آمل: نسخه‌ئون ِفرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
بند ۱:
'''آمل
آمل با ۱۹۹٬۶۹۸ نفر جمعیت (سال ۱۳۸۵ سرشماری) مازرون جلگه دله قرار داینه ئو در دو ور [[هراز رود]] با ارتفاع ۷۶ متر از دریا سطح در ۵۲ درجه ئو ۲۱ دقیقه طول شرقی ئو ۲۶ درجه و ۲۵ دقیقه عرض شمالی ئو در فاصله ۷۰ کیلومتری غرب [[ساری]]،استان نیشتنگاه، ۱۸ کیلومتری جنوب دریای مازندران ئو ۶ کیلومتری شمال دامنه کوه [[البرز]] و ۱۸۰ کیلومتری شمال شرقی تهران قرار داینه.
== وجه تسمیه ==
اته قوم ساکن کرانه جنوبی دریای مازندران اسم آمارد بیه. آملِ اسم ره همونتاء تغییربییت دوننه.
واژه آمل که ون اتّی شکل آموی هسّه، احتمالا از قبیله (آ)مردها یا (آ)ماردها بییت بیّه. غربی باستانشناس مورخون اینتا قبیله اسم ره مردی (mardio) یا آمردی (Amardio) بیاردنه. آماردون اتّه جنگجو و قوی قوم بینه ئو آمل منطقه ره شه نیشتنگاهسّه انتخاب هاکردنه ئو شه اسم ره ون سر بشتنه و بعدها «آماردها» کثرت تلفظسّه به آملد، آمرد و «آمل» تبدیل بیّه. اینتا شهر تسمیّه، بتونّه به این دلیل ئی بوئه که ون بنیانگذار اسم "آمله" بیه، اتی که بن اسفندیار تاریخ طبرستان دله بموئه.
=== محلات تاریخی آمل ===
۱- نیاکی محله (حسینیه ارشاد) ۲-اسپه کلا(تکیه اسک) ۳-قادی محله (تکیه شهدا) ۴- کاردگر محله (مسجد امیری‌ها) ۵- مشائی محله (چهار سوق) ۶- شاهاندشت محله (تکیه هاشمی) ۷- چاکسر محله (امامزاده قاسم) ۸- کاشی محله (مسجد جامع علی کوچک) ۹- پائین بازار محله (تکیه آملی‌ها) ۱۰- گلباغ محله (مسجد جامع) ۱۱- گرجی محله (امامزاده تقی) 12- بربری خیل
اینتا محلهئون همه شه مرز ئو تعریف دیقیق ره دایننه. اینتا محلهئون میون حصار یا مانع دَ نیه امّا گذرون و پلاکون شه محدوده ره مشخص کنّنه.
=== جاذبه‌های گردشگری ===
آمل شهرنشینی سابقه طولانه هسّه ولی چون منطقه رطوبت بالا بیه ئو طبیعی حوادث زلزله جور ئو غیرطبیعی حوادث تیمور حمله جور، باعث بیّه که انّه جالب تاریخی آثار باقی نمونسّه. برخی از اینتا آثار ایهان هسّنه:
* مشهد میربزرگ ([[میر قوام‌الدین مرعشی]] مقبره ، وه مازرون [[مرعشیون]] سرسلسله بیه و اینتا بنا [[صفویه]] اوائل دورهشه هسّه.)
* مقبره میرحیدرالدین
* مقبره امامزاده ابراهیم
* مقبره امامزاده قاسم
* مقبره امامزاده عبدالله
* مقبره ناصرالحق حسن‌بن علی
* بقعه شمس آل رسول
* پل دوازده چشمه
* قلعه شاهاندشت (ملک بهمن)
* مقبره مولانا سید حسن ولی واقع در نیاک
* پارک جنگلی میرزا کوچک خان (واقع در ۲۰ کیلومتری جاده هراز)
* آبهای معدنی لاریجان، آمولو، اسک و استراباکو
* '''جاذبه‌های ورزشی'''
** '''[[دماوند]]'''
** قله امامزاده قاسم
** کوه قره‌داغ
** سیاه کوه
** آسمان کوه لار
** کوه دال کمر
** ارتفاعات ییلاقات لاریجان
** رود هراز
* '''جاذبه‌های علمی تحقیقی'''
** کارگاههای پرورش ماهی سردابی لاریجان
** طرح آبریز هراز
** موسسه تحقیقات برنج کشور
** مرکز پرورش نهال زیتون
** مرکز پرورش گیاهان دارویی سلیمانی و قلی‌زاده
** دهکده قدیمی با کارگاه قالی‌بافی بلیران
** باغ کیوی و گلخانه ایزدی
** پرورش ماهی و منابع طبیعی [[چلاو]]
** منطقه حفاظت شده [[چلاو]]
** منطقه حفاظت شده سیاه‌بیشه
* '''جاذبه‌های تفریحی'''
** پارک جنگلی میرزا کوچک‌خان جنگلی
** پارک جنگلی امامزاده عبدالله
** پارک دهکده طلایی
** شکارگاههای لاسم
** شکارگاه امیری
** شکارگاه لار
** منطقه تیراندازی ممنوع رزن
** روستای خوشواش
** روستای سنگچال
** منطقه بلیران
** دریاچه آب اسک
** منطقه جنگلی لاله زار وسطی کلا
* '''جاذبه‌های تاریخی'''
** نقش برجسته شکل‌شاه
** حمام شاه‌عباس آبگرم لاریجان
** بقعه میرحیدر آملی
** مسجد جامع
** آرامگاه ناصرالحق بقعه شمس‌الرسول
** آثاره راه‌باستانی هراز
** قلعه ملک‌بهمن شاهندشت
** برج قدیمی امیری
** بازار قدیم آمل
** مسجد امام حسن‌عسگری
** ساختمان دارایی
** قلعه کهرود
** قلعه فرنگيس
** بافت قدیم شهر شهر با خانه زیبا مانند خانه شفائی
** قلعه دختر پلور کاروانسرای سنگی و کوهستانی پلور
** کافر کلی (غارهای باستانی آب‌اسک و پلمون)
** امامزاده عبدامناف
** امامزداده محمد قریشی
** امامزداه عباس شهنه‌کلا
** پل ۱۲ چشمه
** پل معلق
** پل پلور به لار
** بقعه شمس طبرسی
** بقعه میربزرگ
* '''جاذبه‌های طبیعی'''
** [[دماوند]]
** غار گلزرد
** جنگل بلیران
** گرم رود
** رود کم‌کلا
** رود کرسنگ
** رود پنجاب
** رود لاسم
** آب معدنی استراباکو قلابن
** آب معدنی پرسم آمولو
** آب گرم لاریجان
** آب معدنی اسک
** آب آهن آب فرنگی لاریجان
** آب معدنی گرو کلرد
** آبشار یخی
** آبشار شاهاندشت
** آبشار آلامل
** آبشار پرو مد
** آبشار شیخ علی‌خان
** آبشار سنگ درکا
** آبشار قلعه‌دختر
** آبشار دعيز
** دریاچه سدلار
** منطقه زیست محیطی لار
** دریاچه دریوک
** آبشار آب مراد لاسم
[[رینه]] کافر کلی ، [[تنگه بند بریده]] و [[ناصرالدین شاه]] و ون یارون شکل که سنگ سر حک بیی هسّه و وه ره [[شکل شاه]] گننه، گمبوج کاروانسرا ، مسجد جامع مسجد امام حسن عسکری، مسجد آقا عباس، بقعه متبرکه سه سید، سقانفار زرین کلا و سقانفار هندو کلا، بقعه مشهد بزرگ، امامزاده ابراهیم، امامزاده قاسم، بقعه شمس آل‌رسول و گنبد شمس طبرسی ئی همه از آمل جاذبهها به شمار اننه.
== جستارهای وابسته ==
* [[واقعه آمل (۱۳۶۰)]]
==پانویس==
{{پانویس}}
[[رده:آمل]]
[[arz:آمل]]
[[ca:Amol]]
[[de:Amol]]
[[en:Amol]]
[[fa:آمل]]
[[fr:Amol]]
[[kk:Амоль]]
[[pl:Amol]]
[[pnb:امول]]
[[ro:Amol]]
[[ru:Амоль]]
[[sv:Amol]]
[[tg:Омул]]
[[uk:Амол]]
[[ur:آمل]]
[[war:Amol]]
[[zh:阿莫勒]]
| |||