدیه.
نوم [[مازرون]] جاگزین نوم تبرستون بیه که پیش از اون زمون هم اتا کم به کار شیه. ولی در قرن 7هـ.ق. [[موغولئون]] حمله ی جا تبرستون نوم مازرون جا کلأ عوض بیه. برای نوم مازرون معنیای خله زیادی حدس بزو وانه ولی اصلی‌ترین وشون بون ایندرائه که دین [[زرتشت]] دله دره وه نوم اتا از پنجتا گت خدائون زرتشتیون بیه ئوو ماز+ ایندرا به مئنی دژِ ایندرا هسته ئوو از اونجه که ایندرا از خدائون جنگ و قدرت بیه اینتا سرزمین ره اسطورئون پر رمز و راز دونسنه ئوو قدرت مردمون وه ره چون زور دیوون خیال کاردنه ئوو اینتا شاهنومه ی [[فردوسی]] دله مئلومه.
 
=== عوض بین نوم تبرستون به مازرون ===
 
نوم [[مازرون]] جاگزین نوم تبرستون بیه که پیش از اون زمون هم اتا کم به کار شیه. ولی در قرن 7هـ.ق. [[موغولئون]] حمله ی جا تبرستون نوم مازرون جا کلأ عوض بیه. برای نوم مازرون معنیای خله زیادی حدس بزو وانه ولی اصلی‌ترین وشون بون ایندرائه که دین [[زرتشت]] دله دره وه نوم اتا از پنجتا گت خدائون زرتشتیون بیه ئو ماز+ ایندرا به مئنی دژِ ایندرا هسته ئو از اونجه که ایندرا از خدائون جنگ و قدرت بیه اینتا سرزمین ره اسطورئون پر رمز و راز دونسنه ئو قدرت مردمون وه ره چون زور دیوون خیال کاردنه ئو اینتا شاهنومه ی [[فردوسی]] دله مئلومه.
 
== نیگارخنه ==
 
<center>
<gallery>
 
پرونده:History_map_of_tapuria.png|تپورستون نخشه
پرونده:ایسپهبد_خارشید_آرومگاه.jpg|ایسپهبد_خارشید_آرومگاه
پرونده:Alavyan_tabarestan_kingdom.jpg|تبرستون علویون نخشه
پرونده:MazandaranRamsar.PNG|مازرون الآن
 
</gallery>
</center>
 
== جستارهای وابسته ==
 
== وابسته جستارون ==
{{شابلون:مازرون_فرنگ}}
* [[مازرون]]
* [[تبریایران تاریخ]]
* [[زرتشت]]
* [[سیلسله ئون ئیران]]
 
== منابع و ماخذ ==
{{شابلون:مازرون_فرنگ}}
* ولگ مرکز پست استان مازندران
 
[[رج:مازرون| ]]
 
[[ar:طبرستان]]