انگلیس: نسخه‌ئون ِفرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دمباله دارنه |
دمباله دارنه |
||
۶۶ بند:
اولین کیجا ([[ماری اول]]) که ونه جا هنیشته، بائوته مملکتِ دین ونه اَی دَگِرده و کاتولیک بوّه ولی دومین کیجا ([[الیزابت اول]]) اَی انگلستانِ کلیسا ره رسمیت هدائه و زورپشتی این مذهب ره همه‌گانی هاکرده. این دوره انگلیس و اروپایی کشورون تجارت سَر رقابت زیادی داشتنه. سال ۱۵۸۵ انگلیس شه اولین مستعمره ره [[آمریکای قاره]] دله بساته تا [[ایسپانیا]] جه رقابت هاکنه ولی وشون ِشهر رِقِد بورده. اون سی، [[فیلیپ دوم]] که [[هابزبورگ]] و ایسپانیایِ قدرتمندِ شاه بی‌یه، اتا ناوگان دریایی بنوم [[آرمادا]] ره برسنی‌یه تا انگلیس ره حمله هاکنن و این کشور ره بَیرن ولی وشون ِگت‌گتِ کشتیِ توپ نتونسته انگلیس ِپچ‌پچیک قایق‌ها ره هدف بَیره و همینسه جنگ ره بباختنه. الیزابت که این جنگ جه قِصِر دَربورده، شه دریایی ناوگان ره قدرت هدا و ایسپانیایی-پرتغالی کشتیون ِبدزدی‌ین جا بتونسته دریا دله قدرت اول بوائه. وشون اینتی بی‌یه که موفق بَینه [[بریتیش ایست ایندیا کومپانی]] ''(=کمپانی هند شرقی)'' ره بساجن تا تجارت دله [[هلند]] و [[فرانسه]] جه پیش دَکفِن. اون گادِر الیزابت اتا رقیب دیگر هم داشته که [[اسکاتلند]] ِملکه ([[ماری استوارت]]) بی‌یه؛ الیزابت، که هیچ گادِر ازدواج نکارد بی‌یه، موفق بیّه اسکاتلند ره بَیره و وشون ِملکه ره بکاشه، ولی ماریِ ریکا ره شه جانشین معرفی هاکرده تا انگلیس-اسکاتلندِ اتحاد قوی‌تر بوو. اینتی بیّه که [[بریتانیا]]یِ اتحاد، [[جیمز اول و شیشم]] ِسلطنت په، بوجود بمو و در اصل اون گادِر تاسا انگلیس و اسکاتلندِ شاه/ملکه ات‌نفر هسته.
<center><gallery>
Hans Holbein, the Younger, Around 1497-1543 - Portrait of Henry VIII of England - Google Art Project.jpg|[[هنری هشتم]] ِنقاشی. وه کاتولیکِ دین جا سیوا بیّه.
سطر ۷۴ ⟵ ۷۵:
</gallery></center>
سال ۱۶۲۵ سلطنت [[چارلز اول]] جه ارث برسی‌یه. وه خاسته که [[فرانسه]] واری، انگلیس دله اتا [[مطلقه سلطنت]] راه دمبده که شاه بتونه هر کاری ونه دل وِنه هاکنه و [[پارلمون]] منحل بَوو. چارلزِ بخاستی‌ها باعث بیّه جنگ بوو و چارلز که فرانسه ونه پشتی ره کارده، شکست بخارده و وه ره اعدام هاکردنه. این گادِر پارلمون تصمیم بَییته که دیگه شاه لازم ندارنه و [[جمهوری]] اعلام بیّه. [[الیور کرامول]] سال ۱۶۵۳ شه ره مملکتِ محافظ بنومسته و [[مشترک‌المنافع کشورون]] دله قدرت اصلی بیّه. کرامولِ دیکتاتوری باعث بیّه ات‌سری جنگ که [[سه‌تا پادشاهی جنگ‌ها]] جه معروف هسته، شروع بوون. وقتی کرامول بمرده، هچکی ونه ارث ره نَیته و پارلمون بائوته ونه [[استوارت خاندان]] وردگردن؛ اینتی بیّه که [[چارلز دوم]] بموئه و سلطنت ره احیاء هاکرده. چارلز شه [[پروتستان]] بی‌یه ولی وچه‌دار نیّه و ونه برار که کاتولیک بی‌یه، ونه جا هنیشته. [[جیمز دوم]] که کاتولیک بی‌یه، پارلمون جه درگیر بیّه و وشون دَس جه فِرار هاکرده و بورده [[ایرلند]] دله، شه دور ارتش جمع هاکرده و پارلمون ره هاپیته.
سال ۱۶۶۸، [[خجیر انقلاب]] ''(= Glorious Revolution، انقلاب شکوهمند)'' دله، شاهی که جیمزِ جانشین اعلام بئی‌بی‌یه، قبول هاکرده که شه اختیارات ره کمته هاکنه و [[مشروطه سلطنت]] بوجود بموئه. این گادِر بریتانیایِ شاه [[ویلیام سوم]] بی‌یه که [[هلند]] ِحاکم بی‌یه و [[ماری دوم]] (جیمز کیجا) جه ازدواج هاکرد بی‌یه. ویلیام خله کشورون ره اروپا دله متحد هاکرده تا بتونه فرانسه‌ی ابرقدرت جلو هِرِسته و این کشور ره جنگ دله شکست هاده. ماری دوم که بمرده، ونه خاخِر ([[ملکه آن]]) حاکم بیّه. ملکه آن ِدوره، سال ۱۷۰۷ دِتا پارلمونی قانون تصویب بَینه که رسماً اعلام هاکردنه اسکاتلند و انگلیس ِحاکم ونه ات‌نفر بائن و این اتحادِ نوم ره «[[گت بریتانیای پادشاهی]]» بنومستنه.
== منابع ==
| |||