بولیوی: نسخهئون ِفرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات:فارسیسازی ارقام |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
بند ۱:
{{Coord|۱۹|۲|S|۶۵|۱۵|W|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی = Republic of Bolivia |
نام فارسی رسمی = بولیوی ِجمهوری |
نام عادی = بولیوی |
تصویر پرچم = Flag of Bolivia.svg|thumb|200px |
تصویر نشان ملی = Coat of arms of Bolivia.svg |
شعار ملی = فقط ونه بولیو هاکنیم! |
سرود ملی = |
نقشه = Bolivia dentro del UNASUR.svg|
پایتخت = [[سوکره]] و [[لاپاز]]|
بزرگترین شهر = [[سانتا کروز د لا سئیرا]] |
زبان رسمی = [[ایسپانیولی]]، [[کچوآ]]، [[آیمارا]]، [[گوارانی]] |
نوع حکومت = [[جمهوری]] |
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[نخست وزیر]] |
نام حاکمان = [[بو دالاس]]{{سخ}}[[سارا بکمن]] |
نحوه تشکیل = استقلال [[ایسپانیا]] جه |
موارد منجر به تشکیل =|
تاریخ تشکیل = [[۶ اوت]] [[۱۸۲۵ (میلادی)|۱۸۲۵]] |
مساحت = ۱٬۰۹۸٬۵۸۱ |
رتبه مساحت = ۲۷ام |
درصد آبها = ۱٫۲۹ |
سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] |
جمعیت = ۹٬۱۱۹٬۱۵۲ | ۳۷٬۴۹٬۱۳۳
رتبه جمعیت = ۸۴ام |
تراکم جمعیت = ۸٬۴ |
رتبه تراکم جمعیت = ۲۱۰ام |
سال تولید ناخالص داخلی = |
تولید ناخالص داخلی = |
رتبه تولید ناخالص داخلی = |
سرانه تولید ناخالص داخلی = |
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
سال شاخص توسعه انسانی = |
شاخص توسعه انسانی = |
رتبه شاخص توسعه انسانی = |
وضع شاخص توسعه انسانی = |
واحد پول = [[بولیویانو]] |
کد واحد پول = BOB |
منطقه زمانی = UTC |
منطقه زمانی تابستانی = |
utc = -۴|
dst = |
کد بینالمللی خودرو = |
دامنه اینترنتی = [[.bo]] |
پیششماره تلفنی = ۵۹۱ |
}}
'''بولیوی''' اتا خاشکی وسط ِکشور هسته که [[جنوبی آمریکا]]ی ِوسط کَته. اساسی قانون ِپه ونه نیشتگا (= پایتخت) [[سوکره]] هسته ولی عملاً [[لاپاز]] دله نیشتنگایی کارون انجام وانّه.
بولیوی ِجمعیت ۱۰ میلیون نفره و این کشور دله [[ایسپانیولی]]، [[کچوآ]]، [[آیمارا]] و ۳۴ زوون دیگه رسمی و بومی هستنه.<ref>{{cite web|url=http://kids.britannica.com/comptons/atlas?geogId=31 |title=Kids Encyclopedia |publisher=Kids.britannica.com |date=8 February 2009 |accessdate=30 August 2010}}</ref> ۵۵ درصد بولیوی دله [[سرخپوست]]تِبار ، ۳۰ درصد [[مستیزو]] (دِ رَگه سرخپوست و اسپهپوست) و ۱۵ درصد اسپهپوست هستنه.<ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html|title=The World Factbook – Bolivia|publisher=CIA|accessdate=30 March 2010}}</ref> [[مسیحیت]] هم این کشور دله ویشترین پهروون ره دانّه. ۷۸ درصد رومی [[کاتولیک کلیسا]]ی پهروونه، ۱۶ درصد پروتستان و ۳ درصد هم دیگه مذهبون جه هستنه.<ref>{{cite web|url= http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90243.htm |title=Bolivia religion | publisher= Department of State | location = USA | date= 14 September 2007 | accessdate = 30 August 2010}}</ref>
فقر بولیوی دله ۵۳ درصد ره شامل وانه. کشاورزی، جنگلداری، ماهیگیری و معدنکَری اصلی صنعتون هستنه و نساجی، لباسدوجی، فلزکاری و پالایشبَیی ِنفت هم تولید وانّه. این کشور دله [[قلع]] خله گیدا وانه. این کشور [[برزیل]]، [[آرژانتین]]، [[پاراگوئه]]، [[شیلی]] و [[پرو]] جه همسامون هسته.
== تاریخ ==
سرخپوستون [[اینکا]]ی ِامپراتوری گادِر این کشور ره شه سامون دله داشتنه. [[ایسپانیا]] قرن شونزهم این منطقه ره بَییته و منطقهی ِنوم ره «شمالی [[پرو]]» بییشته و وه ره دائه پروی ِنایبالسلطنهی ِدَس. این منطقه خله گت بییه و خله کشورون ونه دله دَیینه.
این منطقه دله [[سیمون بولیوار]] قیام هاکرده و اون گادِر که [[گرند کلمبیا]] ره بساتنه، بولیوی هم ونه دله دَیییه. این منطقه دله ۱۶ سال جنگ بییه و ۶ اوت ۱۸۲۵ بولیوی ِجمهوری رسماً اتا سیوا کشور بیّه. این کشور ِنوم ره سیمون بولیوار ِاسم جه بَییتنه.
== سیاست ==
بولیوی ِتاریخ حدود ۶۰ کودتا ویمبی که ویشترین تعداد کودتا ره کشورون میون دانّه. بولیوی دله نُهتا ایالت دَره که سال ۱۹۹۵ جه تا حدودی استقلال دارنه و شهردارون و فرماندارون ره مردمون انتخاب کانّه و تاحدودی ملی منابع وشون ره اختصاص گنّه. رئیس جمهور هم پنج ساله دوره وسّه انتخاب وانه.
[[گونزالو سانچزدی لوزادا]] ریاستجمهوری جه اکتبر ۲۰۰۳ استعفا هِدا و ونه معاون، [[کارلوس مسا]]، جایگزین بیّه. مسا هم ژوئن ۲۰۰۵ شه مقوم ره [[ادواردو رو دریگوئز]] ره هِدائه. شیش ماه بعد، ۱۸ دسامبر ۲۰۰۵، سوسیالیست ِحزب جه مورالس رئیس جمهور بیه.
[[پرونده:Morales 20060113 02.jpg|راست|بندانگشتی|[[اوو مورالس]]، بولیوی ِاولین [[سوسیالیست]] ِرییسجمهور]]
بولیوی ۱۸ دسامبر سال ۲۰۰۵ اتا انتخابات رییسجمهوری وسّه داشته. دِتا اصلی رقیب این انتخابات دله [[اوو مورالس|خوان اوو مورالس آیما]]، [[سوسیالیست]]ون ِMAS ِحزب جه، و [[جورج گوئیروگا]]، اجتماعی و دمکراتیک ِنیروی ِحزب (PODEMOS) جه بینه که مورالس ۵۴ درصد جه پیروز بیّه. وه ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ رسماً رییسجمهور بیّه. مورالس همون اول جه بائوته که ۵۰۰ سال مستعمره بیین توم بیّه و اسا شه ونه شه ره بگردونِن.
== تقسیمات ==
[[پرونده:Bolivia departments named.png|چپ|250px|بندانگشتی]]
بولیوی نه استان، یا «دپارتمنتوس»، دانّه:
* [[چوکوئیساکا]] ([[سوکره]])
* [[کوچا بامبا]] (کوچا بامبا)
* [[بنی]] ([[توینیداد (بولیوی)|ترینیداد]])
* [[لاپاز]] (لاپاز)
* [[ارورو]] (ارورو)
* [[پاندو]] (کوبیا)
* [[پوتوسی]] (پوتوسی)
* [[سانتا کروز]] (سانتاکروز دی لاسیرا)
* [[تاریا]] (تاریا)
== منابع ==
{{تلمبار-رج|Bolivia}}
* [[:w:en:Bolivia|ویکیپدیای انگلیسی]]
{{پانویس}}
{{آمریکا کشورون}}
[[رج:بولیوی| ]]
[[رج:ایسپانیا قدیمی مستعمرات]]
[[رج:ایسپانیولیزوون کشورون]]
[[رج:جنوبی آمریکا کشورون]]
[[رج:آمریکا کشورون]]
|