تورکمونسون: نسخه‌ئون ِفرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز Bot: Migrating 174 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q874 (translate me) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
بند ۱:
{{Template:کشور
|native_name = ''Türkmienistan Riespublikasy''' <br />(
|common_name =
|conventional_long_name =
|image_flag = Flag_of_Turkmenistan.svg
|image_coat = Coat of Arms of Turkmenistan.svg
|image_map =
|capital = [[عشق آباد]]
|largest_city = [[عشق آباد]]
|official_languages = [[ترکمونی]]
|government_type = ریسی
|area = ۴۸۸٬۱۰۰ km²
|percent_water = (%) ۴٫۹
|population_estimate = ۵٬۱۱۰٬۰۲۳
|population_density = ۹٫۹/km²
|currency = [[منات
|currency_code = tmm
|time_zone =
بند ۲۰:
|calling_code = +993
}}
'''تِرکِمونِستون''' یا '''ترکمنستون''' (ترکمونی جه: ''Türkmenistan'') اتا کشور میونی آسیا دله هسته. اینتا کشور تا سال ۱۹۹۱ [[شوروی]] ِجماهیر جه بی‌یه. ترکمونستون جنوب جه [[افغانستون]] و [[ایران]]، شومال جه [[ازبکستون]] و [[قزاقستون]] و غرب جه [[مازرون دریا]] ره وَر خانّه و اینتا دریا جه بتونده [[آذربایجون]] و [[روسیه]] ره وصل بَواشه. این کشور مردمون ویشته [[ترکمون]] هستنه و [[ترکمونی زوون]] جه گپ زنّه.
۸۰٪ درصد ترکمونستون ِبنه ره [[قره قوم]] ِصحرا تشکیل دِنه که ونه هوا خاشک هسته ولی [[کپه داغ]] ِناحیه که جنوب دَره، مناسب هوا دانه و [[عشق آباد]] و سایر شهرون این ناحیه درنه. ترکمونستون ِگاز ِمنابع خار هستنه و این کشور ِدرآمد ره تشکیل دِنّه.
ترکمونستون ِرییس‌جمهور این کشور ِهمه‌کاره هسته. این کشور ِاستقلال جه تا سال ۲۰۰۶ ''[[صفرمراد نیازف]]'' رییس‌جمهور بی‌یه و ونه بمردن په، اسا ''[[قوربان قلی بردی ممداف]]'' رییس هسته. این کشور دنیای ِاتفاقات دله همیشه بیطرفی کانده.
۸۰٪ درصد گتی ترکمنئون ره صحرای قره قوم تشکیل دنه که دارای او ئو هوای خاشک هسته. ولی ناحیه رشته کوه کپه داغ در جنوب کشور ئو نزدیکی سامون ایران او ئو هوای موناسبی دانه ئو [[عشق آباد]] ئو سایر شهرون موهم در این ناحیه درنه. ترکمنئون دارای گتِ منابع گاز هسته که وه ره به کشورون موختلف از جومله ایران صادر کانده. رشد ایقتیصادی این کشور در سنه ۲۰۰۷ براساس آمار صندوق بین‌المللی پیل حدود ۱۱٫۵٪ بیه که وه ره 11 کشور دارای رشد ایقتیصادی سریع سازنه.▼
== نوم و تاریخ ==
ترکمون‌ها نوم [[ترک]]ها جه بَییته بیّه. این احتمال وجود دانّه که این نوم ره اتی [[مازرونی زوون]] جه بَییت‌بائن. چون ترکمون‌ها اوایل کوچ‌نشین بینه و مدام [[تبرستون]] ره حمله کاردنه و شهرون ره رِقِد دانه و [[ایران]] ِمردِم و پیی‌ته، دِنیای ِمردِم اینتی وشون جه آشنا بَیینه. مازرونی زوون دله «مونا» پسوند دَره که وقتی اتا کلمه په اِنه یعنی اون چی ره موندنه؛ پس «ترکمونا» یعنی «ترک ِواری» یا «ترک ِسون» یا «ترک ِدستوری».
ترکمون‌ها [[ساسانیون]] ِزمون جه همینتی دائم [[تبرستون]] ره حمله کاردنه و همینسه [[تمیشه]] نزدیکی مردِم [[سرخ دیوار گرگان|گرگان ِسرخ ِدیفار]] ره بسات‌بینه تا وشون دَم ره بَیرِن. وشون بعد اون‌که [[مغولون]] بتونستنه [[خارزمشاهیون]] ره شکست هادِن، بمونه و [[مازرون دریا]] پَلی، بعضی تبری شهرون ره قتل‌عام و پاکسازی هاکردنه و این مناطق دله مستقر بَیینه، اتی که [[دهستان|دَهِستان]] ِبقایا که اتا قدیمی شهر تبرستون ِتاریخ دله هسته، اسا این کشور ِخاک دله دَره.
ترکمونستون طبق آخال ِپیمون سال ۱۸۸۱ میلادی، ''[[ناصرالدین شاه]]'' گادِر، رسماً [[ایران]] جه سِوا بیّه و تزاری ِ[[روسیه]] استان بیّه. ترکمونستون سیپتامبر ۲۰۰۵ رسماً [[همسود مستقل کشورون]] جه خارج بیه.
=== مازرون و ترکمونستون ِکشور ِاِساءِ روابط ===
صفرمراد، ترکمونستون ِقبلی رییس، گاته هر چی که [[مازرون استان]] جه عمل بئه ره خریدارمی ولی زمستون 1387 شمسی بی‌یه مازرون گاز ره قطع هاکرده. [[ایران]] ِرییس‌جمهور آخِر مجبور بیّه قبول هاکنه که اتی باج هاده تا گاز ره وصل هاکنِن و هیچ گادِر نائوتنه چنده پول این کار وسّه هِدانه.
== ترکمونستون استان‌ها ==
<table>
<tr>
بند ۴۹:
== جوغرافی ==
▲
[[پرونده:Ahal.jpg|thumb|left|200px|koon kape dagh akhal dele]]
== دین ==
[[ایسلام]] مذهب ویشته مردمون کشور هسته. ۸۹٪ ترکومنون موسلمون (ویشته پیرو مکتب حنفی از مذهب اهل [[سنت]])
▲[[ایسلام]] مذهب ویشته مردمون کشور هسته. ۸۹٪ ترکومنون موسلمون (ویشته پیرو مکتب حنفی از مذهب اهل [[سنت]]) ئو ۹٪ پیرو کلیسای ارتدوکس [[روسیه]] هستنه.
== وابسته جستارون ==
* [[شوروی]]
* [[مازرون تاریخ]]▼
▲* [[مازرون]]
{{آسیا کشورون}}
== منبع ==
▲* [http://fa.wikipedia.org/wiki/ترکمنستان ویکی پدیای پارسی]
* [http://demoscope.ru/weekly/037/evro010.php]
[[رج:
[[رج:آسیایی کشورون]]
[[رج:ترک کشورون]]
| |||