کیوس گوران: نسخه‌ئون ِفرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دقه ئون اضاف بینه
بدون خلاصۀ ویرایش
بند ۲۳:
|امضا =
}}
 
'''کیوس گوران اوریمی''' که '''کیوس''' یا '''کیوز''' نوم جه هم معروف بیّه (بزائه ۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری خورشیدی برابر ۲۸ می ۱۹۳۸ میلادی جه - [[سوادکوه]] [[اوریم]]، [[مازرون]] دله) اتا [[مازرونی]] شاعر، خونش‌کَر، نویسنده و روزنومه‌نویس هسته. وه مازرونی اجتماعی و انتقادی شعر ِپایه‌گذار، اَمه عصرِ دله هسه.<ref name="mazennume1"> {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10524|عنوان=چل سال عاشقی|زبان=فارسی و تبری|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}</ref> کیوس اتا خانواده‌ی دله دنیا بمو که ونه پی‌یر نوم''میرزداش'' بی‌یه و [[پهلوی|پهلوی حکومت]] مخالفون جه بی‌یه که اون گادر [[مازرون]] دله دَیینه و کیوس گوران وَچه‌گی گادِر، ونه پی‌یر [[سیاسی زندونی]] بیّه.<ref name="mazennume3">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V681|عنوان=تا نفس دارمه، ته وسه زمبه دم|زبان=فارسی|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}</ref>
 
سطر ۷۶ ⟵ ۷۵:
کیوس گوران دِتا [[مازرونی]] و [[فارسی]] زوونون جه شعر گانه<ref name="dw" />؛ ولی خِش نِدانّه که ونه فارسی شعرون انتشار پیدا هاکنن.<ref name="mazennume2" /> ونه مازرونی شعرون تااسا چارتا آلبوم دله منتشر بَیینه. کیوس شعرون ویشته غزل، قصیده، مثنوی، نیمایی و دِبیتی قالبون درون هستنه. وه شه معروف بیّن دلیل ره شه آثار ِتنوع دونده که شعرونِ سبک دله ایجاد هاکرده. ونه اشعار خله دیگه شعرون تبری جا بانشاط‌تر هستنه چون وه تلاش هاکرده تا «شِکوه» و «ناله» بَدِل موزون و ترانه‌وار شعرون جه کار بزنه.<ref name="dw" />
 
=== انگیزهویژگی‌ئون ===
[[مغول|مغولون]] حمله نَئی په، تبری زوون ِ[[مازرونی ادبیات|ادبیات]] خله پربارته بی‌یه و همینسه شعری قالبون زیادی جه استفاده بی‌یه و حتا بعضی گادِر اتی شعرا اتا جدید سبک شه شعر وسّه دِرِس کاردنه. ولی مغولون حمله [[تبرستون]] ره اتفاق دَکِته په، [[اسپهبدیه چله]] [[باوندیون]] ِخانواده جه نابود بیّه و شعرا شعر باتِن انگیزه ره از دس هدانه و اغلب کتبی که کتابخِنه‌ئون دله وجود داشته ره مغولون تَش بزونه و این ادبی پیشینه رِقِد بورده. ونه بَئی په تبرستون دله‌یی ''(=داخلی)'' جنگون شروع بیّن جا، مجالی شعر باتِن وسّه دَنیبی‌یه، البته این دوره هم بعضی خار ِشعرون ره [[قطب رویانی]] یا [[کیا افراسیاب چلاوی]] جه ویمبی. هم زمون [[صفویون]] دوره‌یِ جا دِبیتی بائوتِن تبری‌سرا شاعرون دله رواج بیته و شاعرونی [[امیر پازواری]] دسوری شروع شعر باتن این قالب دله هاکردنه و مثنوی هم [[طالب آملی]] و [[سیتی نسا آملی]] واری آدِمون دَس رواج پیدا هاکرده. این دوره په امیر پازواری اشعار جه تقلید هاکردِن باب بیّه و عده‌ای که '''امیری‌خون''' ره معروف هسنه، شروع اشعار باتن، امیر قالب دله، هاکردنه.
 
سطر ۸۲ ⟵ ۸۱:
کیوس گوران شه انگیزه خَوِر گاته:
{{نقل قول|من بمومه [[مازرونی]] شعر ره اون دِ بیتی ِشکل جه دَربی‌یاردمه. اعتقاد داشتمه تبری شعر هم بتونده غزل یا قصیده بائه، مثنوی بائه، و دِ‌ بیتی هم بائه و اینکه مازرونِ قدیمی شعرون، همون شه معروف دِبیتی‌ئون سَر نازِنه که فقط شِکوه بی‌یه و غالباً عاشقونه شکوه؛ یا عاشق و معشوق ِظلم مطرح بی‌یه و یا ارباب و رعیتِ ظلم. همیشه این دِتا بینه. بعد من بمومه و باتمه مثلاً آقا بِئیم باوّیم ئو چه گل بیّه، وَلگِ چه زرد بیّه، چی بکانیم اون زمستون وسّه که گاز قطع وانه، چی بکانیم خان جا که هیچ‌گادر اون خانی عاج جه جـِر نوانه. این دُم‌کلفتون که گانّه، شه دم ره کاجه کلفت هاکردنه! و من وشون‌ها همه ره غزل و قصیده دله بَوِردمه که البته ناخِشی هم پیش بموئه و اَمه اوقات خله جاهان تَل بیّه که چچی وسّه اینتی تل-تلی کاندی و اتی تعبیر گانّه، «''عجب تل طنزی''» که اِما گامبی، «''عجب شیرین ِحقیقتی''».<ref name="dw" />}}
 
وه گانه که هیچ گادِر نخاسته اتی شعر باوّه که گت-گتون ره خِش بئه ولی انقلاب بئی په باور نکارده اَی همون آش هسته و همون کاسه و نتونده شه گپ ره بدون ممیزی بزنه ولی چاره‌ای نداشته که شه آثار ره اتی گلچین هاکنه که وه ره مجوز هادن. وه گانه مجبور بی‌یه اتی انتشارات پیدا هاکنه که ونه شعرون ره تنک هاکنن و همینسه مازرون فرهنگخنه ره رو هاکرده و وقتی بدی‌یه مردم استقبال هاکردنه، تصمیم بَییته همون چارچوب و ممیزی جه کنار بئه و این گدر مهرآوایِ انتشارات جه کار هاکرده. <ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://web.archive.org/web/20170328104159/http://www.mehrava.com/talks/341-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%B3-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86.html|زبان=فارسی|عنوان=مصاحبه با استاد کیوس گوران|تاریخ= 28 دی 1395|ناشر=مهرآوا}}</ref>
 
=== کاستون ===
سطر ۱۹۱ ⟵ ۱۹۲:
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10524|عنوان=چل سال عاشقی|زبان=فارسی و تبری|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10952|عنوان=بخون بخون ته هم زوون منم من|زبان=فارسی|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}
* {{یادکرد وب|نشانی=https://web.archive.org/web/20170328104159/http://www.mehrava.com/indextalks/341-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%B3-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86.php?option=com_artists&task=view&id=37&Itemid=66html|زبان=فارسی|عنوان=کاست‌هایمصاحبه منتشرشدهٔبا استاد کیوس گوران|تاریخ= 28 دی 1395|ناشر=مهرآوا}}
* {{یادکرد وب|نشانی=https://web.archive.org/save/http://mazandaran.irib.ir/-/%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%B3-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%85%DB%8C|زبان=فارسی|عنوان=کیوس گوران|تاریخ=|ناشر=صدا و سیمای مازندران، شبکه تبرستان}}
 
== پانویس ==